Ақын жазушылар
Мағзұмов Т.
- Жаңартылды 11.07.2025 11:43
Мағзұмов Тоқтар (1958 ж.) - жазушы, зерттеуші, Қазақстан Журналистер Одағының (2003) және Қазақстан Жазушылар Одағының мүшесі (2008 ж.).
Тоқтар Нұржақыпұлы - Шығыс Қазақстан облысы, Катон-Қарағай ауданы, Қызыл Жұлдыз ауылында 1958 жылы 6 наурызда дүниеге келді.
Мектепті бітіргеннен кейін Алматы мемлекеттік ауыл шаруашылық институтында оқыды. Кейіннен Шығыс Қазақстан Мемлекеттік Университетінің филология факультетін бітірген.
1982-1992 ж.ж. Шығыс Қазақстан облыстық ауыл шаруашылық басқармасында, 1992-1997 ж.ж. Шығыс Қазақстан аймақтық жекешелендіру комитетінде бөлім бастығы, 1997- 2001 ж.ж. Шығыс Қазақстан облыстық мекемелерді қайта құру, жабу басқармасының бастығы, 2001-2002 ж.ж. Өскемен қаласының жиһаз жасау комбинаты бойынша конкурстық басқарушы, Өскемен қаласы әкімшілігінің ауыл шаруашылығы бөлімінің бастығы және Өскемен қаласының мемлекеттік коммуналдық мекемесінің бастығы қызметтерін атқарды.
Әдебиетте алғашқы қадамын әңгіме, новеллалар жазудан бастаған. Тұңғыш туындылары 1982 жылдан бастап облыстық Дидар (Коммунизм туы), «Ақ Ертіс» журналы мен Лениншіл жас (қазіргі Жас Алаш) газеттерінде жарияланды. Кейін әңгіме, хикаяттары республикалық «Жұлдыз» журналы мен «Жас Алаш» және «Қазақ әдебиеті» газеттерінде, облыстық орыс тілінде шығатын «Изумрудный Алтай» журналында романы жарық көрді.
Шығармалары:
«Қыз суреті» (2003), «Алтай әуендері» (2005), «Байберді асуы» (2007) «Райыстан -Оралханға дейін» (2014), «Құзғынды қырғыны» (2015), «Жазушы жолы» (2015), «Әбдікерім және Алаш» (2016), «Алтай өрнектері» (2022), «Судьбы и тревоги Алтая» - орыс тілінде (2023), «Тень Байтерека» - орыс тілінде (2023) «Алтай Алашы» (2023) тарихи роман.
2006 жылы Оралхан Бөкейдің әңгіме желісімен түсірілген «Бес тиын» көркем фильміне продюссер болды.
2023 жылы Тоқтар Мағзұмов "Алтай өрнектері" кітабы үшін Халықаралық "Алаш" әдеби сыйлығының лауреаты атанды.
Т. Мағзұмовтың шығармалары
Произведения Магзумова Т.
Кітаптар-Книги
Мағзұмов, Т. Байберді асуы [Мәтін] / Т. Мағзұмов. - Өскемен : Медиа-Альянс, 2007. - 212 б.
Мағзұмов, Т. О. Бөкей әлемі. Райыстан - Оралханға дейін [Мәтін] : эссе-эллегия / Т. Мағзұмов. - Өскемен : Шығыс Ақпарат, 2014. - 148 б.
Мағзұмов, Т. Алтай алашы [Мәтін] / Т. Мағзұмов. - Өскемен : Шығыс Ақпарат, 2014. - 260 б.
Мағзұмов, Т. Алтай алашы [Мәтін] / Т. Мағзұмов. - Өскемен : Шығыс Ақпарат, 2015. - 332 б.
Мағзұмов, Т. Жазушы жолы [Мәтін] : ғұмырнамалық дерек / Т. Мағзұмов. - Өскемен : Шығыс ақпарат, 2015. - 164 б.
Т. Мағзұмовтың мерзімді баспасөз бетінде жарияланған мақалалары
Статьи Магзумова Т., опубликованные на страницах периодической печати
Мағзұмов, Т. Орны бөлек Оралхан [Мәтін] : [эссе] / Т. Мағзұмов // Дидар. - 2012. - 18 мамыр. - Б.12.
Мағзұмов, Т. Әбдікерім болыстың жасын әлі білмейміз бе? [Мәтін] / Т. Мағзұмов // Дидар. - 2017. - 6 шілде. - Б. 27.
Мағзұмов, Т. Алтай аңыздары: [Тоқтар Мағзұмовтың "Алтай аңыздары" атты көлемді мақаласында Өр Алтайды жайлаған қалың қазақ жұртының арасында тарап кеткен әңгімелер мен ғибратты оқиғалардың ел аузында қаз-қалпында сақталған нұсқалары баян етілген] / Т. Мағзұмов . - Мәтін (визуалды) // Арайлы Катонқарағай. - 2024. - 19 шілде (N29). - Б. 6-7.
Литература о Магзумове Т.
Мақалалар - Статьи
Жайлыбай, Ғ. Алтай жайлы айтылады бір аңыз [Тоқтар Мағзұмов шығармашылығы туралы]/ Ғ. Жайлыбай. - Мәтін // Ана тілі. - 2023. - 9-15 ақпан. - Б. 9.
***
Каланчина, Ирина. С любовью к книге : [в т. ч. есть информация о Т. Магзумове] / И. Каланчина. - Текст // 7 дней. - 2014. - 30 октября. - С. 3 : фот.
Макиенко Л.
- Жаңартылды 10.05.2024 11:31
Макиенко Леонид (1936) - ақын.
1936 жылы Омбы облысында дүниеге келген. Омбы медициналық институтын бітіріп, өмір жолы Кенді Алтаймен байланысты болды. Өскемен өзінің туған қаласы болды, онда қырық жылға жуық уақыт бойы адамдарды емдеумен айналысқан. Медицина мен поэзияны біріктіру қиын, дегенмен хирург жан жүректен шыққан асыл жырларын да жарыққа шығарып отырған.
Манаков Ю.С.
- Жаңартылды 06.09.2022 22:10
Манаков Юрий Семенович (1957) – поэт, прозаик, Член Союза писателей России.
Родился 28 января 1957 г. в г. Лениногорск (ныне г. Риддер) Восточно - Казахстанской области.
В период 1964 -1974 гг. учился в Лениногорской средней школе.
Первые «поэтические опыты» начались в 1971 г. на страницах газеты «Лениногорская правда».
В 1975-1977 гг. – служба в ракетных войсках Средне-азиатского военного округа. В этот период произведения младшего сержанта Ю. Манакова публиковались в армейской газете «Боевое знамя». А в 1978 г. творения поэта вошли в коллективный стихотворный сборник воинов Среднеазиатского военного округа «Солдатские зори».
В последующие - 1980-1990-е гг. – Ю. Манаков публиковался в альманахе «Сахалин», журналах «Сибирь», «Алтай», «Простор», в восточно-сибирском журнале «Русская сила».
В 1984 г. Юрий Манаков окончил Иркутский университет по специальности «журналист».
Работал редактором областного комитета по телевидению и радиовещанию на Сахалине, в 1987-2005 гг. – в Восточно-Казахстанском теле-радио комитете и на Лениногорском городском радио. Непродолжительное время редактировал городские газеты «Лениногорская правда» и «Наш дом».
Первый сборник «Стихотворения» вышел в свет в 1998 г. в г. Байкалыке. Последующие: «Родимая сторона» - в г. Лениногорске в 2000 г., «Сердцем причастен», «Риддерские самоцветы» - в г. Усть-Каменогорске в 2003 г.
Безграничная любовь Юрия Манакова к малой родине, к людям, подвигла его к созданию исторических произведений, раскрыло его как внимательного исследователя-краеведа. Это прослеживается в стихотворениях «Русь от набегов охранять», «Алтайская быль», в поэме «О Родине».
В конце 2006 г. Юрий Манаков уехал на постоянное жительство в Российскую Федерацию. Живет и работает в Москве. Член Союза писателей России.
За период творческой деятельности Ю. Манаков из-под его пера вышли следующие книги: «Стихотворения» (1998), «Родимая сторона» (2001), «Сердцем причастен», «Риддерские самоцветы» (2003), «Алтайский притор» (2008), «Не замутить колодца непогоде» (2011), Обронила синица перо из гнезда», «Ветровал» (2012), «Красный корень» (2014), «Родина моя» (2015), «Костерок под отвесной скалой» (2016), «Память обо мне – до поворота», «Глаза прикрою- кисточки клубники» (2017).
Произведения Ю. Манакова
Манаков, Ю. Родимая сторона [Текст] : стихи / Ю. С. Манаков. - Лениногорск : Полиграф - Сервис, 2000. - 136 с.
Манаков, Ю. Риддерские самоцветы [Электронный ресурс] : ульбинскому поселковому округу - 70 лет / Ю. Манаков. - Усть-Каменогорск : Альфа-Пресс, 2003. - 107 с.
Манаков, Ю. Сердцем причастен [Текст] : стихи, проза / Ю. Манаков - Усть-Каменогорск : Б. и., 2003. - 183 с.
Манаков, Ю. Алтайский притор [Текст] : стихотворения / Ю. Манаков. - Москва : Компания Спутник+, 2008. - 106 с.
Манаков, Ю. Не замутить колодца непогоде. (Повесть об отце) [Текст] : рассказы, миниатюры / Ю. С. Манаков. - Усть-Каменогорск : Шыгыс полиграф , 2011. - 200 с.
Манаков, Ю. Обронила синица перо из гнезда [Текст] : роман / Ю. Манаков . - Усть - Каменагорск : Б.и, 2012. - 265 с.
Манаков, Ю. Ветроповал [Текст] : стихи разных лет / Ю. С. Манаков. - Усть - Каменагорск : Шыгыс полиграф, 2012. - 140 с.
Манаков, Ю. Красный корень [Текст] : сборник стихотворения / Ю. Манаков. - Усть-Каменогорск : Шығыс полиграф, 2014. - 142 с.
Манаков, Ю. Глаза прикрою - кисточки клубники... [Текст] : стихотворения / Ю. Манаков. - Усть-Каменогорск : Восток-печать, 2017. - 158 с.
Публикации Ю. Манакова в периодической печати
Манаков, Ю. Зима; Мосток бревенчатый [Текст] : стихи / Ю. Манаков // Лениногорская правда. - 1989. - 1 янв.
Манаков, Ю. Каскад ГЭС и экология города [Текст] / Ю. Манаков // Лениногорская правда. - 1990. - 14 июня. - С. 2.
Манаков, Ю. Что с нами происходит ? [Текст] : стихи / Ю. Манаков // Лениногорская правда. - 1996. - 6 июля.
Манаков, Ю. Забытая деревня; Предрассветное [Текст] : стихи / Ю. Манаков // Лениногорская правда. - 1996. - 28 сент.
Манаков, Ю. Алтайская быль; Забудусь сном...: Прорвусь я ... [Текст] : стихи / Ю. Манаков // Лениногорская правда. - 1998. - 28 авг.
Манаков, Ю. Время созидать [Текст] : [о деятельности ТОО "Эталон" - предприятия коммунального хозяйства] / Ю. Манаков // Лениногорская правда. - 2000. - 24 нояб. - С. 4.
Манаков, Ю. Курочка по зернышку клюет... [Текст] : [о деятельности ОАО "Напитки" (бывшего Лениногорского пивоваренного завода)] / Ю. Манаков // Лениногорская правда. - 2000. - 17 нояб. - С. 2.
Манаков, Ю. Лес - наш храм, и он ветшать не должен [Текст] / Ю. Манаков // Рудный Алтай. - 2004. - 17 апр. - С. 4.
Манаков, Ю. Герой Советского Союза [Текст] / Ю. Манаков // Рудный Алтай. - 2005. - 19 март. - С. 17.
Манаков, Ю. "И с искры крохотной былинкою, и с космосом в родстве..." [Текст] : стихи / Ю. Манаков // Нива. - 2006. - № 10. - С. 12-22.
Манаков, Ю. Алтайский притор ; Русское взгорье [Текст] : стихи / Ю. Манаков // Простор. - 2009. - № 5. - С. 124-126.
Манаков, Ю. "От гор Зайсанских к песенной Руси..." [Текст] : стихи / Ю. Манаков // Простор.- 2010.- № 3.- С. 22-26
Манаков, Ю. Не замутить колодца непогоде [Текст] : повесть / Ю. Манаков // Простор. - 2010. - № 7. - С. 14-48; № 8.- С. 24-60
Манаков, Ю. Медвежья шкура [Текст] / Ю. Манаков // Простор. - 2011. - № 8. - С. 93-128.
Манаков, Ю. Клим Первушин: его кержацкая душа звала навстречу с Беловодьем... [Текст] / Ю. Манаков // 7 дней. - 2012. - 22 марта. - С. 7.
Манаков, Ю. Мой Алтай зеленоглазый: Бухтарминское море у Алтайских гор; Рудный Алтай. Свидание с родиной; Шаньги [Текст] : стихи / Ю. Манаков // Простор. - 2013. - № 8. - С. 3-7
Манаков, Ю. "Мне бы мамкиных шанег да стакан молока..." [Текст] / Ю. Манаков // 7 дней. - 2014. - 6 марта. - С. 7.
Манаков, Ю. Кони тебенюют на далекой горке [Текст] : стихотворение / Ю. Манаков // Простор.- 2014. - № 8. - С. 22.
Манаков, Ю. Цветок мой лазоревый [Текст] : повесть / Ю. Манаков // Простор. - 2015. - № 6. - С. 33-67.
Манаков, Ю. Рассказы: Драчуны; Любопытный соболек; Корень моей памяти [Текст] : рассказы / Ю. Манаков // Простор. - 2017. - № 9 - С. 99-107.
Публикации о Ю. Манакове
Немцев, М. В Быструшинской долине [Текст] : книга очерков / М. Немцев. - Усть-Каменогорск : Медиа-Альянс, 2014. - 446 с.
Немцев, М. Литературный Риддер [Текст] : биографический справочник / М. Немцев - 2-е изд. - Усть-Каменогорск : Медиа - Альянс, 2012. - 245 с.
***
Кулев, И. К традиционным ценностям [Текст] / И. Кулев // 7 дней. - 2013. - 28 ноября. - С. 4
Кулев, И. Они воспевают край родной [Текст] : [о поэтах и прозаиках г. Риддер] / И. Кулев // Рудный Алтай. - 2015. - 28 авг. - С. 12.
Минченко, В. "Кто хочет,тот добьется..." [Текст] : [о кн.стихов лениногор.поэта Ю.Манакова] / В. Минченко // Рудный Алтай. - 1999. - 2 февр.
Катаев, Ю. Поход по жизни [Текст] : [о литературной деятельности лениногорского поэта Юрия Манакова] / Ю.Катаев // Рудный Алтай. - 2000. - 4 июля. - С. 4
Чувство Родины [Текст] : [Лениногорский поэт Юрий Манаков присутствовал в Иркутске на днях русской духовности и культуры "Сияние России"] // Лениногорская правда. - 2001. - 2 нояб. - С. 4
***
Каланчина, И. Главное – поймать кураж! [Электронный ресурс] : о творчестве Юрия Манакова/ И. Каланчина // День литературы : сайт. – Режим доступа: https://denliteraturi.ru/article/3634. - Дата обращения (26.02.19).
Манабаев А. С.
- Жаңартылды 06.09.2022 22:09
Ақылбек Манабаев(1934-1984) – ақын.
1934 жылы 20 желтоқсанда Шығыс Түркістанның Қараүңгір ауылында қарапайым отбасында дүниеге келді. Мектептен кейін «Тарбағатай» газеті редакторының орынбасары болып қызмет етті. 1962 жылы Үржар ауданында (Шығыс Қазақстан облысы) жұмысшы, кітапханашы, «Алға» газетінде журналист қызметтерін атқарды.
1967 жылдан өмірінің соңына дейін «Семей таңы» газеті редакциясында әдеби қызметкер болды.
Ақынның «Жазира», «Самал сазы», «Мәуелі бәйтерек», «Алтын мен көпір», «Тау тескен», «Анама хат» жыр жинақтары жарық көрді.
«Жүрек сөйлейді» (1989) атты жыр жинағына таңдаулы өлеңдері мен балладалары, «Чили балалары» атты поэмасы енді.
А. Манабаев кітаптары
Книги А. Манабаева
Манабаев, А. Жүрек сөйлейді [Мәтін] : өлеңдер, балладалар, поэма. – Алматы : Жазушы, 1989. - 128 б.
Мерзімді басылымдардағы жарияланымдары
Публикации в перидической печати
Манабаев, А. Өзімді армансыз жан санар едім, жүрсе егер өлеңім жұрт аузында [Мәтін] // Семей таңы. - 1985. - 15 август.
Манабаев, А. Бабам туралы. Әкем атпады. Менің толғауым. Ұлдарыма ұқтырам [Мәтін] : өлеңдер // Семей таңы. - 1983. - 30 июнь.
Манабаев, А. Ардагерлер[Мәтін] // Семей таңы. - 1981. - 5 декабрь.
Манабаев, А. Домбыра туралы баллада[Мәтін] // Семей таңы. - 1980. - 9 май.
Манабаев, А.Ағаның ақ, таяғы [Мәтін] : өлең // Семей таңы. - 1977. - 30 марта.
Манабаев, А. Аралайық қырқаны. Алғашқы жаңбыр. Көбелек, Тырналар[Мәтін] // Семей таңы. - 27 апрель.
***
Манабаев, А. Голос тишины [Текст]: стихи, баллады, поэма. - Алма-Ата Жазушы, 1989. - 12 с.
А. Манабаев шығармашылығы туралы
О творчестве А.Манабаева
Шығыс Қазақстан облысы [Мәтін] : энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. – А. С. Манабаев : Б. 513.
***
Ахметбекова, А. Ақын рухымен сырласты [Мәтін] // Семей таңы. - 2004. - 5 қараша. - Б. 12.
Ахметбекова, А. Жырынан самалдай саз төгілткен [Мәтін] // Семей таңы. - 1999. - 24 маусым.
Елеугожин, Б. Тұсау кесер туынды [Мәтін] // Семей таңы. - 1975. - 27 февраль.
Ережепұлы, Е. Ақын жарының жан сыры [Мәтін] : «Семей таңының» ардагері Р. Манабаева 70 жаста // Семей таңы. - 2012. - 1 мамыр. - Б. 3.
Ережепұлы, Е. Ақын жарының жан сыры // Семей таңы. - 2017. - 11 мамыр. - Б. 2.
Жанатұлы, Е. "Семей таңының ардагері" // Семей таңы. - 2012. - 1 мамыр. -Б. 3.
Ибрагимов, Т. Қос қоңыр [Мәтін] : (Ақындар А.Манабаев пен М.Ибраев туралы) // Семей таңы. - 2002. - 27 қыркүйек. - Б. 3.
Манабаева, Р. Ақылым - асылым өзі [Мәтін] // Семей таңы. - 1994. - 8 қараша.
Сапаев, Ғ. Арман қуған азамат еді [Мәтін] // Семей таңы. - 1999. - 23 желтоқсан.
Интернет ресурстар
Интернет ресурсы:
Акылбек Манабаев [Электронный ресурс] : [вечер памяти] // Областной историко-краеведческий музей г. Семей : сайт. – Режим доступа : http://semeymusey.kz/ru/meropriyatiya/vecher-pamyati-arman-dnie-posvyashhennyij-80-letiyu-nashego-zemlyaka-zhurnalista-poeta-lirika-akyilbeka-manabaeva.html
Маниярова М.
- Жаңартылды 09.06.2025 16:30
Маниярова Маржангүл (1955)– жыршы-ақын.
1955 жылы 19 маусымда Шығыс Қазақстан облысы, Катонқарағай ауданының Белқарағай ауылында дүниеге келген. 1972 жылы Белқарағай орта мектебін аяқтап, Өскемен қаласындағы Педагогикалық институтта білімін жалғастырады (1972-1976).
Ең алғашқы әнді студент кезінде М.Мақатаевтың «Ей, өмір» деген өлеңіне жазады. Бұл ән 1975-80 жылдары «Алтай әуендері» вокалды-аспаптық ансамблінің орындауында халыққа танымал болады.
2000 жылы Өскемен қаласының 250 жылдығына арналған байқауда «Ару қалам, Өскемен» деген Марат Тастағановтың сөзіне жазылған әні жүлделі орын алып, лауреат атағын иеленеді.
Бүгінде, Ұлықбек Есдаулетовтың сөзіне жазылған «Жер ана» әні, «Жаса мәңгі туған жер», «Ару қалам, Өскемен» әндері, А.Нұрбаевтың сөзіне жазылған «Өр, Қаратай» және т.б. әндері көптеген республикалық, облысаралық конкурстарда орындалып жүр.
М.Маниярова туралы мақалалар
Статьи о М.Манияровой
Әнуарбек, Дильназ. Шығыстың Маржангүлі : [О. Бөкей атындағы орталық кітапханада Маржангүл Әлібекқызының "Сырлы әуен" атты ән жинағының тұсаукесері өтті.] / Д. Әнуарбек. - Мәтін (визуалды) // Менің өлкем. - 2024. - 17 қазан. - Б. 17.
Интернет ресурстар
Интернет ресурсы
Маниярова Маржангуль [Электронный ресурс] : [биография] : сайт. - Режим доступа : http://www.cbssemey.kz/
Пашке Е. Музыка маэстро Маржангуль /Официальный ресурс газеты Рудный Алтай : сайт. – Режим доступа : https://rudnyi-altai.kz/muzyka-maestro-marzhangul/
