Кыдырханулы У.
- Обновлено 19.06.2024 16:51
Кыдырханулы Уакап (1932) – писатель, переводчик, религиовед.
Родился 23 декабря в 1932 г. в селе Акарал Зайсанского района Восточно-Казахстанской области. Под натиском Красной Армии семья была сослана в Восточный Туркестан (КНР), где проживала в 1933-1955 гг.
Получил среднее образование, окончил гимназию. Работал учителем, корреспондентом газеты, открыл отдел передач на казахском языке и управлял Народным радио в г. Шынжан.
В 1955 г. возвратился в Казахстан. Окончил факультет журналистики Казахского государственного университета им. С. М. Кирова (ныне КазНУ им. аль-Фараби). Работал литературным сотрудником в газете «Лениншіл жас» (ныне «Жас Алаш»), в Восточно-Казахстанской областной газете «Коммунизм туы» (ныне «Дидар»), на казахском радио, заведующим отделом в газете «Социалистік Қазақстан» (ныне «Егемен Қазақстан»), в 1986-1996 гг. - главным редактором международной газеты «Шалқар».
В 1960 году его стихотворения вошли в сборник молодых поэтов «Жырға сапар», а повесть «Ант» - в коллективный сборник «Жол басы».
Автор сборника повестей и рассказов «Шаңқай түс», «Таң нұры», «Тасқайнат», «Алтын ай», книги-родословной диаспоры «Сағыныш саздары» и нескольких небольших книг.
Переводил книги с русского и с языков тюркских народов. В 1991 г. одним из первых сделал пояснительно-смысловой перевод Корана. В 2002 г. данный перевод был переиздан с дополнениями.
В 2008 г. вышли в свет две историко-документальные книги «Әттең Алтай», «Марқакөл», где прослеживается единая общая судьба нации через осмысление духовной жизни казахов всего Алтая.
Трижды обладатель премии Союза журналистов Казахстана. Заслуженный деятель культуры Казахстана (1979), Почетный гражданин г. Зайсан. В 2023 году награжден орденом "Парасат".
У. Қыдырхановтың шығармалары
Произведения Қыдырханова У.
Кітаптар – Книги
Қыдырханов, У. Алтын ай [Мәтін] / У. Қыдырханов. - Алматы : Жалын, 1982. - 216 б.
Қыдырханұлы, У. Сағыныш саздары [Мәтін] : эссе, толғау, повесть / У. Қыдырханұлы. - Астана : Елорда, 2003. - 224 б.
Қыдырханов, У. Әттең, Алтай-Марқакөл [Электрондық ресурс] : [хикаяттар] / У. Қыдырханов. - Алматы : Жібек жолы, 2008. - 304 б.
Қыдырханұлы, У. Өз елiм – өзегiм [Мәтін] : [тәуелсiздiк және қазақ диаспорасы] / У. Қыдырханұлы. – Алматы : Атажұрт, 2012. - 264 б.
Мақалалар – Статьи
Қыдырханов, У.Қой жайылып қиянда жүр [Мәтін] / У. Қыдырханов, М. Әбуғалиев // Социалистік Қазақстан. - 1986. - 10 окт.
Қыдырханұлы, У. Ағайын арасындағы алтын көпiр [Мәтін] : ["Шалқар" апталығының бас редакторымен қазақ эмиграциясы және көшi-қон мәселесi төңiрегiндегi сұхбат / У. Қыдырханов; әңг. М. Жақып] // Егемен Қазақстан. - 1994. - 19 тамыз.
Қыдырханұлы, У. Бақыл бол, Бәке! [Мәтін] : [жазушы Б. Қыдырбекұлының қазасына көңiл бiлдiру] / У. Қыдырханұлы // Халық кеңесi. - 1995. - 27 маусым.
Қыдырханұлы, У. Қыран ұшқан ұясына қайырылады [Мәтін] : [жазушы С. Әбiлқасымұлының шығармашылығы туралы] / У. Қыдырханұлы // Егемен Қазақстан. - 1996. - 19 қараша.
Қыдырханұлы, У. Сырлы, сырбаз жан едi [Мәтін] : [жазушы Кеңесхан Зәкен туралы естелiк] / У. Қыдырханұлы // Қазақ әдебиетi. - 1997. - 7 қазан (№ 40). – Б. 14.
Қыдырханұлы, У. Әрiптестерiн еңбегiмен мойындатқан қаламгер едi [Мәтін] : [журналист Мағауия Машақов туралы естелiк] / У. Қыдырханұлы // Егемен Қазақстан. - 1997. - 30 желтоқсан.
Қыдырханұлы , Уақап. Алтай әуендері: [Жерлесіміз, жазушы Ғ. Қабышев қарымды қаламгер У. Қыдырхановтың 85 жасқа толуына орай, ақынның бір топ өлеңдерін жариялап отыр. ] / У. Қыдырханұлы // Дидар. - 2017. - 8 маусым.- Б.28.
Қыдырханұлы, У. Күңiренiп өткен өмiр [Мәтін] : [Қытай қазақтары арасында өскен Арғынбек ақын туралы деректер] / У. Қыдырханұлы // Жұлдыз. - 2004. - № 2. - Б. 136-138.
Қыдырханұлы, У. Зайсанның бары мен зары [Мәтін] : [Зайсан ауданының тыныс тiршiлiгi туралы] / У. Қыдырханұлы // Егемен Қазақстан. - 2001. - 13 қараша. – Б. 2.
Қыдырханұлы, У. Қасиеттi есiм [Мәтін] : [белгiлi дiн қайраткерi Х. Алтайдың қазасына байланысты] / У. Қыдырханұлы // Егемен Қазақстан. - 2003. - 16 тамыз (№ 209-212). – Б. 16.
Қыдырханұлы, У.Күңіреніп өткен өмір [Мәтін] / У. Қыдырханұлы // Ертіс өңірі. - 2004. - 12 ақпан. - Б. 28.
Қыдырханұлы, У. Ұлыстың ұлы күнi [Мәтін] : жыл басы Наурыз мерекесi туралы / У. Қыдырханұлы // Түркiстан. - 2005. - 24 наурыз (№ 12). – Б. 5.
Қыдырханұлы, У. Шерменде ақын, шексiз мұң [Мәтін]: [тұтқынға түскен ақын Мәжит Айтбаевтың тағдыры ] / У. Қыдырханұлы // Таң-Шолпан. - 2006. - № 2. - Б. 84-107.
Қыдырханұлы, У. Мiржақып Дулатовтың өр Алтайдағы iздерi [Мәтін] / У. Қыдырханұлы // Қазақ. - 2007. - 6 шiлде (№ 27). - Б. 6.
Қыдырханұлы, У. "Иесiнен ұрысы күштi" заманның қорлығын көрiп... [Мәтін] : [ақын Құмарбек Көпенұлы туралы] / У. Қыдырханұлы // Әдебиет айдыны. - 2007. - 2 тамыз (№ 30). - Б. 10.
Қыдырханұлы, У. Әттең, Алтай, Марқакөл! [Мәтін] : Мiржақыптың Өр Алтайдағы iздерi / У. Қыдырханұлы // Ана тiлi. - 2007. - 16 тамыз (№ 33). - Б.12-13.
Қыдырханұлы, У. Өр Алтайдың Асқары [Мәтін] : жазушы Асқар Егеубаев туралы / У. Қыдырханұлы // Түркiстан. - 2007. - 6 қыркүйек (№ 36). - Б. 8.
Қыдырханұлы, У. Қарымды қаламгер [Мәтін] : [журналист Мағауия Машақов туралы естелiк] / У. Қыдырханұлы // Егемен Қазақстан. - 2007. - 29 желтоқсан (№ 398/399). - Б. 10.
Қыдырханұлы, У. Әрiптестерiн еңбегiмен мойындатқан қаламгер едi [Мәтін] : (журналист Мағауия Машақовтың туғанына 80 жыл) / У. Қыдырханұлы // Семей таңы. - 2008. - 17 қаңтар (№ 3). - Б. 4.
Қыдырханұлы, У.Алтай-Арман [Мәтін] : Әлімнің әңгімесі / У. Қыдырханұлы // Жұлдыз. - 2008. - № 5. - Б. 140-152.
Қыдырханұлы, У. Абылай хан суретiнiң авторы кiм? [Мәтін] : [ақын Мәжит Айтбаев туралы] / У. Қыдырханұлы // Әдебиет айдыны. - 2008. - 11 қыркүйек. - Б. 4-5.
Қыдырханұлы, У. Әз – аға [Мәтін] : [ халық жазушысы Әзiлхан Нұршайықовпен сыр-сұхбат] / У. Қыдырханұлы // Егемен Қазақстан. - 2009. - 27 қараша (№ 393/396). – Б. 7.
Қыдырханұлы, У. Өр Алтайда - ұлылардың іздері [Мәтін] / У. Қыдырханұлы // Мәдениет. - 2009. - № 11. - Б. 56-58.
Қыдырханұлы, У. Азаттықтың авторы [Мәтін] : [Елбасы Н. Назарбаев туралы] / У. Қыдырханұлы // Шалқар - 2. - 2009. - шiлде (№ 25/26). - Б. 1.
Қыдырханұлы, У. Алтай - Арман (Әлiмнiң әңгiмесi) [Мәтін] : [қытай қазақтарының шежiресi, М. Айтбаев, Х. Абдуллин, М. Қыдырханұлы туралы деректер/ У. Қыдырханұлы // Жұлдыз. - 2008. - № 5. – Б. 140-152.
Қыдырханұлы, У. Арманынан адаспаған азамат [Мәтін] : ["Алаш" сыйлығының иегерi Хасен Оралтайды еске алу] / У. Қыдырханұлы // Шалқар - 2.- 2010. - сәуiр ( № 15/16). - 11 б.
Қыдырханұлы, У. Жадыдан өшпейтiн жаратылыс [Мәтін] : [актриса Фарида Шәрiпованы еске алу] / У. Қыдырханұлы // Егемен Қазақстан. - 2010. - 25 қыркүйек. – Б. 5.
Қыдырханұлы, У. Жадыдан өшпейтiн жаратылыс [Мәтін] : [актриса Фарида Шәрiпованы еске алу / У. Қыдырханұлы // Туған тiл. - 2010. - № 2. – Б. 112.
Қыдырханұлы, У. Дiндарлар ұғысса да, дiндер тоғыспайды [Мәтін] : [жазушы, исламтанушымен дiн атаулыны заңнамалық реттеу мәселелерi туралы сұхбат] / әңг. К. Тасболатова / У. Қыдырханұлы // Түркiстан. - 2004. - 15 шiлде. - Б. 6.
Қыдырханұлы, У. Дала жоралғысы - бәстесу [Мәтін] / У. Қыдырханұлы // Ана тiлi. - 2008. - 24 сәуiр . – Б. 15.
Қыдырханұлы, У. Рухын жебеп жүрсiн ұрпақты [Мәтін] : [жазушы Қ. Шабданұлы өмiрден озды] / У. Қыдырханұлы // Қазақ әдебиетi. - 2011. - 18-24 ақпан (№ 7). - Б. 15.
Қыдырханұлы, У. Жақсы күн [Мәтін] : [ҚР Парламент мәжiлiсi депутаттарының кезектен тыс сайлауы туралы] // Егемен Қазақстан.- 2012.- 18 қаңтар . – Б. 3.
Қыдырханұлы, У. Таңсәрi [Мәтін] : [дүниежүзi қазақтары қауымдастығының 20 жылдығы] / У. Қыдырханұлы // Туған тiл. - 2012. - № 2. - Б. 16-22.
Қыдырханұлы, У. Түптiң түбiнде сiздердi түгел жинап аламын [Мәтін] / У. Қыдырханұлы // Алтын орда. - 2012. - 29 наурыз (№ 13). – Б. 21.
Қыдырханұлы, У. Шұбар ат [Мәтін] : [металлург Н.Ә. Назарбаев салған ән, журналист Ұ. Бағаев, ғалым Е. Бөкетов туралы естелiк] / У. Қыдырханұлы // Егемен Қазақстан. - 2012. - 20 маусым. - Б. 2.
Қыдырханұлы, У. Жүректегi иман [Мәтін] : [Құран Кәрiмнiң түсiндiрмелi-мағыналық тәржiмасы туралы] / У. Қыдырханұлы; әңг. Қ. Аманжол // Егемен Қазақстан. - 2012. - 21 желтоқсан. - Б. 6.
Қыдырханұлы, У. Бiздегi бар мақсат - ұлтты сақтап қалу [Мәтін] : [қазақ көшi, диаспоралогиясы жайында сұхбат] / У. Қыдырханұлы; әңг. Е.Кәпқызы // Түркiстан. - 2012. - 6 желтоқсан (№ 49). – Б. 26.
Қыдырханұлы, У. Қазақтың сұлу жанына түскен дерттiң дауасы бар ма?.. [Мәтін] / У. Қыдырханұлы; әңг. Ы. Дәбей // Қазақ әдебиетi. - 2012. - 28 желтоқсан (№ 52). - Б. 14. - Қазақстанның еңбек сiңiрген мәдениет қайреткерiмен сұхбат.
Жайсаң дүние [Мәтін] : [А. Апашбайұлының туғанына 130 жыл толуына орай, "Жер - адамның анасы" өлеңі берілген] / дайын. У. Қыдырханұлы // Жұлдыз.- 2013. - № 9. – Б. 198-206.
Қыдырханұлы, У. Ат - аспаннан, сәлем - санадан [Мәтін] : ["Егемен Қазақстан" газетінде жарияланған "Сәлем - сөздің анасы" атты мақалаға орай] / У. Қыдырханұлы// Егемен Қазақстан. - 2014.- 15 қазан (№ 201). – Б. 14
У. Қыдырханұлының аудармалары
Переводы Кыдырханова У.
Құран кәрiм [Мәтін] / ауд.: Р. Нысанбайұлы,У. Қыдырханұлы.- Алматы: Жазушы, 1991.- 578 б, арабшасы 585 б.
Құран кәрiмнiң отызыншы парасы [Мәтін] : арабша және қазақша мағыналық аударма / қазақ тiлiне ауд.: Р. Нысанбайұлы,У. Қыдырханұлы. - Алматы: Ислам әлемi, 1999. - 28 б.
Құран Кәрiм қазақша мағына және түсiнiгi: Қазақстан Республикасының мәртебелi Президентi Нұрсұлтан Назарбаевтың халыққа сыйы. 1991 жылғы басылымнан қайта қаралған жаңа аударма Қазақстан мұсылмандары дiни басқармасында мақұлданды / аударған Уаһап қажы Қыдырханұлы; арнайы ред.К. Серiкбаева. - Алматы: Дәуiр, 2002. - 674 б.
Хан Санйаснаин. Қажылық туралы. Қажылық деген не? Ол сонша неге маңызды және мен одан не үйренем [Мәтiн] / қазақ тiлiне аударған У. Қыдырханұлы. – Алматы : Алматы кiтап, 2006. - 40 б.
Хан Санйаснаин Мұхаммед пайғамбар туралы [Мәтiн] / қазақ тiлiне аударған У. Қыдырханұлы . – Алматы : Алматы кiтап, 2006. - 56 б.
Бахтия, И. Бөрала ; Бозторғай ; Ай мен Қандек ; Сауысқан ; екi өгiз ; мүкжидек ; Мысығым ; Көшетiм [Мәтін] : өлеңдер / И. Бахтия ; ауд.У. Қыдырханұлы // Жұлдыз. - 2015. - № 12. - Б. 156-159.
Рози, Р. Бөлiнгендi бөрi жейдi; Патша мен Құмырысқа ; Әдiлдiк [ Мәтін] : өлеңдер / Р. Рози ; ауд.У. Қыдырханұлы // Жұлдыз. - 2015. - № 12. - Б. 159-165.
У. Қыдырханұлының құрастыруымен жарық көрген кітаптар
Книги вышедшие с участием Кыдырханова У.
Разданұлы, М. Ата заман сөйлейдi [Мәтін] : әңгiмелер мен повестер / қолжазбаны дайындап, алғы сөзiн жазған У. Қыдырханұлы, М. Разданұлы - Астана: Елорда, 2005. - 224 б.
Апашбайұлы, А. Жыр-ғұмыр [Мәтін] : өлеңдер жинағы / А. Апашбайұлы; құраст. У. Қыдырханұлы - Алматы : Дүниежүзі қазақтары қауымдастығы, 2013. - 296 б.
У. Қыдырхановтың өмірі мен шығармашылығы туралы әдебиеттер
Литература о жизни и творчестве Қыдырханова У.
Зұлфықаров, М. Лутфулла [Мәтін] : әңгіме / М. Зұлфықаров М. // Жұлдыз . - 1970. - № 6. – Қыдырханов У.: б. 91-107.
Екпін , Мейрам. Қарт қаламгер қарашаңырақта болды: [жазушы Уақап Қыдырханов туралы.] / М. Екпін // Дидар. - 2017. - 16 қараша.- Б.24.
Қыдырханов У. Елбасының сырттағы ағайынға жасаған жақсылығын ұмытпаймын: [жазушы Уақап Қыдырханұлымен сұхбат] / У. Қыдырханов ; сұхбат: М. Иманғали // Дидар. - 2017. - 30 қараша.- Б.15.; 2 желтоқсан.- Б.5.
Мырзахметұлы, М. «Аллаға сыйын, аллаға сүйен! Жарылқайтын да, жазалайтын да, жан дүниеңдi тазалайтын да ол - сенiң иең!» - деп төгiлте тәржiмаланған Құран Кәрiм жарыққа шықты [Мәтін] : [У. Қыдырханұлы аударған Құран Кәрiм кiтабы жайында] / М. Мырзахметұлы // Егемен Қазақстан. - 2003. - 21 наурыз (№ 64-65). – Б. 4.
Көргенi көп қаламгер [Мәтін] : [қаламгер Уахап Қыдырханұлы туралы] // Егемен Қазақстан. - 2003. - 20 желтоқсан. - Б. 5.
Қабышұлы, Ғ. Қарапайым бiр қазақ [Мәтін] : [қаламгер У. Қыдырханұлы жайлы] / Ғ. Қабышұлы // Қазақ әдебиетi. - 2004. - 23 қаңтар. - Б. 12.
Ахметова, Г. "Шалқар-2 " - мәдени мұра деуге әбден лайық [Мәтін] : [У. Қыдырханұлының "Мәдени мұра және төл жазуымыздың мұрагерi атты баяндамасы] / Г. Ахметова // Журналист. - 2007. - қыркүйек. - Б. 3.
Өтеулiұлы, Ө. "Өз елiм - өзегiм" дейтiн жазушы [Мәтін] : [жазушы, қаламгер, журналист, У. Қыдырханұлы 80 жаста] / Ө. Өтеуліұлы// Алматы ақшамы. - 2012. - 25 желтоқсан. – Б. 11.
Ақтаев, С. Сексеннiң сыры, сағыныш жыры [Мәтін] : [ жазушы, қаламгер, журналист У. Қыдырханұлы туралы] / С. Ақтаев // Жетiсу. - 2012. - 22 желтоқсан. - Б. 6.
Ақтаев, С. Сексеннiң сыры, сағыныш жыры [Мәтін] : [ жазушы У. Қыдырханұлы 80 жасқа толуына орай] / С. Ақтаев // Президент және Халық. - 2012. - 28 желтоқсан (№ 52). - Б. 5.
Мерейлi қаламгер [Мәтін] : [жазушы У. Қыдырханұлы 80 жаста] // Ана тiлi. - 2012. - 27 желтоқсан. - Б. 3.
Қазақстаным - қарашаңырағым ! [Мәтін] : [жазушы У. Қыдырханов туралы] // Егемен Қазақстан. - 2012. - 12 қазан (№ 667/669). – Б. 6.
Жолымбет, Қ. Имандылық - бірлігіміздің кепілі [мәтін] : [жазушы У. Қыдырханов туралы] / Қ. Жолымбет // Семей таңы . - 2013. - 26 наурыз. - Б. 3.
Дәбей, Ы. Қалам алып Арғынбек... [Мәтін] : [У. Қыдырханұлының құрастыруымен шыққан ақын А. Апашбайұлының "Жыр ғұмыр" жинағы жайлы] / Ы. Дәбей // Қазақ әдебиетi. - 2014. - 29 тамыз. - Б. 5.
Қабышев , Ғаббас. Тоқсанның төрінде: [жазушы Уахап Қыдырханұлы 90 жаста] / Ғ. Қабышев // Дидар. - 2022. - 13 желтоқсан.- Б.5.
***
Рысакова, Ш. Сохраняя духовные ценности [Текст] : [о Кыдырханулы У.] / Ш. Рысакова // Вести Семей. - 2013. - 26 марта. –С.1.
Кыдырханулы, У. "Аллах моя вера, опора моя -труд" [Текст] / У. Кыдырханулы ; сост.: К. Раисова, К., М. Калачян // Спектр. - 2013. - 3 апреля. - С. 5.
Кызыкбаев Т. А.
- Обновлено 20.03.2025 10:12
Кызыкбаев Токтарбек Абдрахманович (1940-2005) - поэт, журналист, переводчик.
Родился 2 декабря в 1940 г. в г. Зайсан Восточно-Казахстанской области. Окончил факультет журналистики Казахского государственного университета им. С. М. Кирова (ныне КазНУ им. аль-Фараби). Работал в редакции районной газеты "Совет туы" (1958-1962, ныне "Достық"), в областных газетах "Коммунизм туы" (ныне "Дидар") корреспондентом, литературным сотрудником, первым заместителем главного редактора (1962-1975) и «Социалистік Қазақстан» (ныне "Егемен Қазақстан") заведующим отдела (1975-1980), заведующим отдела в журнале "Қазақстан коммунисі" (1975-1985, ныне "Ақиқат"), заместителем редактора журнала "Қазақстан мектебі". Старший референт, советник при Администрации Президента РК (1994-1998), позднее работал главным специалистом по государственному языку в Министерстве здравоохранения РК.
Автор поэтических сборников «Полевые цветы» (1966), «Алтайские мотивы» (1969), «У руля» (1972), «Долг» (1975), «Светлый мир» (1977), «Запах земли» (1978).
Лауреат премии Союза журналистов Казахстана. Награжден орденом «Знак Почета» и юбилейной медалью «За доблестный труд».
Скончался 8 ноября в 2005 г. в г. Алматы.
Т. Қызықбаев шығармалары
Произведения Кызыкбаева Т.
Кітаптар - Книги
Қызықбаев, Т. Қыр гүлдері: өлеңдер / Т. Қызықбаев. - Алматы : Жазушы, 1966. - 47 б.
Қызықбаев, Т. Есімің сенің мәңгі есте: [Яков Ушановқа арналған өлең] / Т. Қызықбаев // Коммунизм туы . - 1967. - 18 январь
Қызықбаев, Т. Алтай әуендері: өлеңдер / Т. Қызықбаев Т. - Алматы : Жазушы, 1969. - 72 б.
Қызықбаев, Т. Темір тізгін / Т. Қызықбаев. - Алматы : Жазушы, 1972. - 64 б.
Қызықбаев, Т. Парыз / Т. Қызықбаев. - Алматы: Жазушы, 1975.- 76 б.
Қызықбаев, Т. Арайлы шақ / Т. Қызықбаев.- Алматы: Жазушы, 1977.- 72 б.
Қызықбаев, Т. Жусан иісi / Т. Қызықбай.- Алматы: Жалын, 1979. - 72 б.
Қызықбаев, Т. Жүрек оты: поэма, өлеңдер / Т. Қызықбаев. - Алматы : Жазушы, 1980. - 84 б.
Қызықбаев, Т. Жылдар жаңғырығы: өлеңдер / Т. Қызықбаев. - Алматы : Жалын , 1982. - 80 б.
Қызықбаев, Т. Сәуір лебі / Т. Қызықбаев. - Алматы : Жазушы, 1985. - 127 б.
Қызықбаев, Т. Көңіл қоңырауы: өлеңдер / Т. Қызықбаев . - Алматы : Жазушы, 1988. - 96 б.
Қызықбаев, Т. Көңiл қоңырауы: өлеңдер / Т. Қызықбай.- Алматы: Жазушы, 1988. - 96 б.
Қызықбай, Т. Заман-керуен. - Алматы : Өлке, 2005. - 144 б.
Қызықбай, Т. Таңдамалы : өлеңдер / Т. Қызықбай. - Астана : Фолиант, 2023. - 300 б. - (Абай әлемі).
Т. Қызықбаевтың мерзімді басылымдар мен жинақтардағы мақалалары
Публикации Кызыкбаева Т. в периодических изданиях и сборниках
Өлеңдер - Стихи
1962-1969
Қызықбаев, Тоқтарбек. Егінді алқап ерлері сапындамын : [өлең] / Т. Қызықбаев // Коммунизм туы. - 1960. - 16 окт. (№184). - Б. 1
Қызықбаев, Т. Партияға : өлең / Т. Қызықбаев // Лениншiл жас.- 1962.- 3 июня.
Қызықбаев, Т. Болсын өзек - ерлiк еңбек : өлең /Т. Қызықбаев // Қазақ әдебиетi. - 1962.- 27 июля.
Қызықбаев, Т. Замана-нұр, өмiр көктем : өлең / Т. Қызықбаев // Соц. Қазақстан. - 1962. - 16 сентября.
Қызықбаев, Т. Ризамын өмiрге : өлеңдер / Т. Қызықбаев // Соц. Қазақстан.- 1962.- 21 ноября.
Қызықбаев, Т. Дала таңы; Сағыныш; Мол сұлулық көрем десең қырға шық: өлеңдер / Т. Қызықбаев // Лениншiл жас. - 1962. - 16 декабря.
Қызықбаев, Т. Нұрзайсан; Жан сырымды жасырман : өлеңдер/ Т. Қызықбаев // Лениншiл жас. - 1963. - 9 января.
Қызықбаев, Т. Ән : өлең / Т. Қызықбаев // Жұлдыз. - 1964. - N 8. - 102 б.
Қызықбаев, Т. Өскемен түтiнi ; Жолда : өлеңдер / Т. Қызықбаев // Соц. Қазақстан.- 1964.- 31 мая
Қызықбаев,Т. Дабыл : өлең / Т. Қызықбаев // Соц. Қазақстан. - 1964. - 23 августа.
Қызықбаев, Т. Замана жыры : өлең / Т. Қызықбаев // Соц. Қазақстан. - 1964. - 15 ноября
Қызықбаев, Т. Абзал мақсат; Ауыл жолы : өлеңдер / Т. Қызықбаев // Соц. Қазақстан. - 1965. - 24 января.
Қызықбаев, Т. Шыңдар; Күндер : өлеңдер / Т. Қызықбаев // Жұлдыз.- 1965.- N 6.- 108 б.
Қызықбаев, Т. Өмiрден байқағаным : өлең / Т. Қызықбаев // Қазақ әдебиетi.- 1965.- 8 октября.
Қызықбаев, Т. Биiгiң қайда, биiгiң!; Үнсiз жүрсем : өлеңдер / Т. Қызықбаев // Лениншiл жас. - 1965. - 17 октября.
Қызықбаев, Т. Мақтаныш; Алып; Өскемен : өлеңдер/ Т. Қызықбаев // Соц. Қазақстан. - 1965. - 12 декабря.
Қызықбаев, Т.Туған жер : өлең / Т. Қызықбаев // Соц. Қазақстан. - 1966. - 20 марта.
Қызықбаев, Т. Пржевальский тоқтаған үй : өлең / Т. Қызықбаев // Қазақ әдебиетi.- 1966. - 22 июля.
Қызықбаев, Т. Сол бiр кез : өлең / Т. Қызықбаев // Қазақ әдебиетi. - 1967. - 6 октября.
Қызықбаев, Т. Есімің сенің мәңгі есте: [Яков Ушановқа арналған өлең] / Т. Қызықбаев // Коммунизм туы . - 1967. - 18 января.
Қызықбаев, Т. Нұр толқын; Сiздерсiз не болар ем; Осы ғой бiзге керегi: өлеңдер / Т. Қызықбаев // Соц. Қазақстан. - 1968. - 14 января.
Қызықбаев, Т.Тiлек; Аңсау: өлеңдер // Соц. Қазақстан. - 1968. - 25 мая.
Қызықбаев, Т. Маңырақ; Аңыз iзiмен / Т. Қызықбаев // Соц. Қазақстан. - 1969. - 26 января.
1970-1971
Қызықбаев, Т. Мезгiл туралы: өлең/ Т. Қызықбаев // Лениншiл жас. - 1970. - 28 октября.
Қызықбаев, Т. Ұлылық: өлең / Т. Қызықбаев // Соц. Қазақстан. - 1971.- 10 января.
***
Кызыкбаев, Т. Славные страницы / Т. Кызыкбаев // Знамя коммунизма. - 1964. - 10 октября.
Кызыкбаев, Т. Славные страницы : [о пребывании Е. П. Михаэлиса в Усть-Каменогорске в 1908-1913 гг.] / Т. Кызыкбаев // Знамя коммунизма. - 1964. - 10 октября.
Т. Қызықбаев туралы әдебиеттер
Литература о Т. Қызыкбаеве
Кітаптар - Книги
Қазақстан жазушылары ХХ ғасыр: анықтамалық. - Алматы : Ана тілі, 2004. – Қызықбай Тоқтарбек: б. 197.
Қазақстан жазушылары : анықтамалық / жауапты ред. Б. Шаханұлы. - Алматы : Ан-Арыс, 2009. - Қызықбай Тоқтарбек: б. 250.
Шығыс Қазақстан облысы: энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. - 848 б. – Қызықбаев Тоқтарбек: б. 492.
Шығыс жұлдыздары: энциклопедиялық анықтамалық. - Астана : Фолиант, 2011. - 304 б.
Т. 1 : Сөз зергерлері. Мәдениет майталмандары. - Астана : Фолиант, 2011. - 304 б. – Қызықбай Тоқтарбек: б. 111-112.
Картаева, А. М. Әдеби өлкетану : ( Шығыс Қазақстанның қаламгерлері шығармашылығы бойынша ) оқу құралы / А. М. Картаева. - Өскемен: С. Аманжолов атындағы ШҚМУ "Берел" баспасы, 2016. - 166 б.
Сегізбайұлы, К. Қаламдастар, қарайластар : (әдеби пікірлер) / К. Сегізбайұлы. - Көкшетау: Надежда 2050, 2021. - 500 б.
Мақалалар-Статьи
Юсуп, К."Қоңыраулы көлдің перзенті" : [ақын, журналист Тоқтарбек Қызықбайдың рухына тағзым] / К. Юсуп // Егемен Қазақстан. - 2010. - 10 желтоқсан. - Б. 8.
Жақсылықова-Қызықбаева, Р. Қашанда қасымда жүргендей : [Ақын Т. Қызықбаев туралы] / Р. Жақсылықова-Қызықбаева // Достық . - 2011. - 1 қаңтар.- Б.3.
Сағымжанова, Қ. Туған елін жырлап өткен ақын : [ақын Т.Қызықбаевтың туғанына - 75 жыл] / Қ. Сағымжанова // Достық . - 2015. - 5 желтоқсан
Боқаев, Қ. Өзімізді іздетерміз ертең туар ғасырларға : [жерлесіміз, ақын Тоқтарбек Қызықбаев туралы] // Дидар. - 2020. - 1 желтоқсан.- Б.5. ; Қазақ әдебиеті. - 2020.; 20 қараша.- Б.24 - 25.
***
Коксегенова А. Позиция поэта : [о выставке "Атамекен" в ВК областном этнографическом музее-заповеднике] / А. Коксегенова // Рудный Алтай. - 2010. - 29 июня. - С. 5.
Кызыр Жанибек
- Обновлено 25.09.2024 14:56
Кызыр Жанибек (1949 г. р.) – журналист, писатель, поэт, член Союза писателей и Союза журналистов Казахстана.
Родился 28 июля 1949 году в селе Катон-Карагай Катон-Карагайского района Восточно-Казахстанской области. После окончания средней школы имени Е.П. Рыкова работал слесарем, затем водителем в Катон-Карагайской автоколонне.
По возвращении из армии в 1972 году устроился литературным сотрудником в редакцию газеты «Арай - Луч». В этой организации проработал долгие годы, был заведующим отдела, ответственным секретарем, заместителем редактора. В 60-х годах XX века был принят в члены Союза журналистов Казахстана.
Первые стихотворения Жанибека Кызыр были опубликованы в сборнике «Ағажай, Алтайдай жер қайда?». Кызыр Жанибек содействовал выходу в свет юбилейной книги «Алтайдың алтын алқасы», посвященной 70-летию Катон-Карагайского района. Книги писателя «Жер жаннаты Катоқарағай», «Ерлік дастан» I, II тома, «Ақбұлақ» также были высоко оценены читательской аудиторией. Многие стихи Жанибека Кызыр положены на музыку и исполняются на сценах сел Катон-Карагайского района ВКО.
Творческая деятельность Жанибека Кызыр была отмечена такими наградами как: юбилейная медаль «Қазақстан Конституциясына 10 жыл», Почетная грамота за подписью министра культуры, просвещения и общественного согласия РК Мухтара Кул-Мухамета, грамота Восточно-Казахстанского филиала Союза журналистов Казахстана, грамота за подписью акима области, грамота Восточно-Казахстанского областного филиала общественного объединения «Казахстанский отраслевой профессиональный союз работников культуры, спорта, туризма и информации».
18 февраля 2009 года решением XI сессии Катон-Карагайского районного маслихата №11/113-IV за большой вклад в сохранение и популяризацию духовно-нравственных ценностей района Жанибеку Кызыр было присвоено звание «Почетный гражданин Катон-Карагайского района».
Қызыр Жанибектың шығармалары
Произведения Қызыр Ж.
Кітаптар – Книги
Ағажай, Алтайдай жер қайда : Өлеңдер жинағы. - А. : Полиграфия, 1999. - 303 б.
Ерлік - дастан : [Электрондық ресурс] : [Ұлы Отан соғысы кезіндегі катонқарағайлықтардың ерлік, еңбек жолдары туралы.] / дайындаған: Ж. Қызыр. - Алматы : Алаш, 2005. - 288 б.
Ерлік - дастан : [Электрондық ресурс] : [Ұлы Отан соғысының 65 жылдығына арналған кітапта катонқарағайлықтардың ерлік, еңбек жолдары баяндалады.]. . 2-кітап. / дайындаған: Ж. Қызыр. - Алматы : Орхон, 2010. - 320 б.
Жер жаннаты - Қатонқарағай / құраст. Ж. Қызыр. - Алматы : Орхон, 2008. - 368 б.
Қызыр, Жәнібек. Ақын ауылы : өлең / Ж. Қызыр // Нұрбаев А. Шығармалары : айтыстар, поэмалар, проза. арнаулар, естеліктер. - Алматы : Орхон баспа үйі, 2019. Т. 2. - Б. 227
Қызыр Жәнибектың мерзімді басылымдар мен жинақтардағы мақалалары
Публикации Кызыр Ж. в периодических изданиях
Қызыр Ж. Біз бесеу едік: [Ұлы Отан соғысының ардагері Л. Смамағзұмов жайлы] / Ж. Қызыр // Арай. - 1993. - 5 мамыр. - Б. 2
Қызыр Ж. Қаратайдың пырағы,Құлагері: [Жазушы О. Бөкейге арн. өлең] / Қызыр Ж. // Арай. - 1994. - 25 мамыр
Қызыр Ж. Ақын ауылы: [Катонқарағайлық ақын А.Нұрбаевқа арн. өлең] / Қызыр Ж. // Арай. - 1996. - 4 қазан
Қызыр Ж. Біз соғысты көрмедік: [өлең] / Ж. Қызыр // Арай. - 1998. - 5 мамыр
Қызыр, Жәнібек. Ленинді алмастырған қазақ: [Ардақты ұстаз С. Ластаев туралы.] / Ж. Қызыр // Дидар. - 2019. - 31 қазан. - Б.17
Қызыр Ж. Алдыңда ағаң болса: [Орденді шопан Баекин Қ туралы ] / Қызыр Ж. // Арай. - 2000. – 18 сәуір
Қызыр Ж. Тағдыр: баллада / Ж. Қызыр // Арай. - 2006. - 19 наурыз. - Б. 7
Қызыр, Жәнібек. Әрі ақын, әрі басшы, әрі қайраткер еді: [Ақын Т. Рахымжанов туралы] / Ж. Қызыр // Дидар. - 2020. - 30 сәуір. - Б. 27
Қызыр, Жәнібек. Украинадағы жалғыз қазақ майдангері/ Ж. Қызыр // Алдаспан. - 2020. - 21 мамыр. - Б. 13. ; Дидар. – 2020 ; 2 маусым. - Б. 5
Қызыр, Жәнібек. Өмірінің басы қатты, соңы тәтті болды: [катонқарағайлық Қ.Жиреншин саяси қуғын -сүргін кезінде әнші Б. Төлегенованың әкесімен екі күн қамақта бірге болыпты] / Ж. Қызыр // Алдаспан. - 2020. - 4 маусым. - Б.13
Қызыр, Жәнібек. Жиреншиннің жолы бұраң, сапары алыс болды: [саяси қуғын-сүргін куәгері Қ. Жиреншин туралы] / Ж. Қызыр // Дидар. - 2020. - 6 маусым. - Б. 3
Қызыр, Жәнібек. Елдің еңсесін тіктеп, рухын оятуды мақсат еттік / Ж. Қызыр // Дидар. - 2021. - 28 қазан. - Б. 11
Қызыр, Жәнібек. Ақтамберді жыраудан бата алған Мая би / Ж. Қызыр // Дидар. - 2021. - 14 желтоқсан. - Б. 4
Қызыр, Жәнібек. Балтабай батырдың ұрпақтары атажұртын іздеп келді / Ж. Қызыр // Дидар. - 2021. - 14 желтоқсан
Қызыр, Жәнібек. Жастайынан ауыр жұмысқа жегілді: [Катонқарағайлық еңбегімен әйгілі болған Қани Мерғазин туралы] / Ж. Қызыр // Дидар. - 2022. - 19 мамыр. - Б. 16
Қызыр, Жәнібек. Катонқарағайдың тоқсан жастағы абызы : [аудандық "Арай"-"Луч" газеттерінің 90 жылдығына орай мақала] / Ж. Қызыр // Арай. - 2023. - 16 маусым. - Б. 3
Қызыр, Жәнібек. Батыр да, ақын да анадан туады: [Мұзтау қорының жетекшісі, демеуші Серік Толықбаев туралы] / Ж. Қызыр // Арай. - 2023. - 11 тамыз. - Б. 2
Қызыр, Жәнібек. Өр кеудедегі Мұзтауым (Оралханның рухымен сырласу) / Ж. Қызыр // Арай. - 2023. - 3 шілде. - Б. 3
Қызыр, Жәнібек. Қуанышты күндеріңіз көп болсын : [Катонқарағай ауданының Алтай кеңшары жұмысшылар кооперациясының басшысы Маулия Жиындинова туралы эссе] / Ж. Қызыр // Арай. - 2023. - 29 желтоқсан. - Б. 3
Қызыр, Жәнібек. Өр Алтайға кіндігімен байланған журналист-жазушы : катонқарағайлық жазушы Қайырды Назырбаев туралы / Ж. Қызыр. - Мәтін (визуалды) // Арайлы Катонқарағай. - 2024. - 28 маусым (N26). - Б. 4
Қабдуалиұлы, Ж. Ерін елі еске алды : самбо күресінен спорт шебері катонқарағайлық Сергей Ахметов туралы / Ж. Қабдуалиұлы. // Арайлы Катонқарағай. - 2024. - 26 шілде (N30). - Б. 6
Қызыр, Жәнібек. Қаратайдың бұрынғы өткен ақындары : [Таңырық ақын туралы] / Ж. Қызыр. // Арайлы Катонқарағай. - 2024. - 30 тамыз (N35). - Б. 7
Қызыр, Жәнібек. Қаратайдың бұрынғы өткен ақындары / Ж. Қызыр. // Арайлы Катонқарағай. - 2024. - 30 тамыз (N35). - Б. 7 ; Арайлы Катонқарағай. - 2024. 6 қыркүйек (N36). - Б. 11.
***
Кызыров Ж. Он защищал родину: [об участнике Великой Отечеств. войны из совхоза им.Черняховского Катон-Карагайс. р-на М. Акбутине] / Ж. Кызыров // Луч. - 1994. - 3 мая. - С. 6
Кызыр Ж. Берельские курганы - культурное наследие: [о музее-заповеднике «Берел»] / Ж. Кызыр // Луч. - 2013. - 31 мая. - С. 1.
Қызыр Жәнібектың өмірі мен шығармашылығы туралы әдебиеттер
Литература о жизни и творчестве Кызыр Ж.
Кітаптар – Книги
Назырбаев, Қайырды. Алтайдағы ауыл : хикаят, әңгіме, мақалалар, өлеңдер, ауылдың айтқыштары / Қ. Назырбаев. - Нұр-Сұлтан : Prosto Print.kz, 2022. – 144 б.
Қапанов, Болатбек. Анамдай әлпештеген Асқар Алтай / Б. Қапанов. - Өскемен : [б. и.], 2011. - 566 б.
Мақалалар - Статьи
Демчинов, Қадірбек. Қаламгер мұраты / Қ. Демчинов // Арай. - 2009. - 24 шілде. - Б. 1.
Балтабаева Г. Жәнібек Қызыр поэзиясындағы ұлттық таным / Г. Балтабаева // Арай. - 2009. - 25 қыркүйек ; 2, 9, 16 қазан. - Б. 6.
Смағұлов Т. "Алтай азаматының" тұсауы кесілді: [Жерлес жазушы, ақын, публицист Ж. Қызырдың жаңа кітабы жарық көрді] / Т. Смағұлов // Дидар. - 2021. - 22 мамыр.- Б.8.
Қаңтарбаев Ә. Осы жұрт Жәнібекті біле ме екен? : [Ақын жерлесіміз Ж. Қызыр туралы] / Ә. Қаңтарбаев // Дидар. - 2016. - 1 тамыз. - Б. 20.
Қаңтарбаев , Ә. Төр Алтайдың Ақтамбердісі : катонқарағайлық жазушы Жәнібек Қызыр туралы / Ә. Қаңтарбаев . // Арайлы Катонқарағай. - 2024. - 26 шілде (N30). - Б. 4
Назырбаев, Қ. Бір газетке елу екі жыл ғұмырын арнады : катонқарағайлық жазушы Жәнібек Қызыр туралы / Қ. Назырбаев. // Арайлы Катонқарағай. - 2024. - 26 шілде (N30). - Б. 8
Серікхан, Тимур. Жерлес қаламгердің мерейтойы тойланды : катонқарағайлық жазушы Жәнібек Қызыр туралы / Т. Серікхан. // Арайлы Катонқарағай. - 2024. - 2 тамыз (N31). - Б. 2
***
Осипова И. Трилогия о героях войны: [о презентации 3-й книги Ж. Кызырова «Ерлік – Дастан» к 70-летию Великой Победы] / И. Осипова // Рудный Алтай. - 2016. - 16 января.
Лекеров А.
- Обновлено 25.11.2022 16:16
Лекеров Аскар (1912-1964 гг.) – поэт, писатель.
Родился 5 декабря 1912 года в семье бедного крестьянина в Аягузском районе области Абай. В 1938 г. окончил Институт журналистики в Алматы. В 1953 г. окончил партийную школу при ЦК КПСС. Участник Великой Отечественной войны.
В 1932-1934 гг. работал в газете «Еңбекші қазақ», в 1936-1950 гг. – в газете «Социалистік Қазақстан» (ныне «Егемен Қазақстан»), в 1953-1954 гг. – заместитель редактора журнала «Әдебиет және искусство». С 1954 г. и до конца жизни работал редактором в Казгосхудиздате (ныне «Жазушы»).
Автор фронтовых очерков «Отан туралы», «Досым сөзі», «Кестелі орамал», «Жалғыз оқ» и др.; книг «Сөнбейтін жұлдыздар», «Гауһар», «Түз гүлі», «Өмір оты»; сборника стихов «Достар».
Перевел на казахский язык произведения китайского писателя Дин-Лина «Солнечный луч на реке Санган», «Афганские сказки».
Награжден орденом Красной Звезды, орденом Отечественной войны I, II степени и медалями.
Скончался в 1964 г. в г. Алматы.
А. Лекеровтың шығармалары
Произведения Лекерова А.
Кітаптар – Книги
1955-1969
Лекеров, А. Достар [Мәтін] / А. Лекеров. – Алматы : ҚМКӘБ, 1955. – 72 б.
Лекеров, А. Ең қымбатты [Мәтін] / А. Лекеров. – Алматы : Қазмемкөркемәдеббас, 1959. – 127 б.
Лекеров, А. Қырдағы ән [Мәтін] / А. Лекеров. – Алматы : Қазмемкөркемәдбас, 1962. – 100 б.
Лекеров, А. Гауһар [Мәтін] : повестер мен әңгiмелер / А. Лекеров. – Алматы : Жазушы, 1965. - 234 б.
Лекеров, А. Ой көзімен [Мәтін] / А. Лекеров. - Алматы : Қазахстан, 1965. - 218 б.
Лекеров, А. Өмір оты [Мәтін] : өлеңдер / А. Лекеров. - Алматы : Жазушы, 1969. -140 б.
1975-1980
Лекеров, А. Түз гүлi [Мәтін] : таңдамалы повестер мен әңгiмелер / А. Лекеров. – Алматы : Жазушы, 1975. - 264 б.
Лекеров, А. Алуа [Мәтін] / А. Лекеров. – Алматы : Жазушы, 1979. – 134 б.
Лекеров, А. Алау [Мәтін] : өлеңдер / А. Лекеров. - Алматы : Жазушы, 1979. - 136 б.
Лекеров, А. Сөнбейтін жұлдыздар [Мәтін] / А. Лекеров. – Алматы : Жалын, 1980. – 201 б.
***
Лекеров, А. Ребенок [Текст] : стих / А. Лекеров // Раненый тополь : стихи. Пер с каз. – Алматы : Казахстан, 1948. – Книга 9. - С. 13-14.
Боевая молодость [Текст]- Алма-Ата : КазОГИЗ, 1949. - 190 с. – Лекеров А. Желанный миг. Ребёнок : стихи: с. 133-134.
Лекеров, А. Песня о белой березе [Текст] : повесть и рассказы / А. Лекеров. - Алма-Ата : Жазушы, 1962.
Мақалалар
Статьи
1937-1959
Лекеров, А. Пушкин өлмейдi өмiрде [Мәтiн] : өлең / А. Лекеров // Лениншiл жас. - 1937. - 10 февр.
Лекеров, А. Жеңiске шақырады [Мәтін] : [М. Әуезов пен Ә. Әбiшевтiң "Намыс гвардиясы" пьесасы туралы] / А. Лекеров // Соц. Қазақстан. - 1942. - 29 нояб.
Лекеров, А. Алтайдың жүрегі [Мәтін] : очерк / А. Лекеров // Әдебиет және искусство. - 1947. - № 9. – Б. 42–46.
Лекеров, А. Соқыр күйші [Мәтін] : әңгіме / А. Лекеров // Пионер. - 1948. - № 4. – Б. 21-22.
Лекеров, А. Болашақ шындық [Мәтін] : әңгіме / А. Лекеров // Пионер. - 1949. - № 8. – Б. 6-8.
Лекеров, А. Жұмбақ шар [Мәтін] : әңгіме / А. Лекеров // Қазақстан пионері. - 1950. – 27 апрель.
Лекеров, А. Әке аманаты [Мәтін] : әңгіме / А. Лекеров // Қазақстан мұғалімі. - 1956. – 7 июнь.
Лекеров, А. Айнымаймын [Мәтін] : (жауынгердің қойын дәптерінен) / А. Лекеров // Лениншіл жас. - 1957. – 16, 17, 20, 24 март.
Лекеров, А. Айналайын [Мәтін] : әңгiме / А. Лекеров // Жұлдыз. - 1958.- № 2. – Б. 58-67.
Лекеров, А. Жас талантқа зор талап [Мәтін] : [жас жазушы Р. Абуталипов және Зейнел Ғаби туралы] / А. Лекеров // Лениншiл жас. - 1959. - 7 июль.
Лекеров, А. Ортақ ой [Мәтін] : әңгiме / А. Лекеров // Лениншiл жас. - 1959. - 8 янв.
Лекеров, А. Тұтас жандар [Мәтін] : әңгiме / А. Лекеров // Соц. Қазақстан. - 1959. - 20 желтоқсан.
1960-1979
Лекеров, А. Көбдiк [Мәтін] : әңгiме / А. Лекеров // Қазақ әдебиетi. - 1960. - 7 окт.
Лекеров, А. Жылылық [Мәтін] : әңгiме / А. Лекеров // Қазақ әдебиетi. - 1961. - 6 янв.
Лекеров, А. Әсерлi әңгiме [Мәтін] : "Гаухар" атты повестен үзiндi / А. Лекеров // Соц. Қазақстан. - 1964. - 29 март.
Лекеров, А. Ой тамшылары [Мәтін] : [ақынның өз қиялы жайындағы әңгiмелерi] / А. Лекеров // Қазақ әдебиетi. - 1964.- 16 окт.
Лекеров, А. Әке ойы [Мәтін] : әңгiме / А. Лекеров // Лениншiл жас. - 1965.- 10 окт.
Лекеров, А. Солдаттың ұмыт қалған өлеңдерi [Мәтін] : Жас қазақ ; Қайтер ең, өз ағайың солай десе...; Сурет; Тамшы / А. Лекеров // Жұлдыз. - 1966. - № 2. – Б. 36.
Лекеров, А. Жолаушысы ғасырдың ; Омар Хайям [Мәтін] : өлеңдер // Лениншiл жас. - 1968. - 29 нояб.
Лекеров, А. Өмiр жолы [Мәтін] : өлең / А. Лекеров // Қазақ әдебиетi. - 1968. - 2 нояб.
Лекеров, А. Бақыт бақшасы [Мәтін] : өлең / А. Лекеров // Мәдениет және тұрмыс.- 1969. - № 1. – Б. 8.
Лекеров, А. Алау [Мәтін] / А. Лекеров. – Алматы : Жазушы, 1979. - 136 б.
***
Лекеров, А. Песня о белой березе [Текст] : повесть / А. Лекеров ; пер с каз. Н. Попов; илл. Н. Яровой. // Простор. - 1961. - № 9. - С. 36-53.
Лекеров, А. Письмо [Текст] : рассказ / А. Лекеров// Казахстанская правда. - 1961. - 19 февр.
2008-2012
Лекеров, А. Теңiз күштерi тегеурiндi [Мәтін] / А. Лекеров, әңг. Б. Абайқызы // Сарбаз. - 2008. - 10 қазан (№ 40). – Б. 7. - (ҚР Қарулы Күштер Әскери теңiз күштерi басқалбасшысының мiндетiн атқарушы капитанның бүгiнгi әскери теңiз күштерi төңiрегiндегi сұхбатынан).
Лекеров, А. Абылай деген аты бар [Мәтін] / А. Лекеров әңг. Д.Кенжалин // Егемен Қазақстан. - 2012. - 5 мамыр (№ 210/215). – Б. 3.
А. Лекеров туралы әдебиеттер
Литература о Лекерове А.
Қазақстанның көркем әдебиеті [Мәтін] / құраст. Е. Айтбаев. - Алматы, 1958. – Асқар Лекеров: Б. 157-158.
Нұрпейісов, М. Отан үшін от кешкен аягөздіктер [Мәтін] / М. Нұрпейісов // Аягөз жаңалықтары. - 2009. - 2 мамыр. - Б. 4. – (А. Лекеров туралы)
Семей өңірінің ақын-жазушылары [Мәтін] : био-библиографиялық көрсеткіш / Абай атындағы әмбебап ғылыми кітапхана. - Семей: Талант, 2005. – Асқар Лекеров: Б. 58.
Шығыс Қазақстан облысы [Мәтін] : энциклопедия. – Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. – Асқар Лекеров: Б. 501.
Лухтанов А. Г.
- Обновлено 17.03.2025 14:38
Лухтанов Александр Григорьевич (1934 г. р.) – писатель-натуралист, краевед, фотограф.
Родился 29 декабря в 1934 г. в Семипалатинске (ныне Семей, Область Абай) в семье горного инженера. После окончания Казахского горно-металлургического института (ныне КазНТУ) по распределению приехал в Зыряновск (ныне Алтай), работал маркшейдером на свинцовом комбинате, участвует в экспедициях вместе с главным орнитологом Казахстана И. А. Долгушиным, писателем-натуралистом М. Д. Зверевым, сотрудничает с ленинградским и московским писателями Н. И. Сладковым и С. Кустановичем.
Фотографии, созданные А. Г. Лухтановым, вошли в Атласы птиц мира, изданные в Лондоне, Берлине, Праге. Им проиллюстрировано пятитомное издание «Птицы Казахстана», двухтомное – «Спортивная охота в СССР», фотоальбом о красотах природы «Дети радуги», изданный на разных языках мира и многое другое.
С 1959 г. печатался в районных, областных и республиканских газетах и журналах таких как «Наука и жизнь», «Охота и охотничье хозяйство», «Глобус», «Костер», «Хочу все знать», «Жұлдыз», «Нива», «Иртыш».
Автор книг «Филин» (1982), «Лесная Пристань» (1985), «Тропинками радости» (1987), «Военные огороды» (2009), «Путешествие за птицами» (2009), «В дебрях задумчивой охоты» (2012), «В лесах задумчивой охоты» (2012), «Манящие тайны лесных дебрей» (2012), «Охотники за бабочками» (2012), «Очерки и рассказы» (2014), «Путешествия за бабочками» (2016), уникального справочно-энциклопедического издания «Город Верный и Семиреченская область», книг-исследований «Медвяная роса», «Лесное фотоателье», «Алтайское притяжение» – о путешественниках и исследователях нашего края. Его рассказы вошли в сборник «Лик Земли : рассказы о природе Казахстана».. Вместе с сыном принял участие в экспедициях по Таджикистану, Киргизии, Узбекистану, во время которых был собран богатейший материал о бабочках Казахстана, впоследствии этот солидный труд «Бабочки Казахстана» был переведен сыном, Владимиром Александровичем Лухтановым на английский и немецкий языки и издан в Германии под названием «Дневные бабочки Северо-Западной Азии».
В 2022 году Лухтанову Александру Григорьевичу присвоили звание " Почетный гражданин района Алтай.
В настоящее время А. Г. Лухтанов живет в Санкт-Петербурге (Россия).
А. Г. Лухтановтың шығармалары
Произведения Лухтанова А. Г.
Кітаптар - Книги
Лухтанов, А. Г. Филин / А. Г. Лухтанов. - Алма-Ата : Кайнар, 1982. - 92 с.
Лухтанов, А. Г. Лесная пристань / А. Г. Лухтанов . - Алма-Ата : Кайнар, 1985. - 184 с.
Лухтанов, А. Г. Тропинками радости : рассказы / А. Г. Лухтанов.- Алма-Ата : Жалын, 1987. - 104 с.
Лухтанов, А. Г. Медвяная роса / А. Г. Лухтанов . - Усть-Каменогорск : Медиа-Альянс, 2005. - 179 с.
Лухтанов, А. Г. Алтайское притяжение: очерки по истории Восточно-Казахстанской области / А. Г. Лухтанов. - Усть-Каменогорск : Медиа-Альянс, 2006. - 459 с.
Лухтанов, А. Г. Лесное фотоателье / А. Г. Лухтанов. - Усть-Каменогорск : Медиа-Альянс, 2006. - 204 с.
Лухтанов, А. Г. Город Верный и Семиреченская область : [справочное издание] / А. Г. Лухтанов ; рец. А. Н. Марьяшев. - Алматы : Глобус, 2009. - 224 с.
Лухтанов, А. Г. Военные огороды / А. Г. Лухтанов - Алматы : Глобус, 2009. - 188 с.
Лухтанов, А. Г. Путешествие за птицами / А. Г. Лухтанов. - Алматы : Глобус, 2009. - 296 с.
Лухтанов, А. Г. В дебрях задумчивой охоты: [воспоминания о Зыряновске : фотоальбом] / А. Г. Лухтанов. - Алматы, 2012. - 180 с.
Лухтанов, А. Г. В лесах задумчивой охоты: воспоминания о Зыряновске : фотоальбом / А. Г. Лухтанов.- Алматы, 2012. - 117 с.
Лухтанов, А. Г. Манящие тайны лесных дебрей : [фотоохота : пейзажи и животные гор Алтая, Тянь-Шаня, Зайсанской котловины и Семиречья : фотоальбом] / А. Г. Лухтанов. - Алматы , 2012. - 114 с.
Лухтанов, А. Г. Охотники за бабочками : [фотоальбом] / А. Г. Лухтанов, В. Лухтанов.- Алматы, 2012. - 180 с.
Лухтанов, А. Г. Очерки и рассказы: к истории горных восхождений в Казахстане / А. Г. Лухтанов, А. Н. Марьяшев. - Алматы, 2014. - 132 с.
Лухтанов, А. Г. Бухтарминские кладоискатели: приключенческая повесть / А. Г. Лухтанов. - Усть-Каменогорск: ИП Аникин Б. П., 2018. - 242 с.
Лухтанов, А. Г. Путешествие в страну каменщиков / А. Г. Лухтанов. - Усть-Каменогорск: ИП Аникин Б. П., 2019. - 272 с.
Лухтанов, А. Г. В Алма-Ате моего детства /А. Г. Лухтанов. - Усть-Каменогорск: ИП Аникин Б. П., 2019. - 224 с.
Лухтанов, А. Г. Алма-Ата военная / А. Г. Лухтанов. - Усть-Каменогорск: ИП Аникин Б. П., 2019. - 256 с.
Лухтанов, А. Г. Семиреченские истории / А. Г. Лухтанов. - Усть-Каменогорск: ИП Аникин Б. П., 2019. - 210 с.
Лухтанов, А. Г. Зайсанское сафари / А. Г. Лухтанов. - Усть-Каменогорск: ИП Аникин Б. П., 2019. - 220 с.
Лухтанов, А. Г. Избушка в Столбоухе / А. Г. Лухтанов. - Усть-Каменогорск: ИП Аникин Б. П., 2019. - 184 с.
А. Г. Лухтановтың мерзімді басылымдар мен жинақтардағы жарияланымдары
Публикации А. Г. Лухтанова в периодических изданиях и сборниках
1988-1997
Лухтанов, А. В осеннем лесу : рассказ / А. Лухтанов. // Заря Востока. - 1988. - 24 сентября. - С.2.
Лухтанов, А. На пути к Термезу : Из странствий возвратясь / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 1995. - 9,12,14,16, 23, 26 дек. - С.3.
Лухтанов, А. Как я открывал Америку : Путевые заметки / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 1996. - 6,8,11,13,16,18 апр. - С.3.
Лухтанов, А. Путешествие за Синей птицей : [воспоминания зырян.натуралиста о казахст.писателе М.Д.Звереве] / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 1996. - 31 окт. - С. 7.
Лухтанов, А. От Зыряновска до Термеза: [Путевые очерки из Средней Азии] / Лухтанов А. // Заря Востока. - 1997. - 17 январь. - С.5.
Лухтанов, А. Звон капели : рассказ / Лухтанов А. // Рудный Алтай. - 1997. - 22 марта.- С.2.
1998
Лухтанов, А. Александр Гумбольдт в Зыряновске: [об исследователе края и Зырян.р-на] / А. Лухтанов // Заря Востока. - 1998. - 20 нояб. - С.2.
Лухтанов, А. Григорий Щуровский о Зыряновске 1844г. : [о путешествии геолога ... на Алтай; в част. о г.Зыряновске] / Лухтанов А. // Заря Востока. - 1998. - 11 дек. - С.5.
Лухтанов, А. Певец Тургусуна : [о кн. А.Егорова "Таежный затворник"] / А. Лухтанов // Заря Востока. - 1998. - 27 марта.- С.5.
Лухтанов, А. Первооткрыватель Катунских столбов : [об исследователе края и Зырян.р-на, нем.путешественнике и враче Ф.Геблере] / А. Лухтанов // Заря Востока. - 1998. - 2 дек. - С.3.
Лухтанов, А. Путешествие горного инженера Григория Спасского: [об исследователе края; в т.ч.Зырян.р-на] / А. Лухтанов // Заря Востока. - 1998. - 11 нояб. - С.2.
Лухтанов, А. Родник воды ключевой: [о кн. А.Егорова "Таежный затворник"] / А. Лухтанов // Семь дней. - 1998. - 30 апр. - С. 6 ; Огни Прииртышья. - 1998. - 13 июня. - С. 5.
Лухтанов, А. "Человек,бегущий по планете" : [вышла в свет кн.зыряновца А.Ташкимбаева о бегуне-марафонце М.Жаланбаеве] / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 1998. - 18 июля. - С.6.
Лухтанов, А. Шелест поземки по стылой земле: рассказ / А. Лухтанов // Алтайский строитель. - 1988. - 5 ноябрь. - С.3.
Лухтанов, А. Экспедиция Ледебура и его спутников: [исследование края и Зырян.р-на нем. учеными] / А. Лухтанов // Заря Востока. - 1998. - 13 нояб. - С.7.
1999
Лухтанов, А. Автор "Жизни животных" в Казахстане : [нем.путешественник А.Брем в Вост.Казахстане] / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 1999. - 17 апр. - С. 4.
Лухтанов, А. Александр Гумбольдт: [об исследователе края А.Гумбольдте] / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 1999. - 23 февр. - С.2.
Лухтанов, А. Братья Троновы - покорители Белухи : [ВКО] / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 1999. - 5 июня. - С.2.
Лухтанов, А. Григорий Щуровский - геолог и путешественник: [в Вост.Казахстане] / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 1999. - 27 марта. - С.3.
Лухтанов, А. Зыряновская плутония: [об археологических находках на территории Зыряновского карьера] / А. Лухтанов // Заря Востока. - 1999. - 5 нояб. - С.3.
Лухтанов, А. Первооткрыватель Катунских столбов: [об исследователе Алтая Ф.Геблере] / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 1999. - 27 февр. - С. 4.
Лухтанов, А. Первопроходцы Прииртышья: [очерк истории освоения Прииртышья 13-18 в.в.] / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 1999. - 13 февр. - С.3.
Лухтанов, А. Пржевальский в Зайсане: [путешествие русского ученого по ВКО] / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 1999. - 24 апр. - С.3.
Лухтанов, А. Путешествие в "Зюнгарию" : [русский путешественник Г.С.Карелин в Вост.Казахстане] / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 1999. - 13 марта. - С.2.
Лухтанов, А. Путешествие горного инженера Григория Спасского: [об исследователе края Г.И.Спасском] / Лухтанов А. // Рудный Алтай. - 1999. - 18 февр. - С.4.
Лухтанов, А. Свидетель истории Зыряновска : [о Зыряновском руднике] / А. Лухтанов // Заря Востока. - 1999. - 29 окт. - С. 4.
Лухтанов, А. Семенов Тян-Шанский - путешественник,государственный деятель,ученый...романтик [Текст] : [исследователь края] / Лухтанов А. // Рудный Алтай. - 1999. - 3 апр. - С.2.
Лухтанов, А. Сказание о Бухтарминском Робин Гуде : [история с.Селезневка Зырян.р-на] / Лухтанов А. // Заря Востока. - 1999. - 2 июня. - С. 2.
Лухтанов, А. Флора и ледники Алтая : [русский ученый-путешественник В.В.Сапожников на Рудном Алтае] / Лухтанов А. // Рудный Алтай. - 1999. - 1 мая.- С.3.
Лухтанов, А. Чихачев у пределов Алтая : [об исследователе края П.А.Чихачеве] / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 1999. - 20 марта.- С.3.
Лухтанов, А. Экспедиция Ледебура: [об исследователе края К.Ледебуре] / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 1999. - 20 февр. - С.3.
Лухтанов, А. Экспедиция Палласа: [исследование Прииртышья П.-С. Палласом] / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 1999. - 16 февр. - С. 2.
2000-2002
Лухтанов, А. Стихи, забытые между страницами // Заря Востока. - 2000. - 8 марта. - С. 3
Лухтанов, А. Паганель из Усть-Бухтарминска : [о путешествии австрийского энтомолога А.Киндермана по Восточному Казахстану] / Лухтанов А. // Заря Востока. - 2000. - 9 августа. - С.3.
Лухтанов, А. Лесное фотоателье: [Из истории города Зыряновска. Автобиографические заметки] / Лухтанов А. // Семь дней. - 2000. - 29 августа. - С. 3,10,17, 24 ; Семь дней. - 2000.- 1,7, 8, 22 дек. - С. 5; 2001.- 5янв.- С.5 ; Семь дней. - 2001. - 19, 26 янв. - С. 5 ; Семь дней. - 2001.- 6, 13, 27 апреля. - С. 5 ; Семь дней. - 2001.- 13 июля. - С. 5; 20 июля.- С.5.
Лухтанов, А. Бухтарминское Беловодье: [Бухтарминский край имеет очень интересную, и не такую уж далекую историю] / А. Лухтанов // Семь дней. - 2002. - 1 февраля. - С. 4.
Лухтанов, А. Зыряновск: век за веком : [Зыряновское месторождение в 1791 г. открыл слесарный ученик Герасим Зырянов. Образцы зыряновских руд есть в хранящейся до сих пор коллекции Веймарского музея Гете, в музее Сант-Петербургского горного института, в музеях Москвы] / А. Лухтанов // Семь дней. - 2002. - 5 апреля.- С.3.
Лухтанов, А. Исследователи казахстанского Алтая: [история нашего края дошла до нас благодаря большой заслуге наших исследователей] / А. Лухтанов // Семь дней. - 2002. - 14 июня. - С. 8; 21июня.- С.8.
Лухтанов, А. Исследователи казахстанского Алтая: [история нашего края дошла до нас благодаря большой заслуге наших исследователей] / А. Лухтанов // Семь дней. - 2002. - 5 июля. - С. 8; 12 июля.- С.8.
Лухтанов, А. Исследователи казахстанского Алтая: [история нашего края дошла до нас благодаря большой заслуге наших исследователей] / А. Лухтанов // Семь дней. - 2002. - 9 авг. - С. 10.
2003 - 2005
Лухтанов, А. Письмо из Зыряновска, написанное в 1792 году / А. Лухтанов // Заря Востока. - 2003. - 22 ноября. - С.7.
Лухтанов, А. Река истории. Судьбы народов / А. Лухтанов // Семь дней. - 2003. - 18, 25 апреля. - С. 8.
Лухтанов, А. Альфред Брем спускался в Зыряновскую шахту / А . Лухтанов // Заря Востока. - 2004. - 5 января. - С. 4-5
Лухтанов, А. В гостях у Семипалатинского губернатора / А. Лухтанов // Семь дней. - 2004. - 29 октября. - С. 8.
Лухтанов, А. Именитые гости Зыряновска : страницы истории / А. Лухтанов // Заря Востока. - 2004. - 10 апреля. - С. 8.
Лухтанов, А. Расстрельное дело кулака Колодкина / А. Лухтанов // Семь дней. - 2004. - 10 августа. - С. 10.
Лухтанов, А. В захолустном Усть-Каменогорске издавался первый в Советском Союзе охотничий журнал / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 2005. - 8 февраля. - С. 4.
Лухтанов, А. Зыряновск и Крымская война 1854 года / А. Лухтанов // Заря Востока. - 2006. - 12 августа. - С. 8.
Лухтанов, А. Зыряновская горно-заводская волость / Лухтанов А. // Заря Востока. - 2005. - 1 октября. - С. 8.
Лухтанов, А. Зыряновское "интеллегентное" общество ХIХ века / А. Лухтанов // Деловой Усть-Каменогорск һttp://www.aaa.kz. - 2007. - №9. - С. 31-33.
Лухтанов, А. Сокровища и тайны Рудного Алтая : новое в истории открытия Зыряновского месторождения / Лухтанов А. // Нива. - 2005. - №6. - С. 132-153.
Лухтанов, А. Уникум природы - Хатун-Карагайский бор / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 2005. - 12 апреля. - С. 4.
Лухтанов, А. Хан-Алтай [Текст] / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 2005. - 25 января. - С. 4.
2007 - 2008
Лухтанов ,А. Первая ГЭС построена в Зыряновске / А. Лухтанов // Деловой Усть-Каменогорск һttp://www.aaa.kz. - 2007. - №7. - С. 30-31.
Лухтанов, А. Во глубине сибирских руд : выдающийся минералог Н. И. Кокшаров родился в Усть-Каменогорске / А. Лухтанов // Рудный Алтай. - 2008. - 6 мая. - С. 8.
Лухтанов, А. "Да здравствует власть рабочих и крестьян, долой коммунистов и коммунию!": (к истории крестьянских восстаний 1920-1930 гг. в ВК) / А. Лухтанов // Луч. - 2008. - 21, 31 марта. - С. 6.
Лухтанов, А. Маркаколь / А. Лухтанов // Деловой Усть-Каменогорск һttp://www.aaa.kz. - 2008. - №2. - С. 33.
Лухтанов, А. П. К. Фролов - выдающийся организатор горного производства на Алтае / А. Лухтанов // Деловой Усть-Каменогорск һttp://www.aaa.kz. - 2008. - №1. - С. 30-31.
2011-2013
Лухтанов А. Легенда и краса Тянь-Шанских гор /А. Лухтанов // Nomad-Kazakhstan. - 2011. - №4-5. - С. 121-128.
Лухтанов, А. Последняя сказка Бартогая /А. Лухтанов // Nomad-Kazakhstan. - 2011. - №4-5. - С. 103-110.
Лухтанов, А. Укрощение Тургусуна : Уникальный памятник истории и техники забыт и заброшен / А. Лухтанов // Аргументы и факты. Казахстан . - 2011. - 12-18 октября. - С.7.
Лухтанов, А. Потерянная жемчужина Алатау / А. Лухтанов // Аргументы и факты. Казахстан . - 2012. - 8-14 августа. - С.19.
Лухтанов, А. Порхающие цветы / А. Лухтанов // Nomad-Kazakhstan . - 2012. - № 4. - С.76-85.
Лухтанов, А. Тайны Бухтарминского водохранилища / А. Лухтанов // Nomad-Kazakhstan. - 2012. - №5. - С. 54-60.
Лухтанов, А. Г. Тайны на дне / А. Г. Лухтанов // 7 дней. - 2013. - 29 августа. - С. 7.
А. Г. Лухтановтың өмірі мен шығармашылығы туралы әдебиеттер
Литература о жизни и творчестве Лухтанова А. Г.
Шығыс Қазақстан Облысы : энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. – Лухтанов Александр Григорьевич. - Б. 505.
1984 - 2004
Пяткова, В. Любитель и знаток природы / В. Пяткова // Заря Востока. - 1984. - 5 мая. - С.3.
Богатырев, Ф. Тайны "Лесной пристани" / Ф. Богатырев // Рудный Алтай. - 1985. - 18 октября. - С.2.
Лик Земли : рассказы о природе / сост. Т.Л. Фроловская. - Алма-Ата : Жалын, 1986. - 384 с. - Лухтанов А. Г. (о нем).
Марьин, Г. Бабочки Лухтанова : [о А. Лухтанове] / Г. Марьин // Рудный Алтай. - 1996. - 20 января.- С. 3.
2004-2006
Тарлыкова, О. "Душой прикипел я к алтайской тайге..." : [о А. Лухтанове] / О. Тарлыкова // Книголюб. - 2004. - №12. - С. 44-45.
Яковлева, Н. Чудак из страны Зырянии : [о А. Лухтанове] / Н. Яковлева // Заря Востока. - 2004. - 30 дек. - С. 11.
Тарлыкова, О. «Душой прикипел я к Алтайской тайге...» : [о А. Лухтанове] /О. Тарлыкова // Деловой Усть-Каменогорск.- 2005. - N 9. - С. 36-37.
Яковлева, Н. Чудак из страны Зырянии : [о А. Лухтанове] / Н. Яковлева // Рудный Алтай. - 2005. - 9 апрель. - С. 8.
Мацкевич, Э. Красный сайгак : литературные эссе, рассказы и повести / Э. Мацкевич - Алматы: КАЗакпарат, 2006. - 244 с. - Лухтанов А. (о нем)
Тарлыкова, О. «А за строкой мне видится судьба...» : [о А. Лухтанове] / О. Тарлыкова - Усть-Каменогорск: Медиа-Альянс, 2006.- 300 с.: фото
2010-2015
Аксенова, Л. Писатель-краевед, натуралист полон творческих планов: [писателю-натуралисту из Зыряновска А. Г. Лухтанову - 75 лет] / Л. Аксенова // Заря Востока. - 2010. - 4 февраля. - С. 3.
Аксенова, Л. Певец земли : [о писателе-натуралисте А. Лухтанове] / Л. Аксенова // Рудный Алтай. - 2010. - 29 января. - С. 8.
Тарлыкова, О. Родом из детства // Казахстанская правда. - 2011. - 31 мая. - С.12. - О творчестве известного казахстанского писателя-натуралиста, алтайского краеведа А. Г. Лухтанова.
Карчевская, Е. Романтик, путешественник, патриот природы: [о А. Лухтанове] / Е. Карчевская // Свобода слова. - 2013. - 18 апреля. - С. 24.
Гончарова , Галина. Александр Лухтанов, фотограф и натуралист : [о А. Лухтанове] / Г. Гончарова // 7 дней. - 2014. - 15 мая. - С. 9.
Шашкова Л. Путешественник за птицами: [о А. Лухтанове] / Л. Шашкова // Казахстанская правда. - 2015. - 17 февраля. - С. 15.
А. Г. Лухтановтың жеке шығармалары туралы әдебиеттер
Литература об отдельных произведениях А. Г. Лухтанова
«Легенда о Черном Альпинисте» (2007)
Алтаев, М. В стране мальчишеской романтики: [о книге А. Лухтанова «Легенда о Черном Альпинисте»] / М. Алтаев // Заря Востока.- 1998.-17 апреля. - С. 2.
Ташкимбаев, А. Лухтанов А. «Легенда о Черном Альпинисте": [об одноименной книге А. Лухтанова и А. Марьяшева] / А.Ташкимбаев, А.Лухтанов // Рудный Алтай.- 1998.-10 марта. - С.2.
«Город Верный и Семиреченская область» (2011)
Бейсенова, А. История Верного и Семиречья от "А" до "Я" / А. Бейсенова // Деловой Казахстан. - 2012. - 10 февраля (№ 5). - С. 11.
Об энциклопедии Александра Лухтанова "Город Верный и Семиреченская область".
Город Верный и Семиреченская область // Nomad-Kazakhstan.- 2011. - № 4/5. - С.14. – О новом энциклопедическом издании "Город Верный и Семиреченская область" известного краеведа А.Г.Лухтанова.
