Кунанбаев Е.

Обновлено 14.03.2022 14:55

Кунанбаев Есенсары (1890-1961) – поэт.

Родился в 1890 г. в местечке Тансык Аягузского района Семипалатинской области (ныне Восточно-Казахстанской области).

Получив воспитание у акына Садыра, Есенсары уже в возрасте трех лет сочинял стихи, примером его творчества стала устная народная литература и творчество Абая, Арипа и Асета. Несколько лет сопровождая Асета Найманбаева прошел его школу поэзии и музыки. Есенсары был популярным среди акынов айтыса.

В 1939 г. участвовал на республиканском слете поэтов, где гигантом слова являлся Жамбыл.

В 1945 г. состязался в айтысе с известным народным поэтом Сапаргали Алимбетовым.

В окрестностях Тансык он наизусть читал «Көшелі жырау», «Зарқұм», «Қабанбай батыр», «Ер Науан» и другие поэмы, был талантливым человеком, он один представлял собой передвижной театр на казахской сцене – у него всегда были слушатели.

Он не только пересказывал как жырау, сохранившиеся в памяти народа фольклорные сказания, но и сам создавал сложные эпосы.

Есенсары автор многочисленных стихов, толгау и дастанов. Из-под пера поэта вышли такие замечательные поэмы и эпосы, как: «Ахмет-Кәшім», «Гүлбаһрам - Сәбит», «Тобағұл батыр», «Ғаббасұлы Сабыржан», «Мәлік батыр» (о Герое Советского Союза М. Габдуллине), «Қазақ қызы», «Бөдес батыр» и повесть «Жеке дара ана».

Скончался в 1961 г.

Его сочинения хранятся в Институте Академии наук.

 Е. Құнанбаевтың өмірі мен шығармашылығы туралы әдебиеттер

 Литература о жизни и творчестве Кунанбаева Е.

 Кітаптар – Книги

Исмаилов, Е. Ақындар [Мәтін] : [Жамбыл және халық ақындарының творчествосы туралы монография.] / Е. Исмаилов. - Алматы : Қазақтың мемлекеттік көркем әдебиет баспасы, 1956. - 340 б.

Кәрімқызы, Ж. Таңсық-тарландар елі [Мәтін] : [киелі Таңсық ауылынан шыққан, ауылдың атын шығарып, даңқын асқақтатқан ұл-қыздары мен қазыналы қарттары туралы сыр толғайды] / Ж. Кәрімқызы. - Алматы, 2007. - 152 б.

Шығыс жұлдыздары.[Мәтін] : энциклопедиялық анықтамалық. Т. 1. – Астана: Фолиант, 2011, -  Е. Құнанбайұлы .: б. 111.

 Мақала -Статья

Нұрпейісов, М. Халық ақыны Есенсары [Мәтін] / М. Нұрпейісов // Аякөз жаңалықтары. - 2007. - 23 маусым. - Б. 5.

Кунанбаев К. И.

Обновлено 07.02.2020 11:06

Кунанбаев Какитай Искакулы (1868-1915) – первый издатель наследия Абая.

Родился в 1868 г. в Абайском районе Восточно-Казахстанской области. Какитай (Габдулхаким) Кунанбаев - сын Искака, младшего брата Абая. С восьми лет четыре года обучался у аульного муллы грамоте, изучал тюркский и арабский языки. Заметив исключительные способности Какитая, в 1882 г. Абай взял его к себе и вместе с Магауия воспитывал как своего сына. Возил его в г.Семипалатинск (ныне г.Семей), учил русскому языку. Через 1-2 года Какитай не только свободно владел русским, но и читал произведения классиков русской литературы, труды деятелей культуры европейских стран, стал образованным человеком своего времени. По совету Абая вместе с Турагулом увлекался написанием слов назиданий, переводами, коротких стихов о душевных переживаниях.

Все собранные им сочинения Абая, он на свои деньги передает переписать мулле Мурсеиту Бикеулы, который занимался обучением детей в Жидебае.

С сыном Абая Турагулом собрал и систематизировал наследие великого поэта, подготовил к печати, был инициатором и руководителем этого процесса.  

После смерти Абая видный казахский деятель Алихан Букейханов впервые на русском языке написал биографию Абая и в 1905 г. опубликовал в газете  «Семипалатинский листок» в Семипалатинске (ныне Семей). Он особо подчеркивает, что все сведения касающиеся жизни поэта, дал ему Какитай.

По совету Алихана в 1905 г. Какитай приступает к подготовке произведений Абая к печати. В том же году летом в г. Семипалатинске (ныне г.Семей), затем в г. Омске ему не  удается издать книгу, он едет в г. Казань. Здесь он заключает договор с представителем Санкт-Петербургской типографии, оплачивает издание и берет на себя корректировку будущего издания.

Типография Илияса Бораганского отправляла через почту печатные листы Какитаю в Чингистау, он исправлял и высылал обратно. Два года ушло на издание рукописного сборника.

В 1909 г. первый сборник Абая под названием «Қазақ ақыны Ибрагим Құнанбайұғылының өлеңі» бастырған Кәкітай, Тұрағұл Құнанбайұғландары» вышел в свет в Санкт-Петербурге и все экземпляры были отправлены Какитаю в г.Семипалатинск (ныне г.Семей). Отсюда были распространены по всей казахской степи. Бесценен труд Какитая и Турагула, впервые издавших наследие Абая.

М. О. Ауэзов высоко оценил биографическую статью Какитая «Абай (Ибраһим) Құнанбайұғлының өмірі», вошедшую в этот сборник. М. О. Ауэзов с волнением вспоминает, как огромную помощь оказала ему статья Какитая при написании биографии великого поэта.

Готовя рукопись к издании,  Какитай и Турагул систематизировали стихи по теме и содержанию, разделили на 17 частей.

В книгу вошли 145 стихов поэта, дастаны «Әңгіме Масғұт», «Ескендір әңгімесі». В конце помещены биография и фотография Абая. Хотя биография небольшая по объему, но она раскрывает все стороны жизни поэта.

Скончался Какитай в 1915 г.

Сборник  Абая был переиздан в 1922 г. в Казани и Ташкенте уже после смерти издателя.

М. О. Ауэзов дал достойную оценку заслугам Какитая: «Необходимо особо отметить труд Какитая Искакулы - воспитанника Абая, видного казахского деятеля, внесшего свой вклад в историю казахской культуры, увековечиванию наследия Абая».  

К. Ы. Құнанбаевтың өмірі мен шығармашылығы туралы әдебиеттер

Литература о жизни и творчестве Кунанбаева К. И.

Кітаптар – Книги

Мырзахметов, М. Абай жүрген ізбенен [Мәтін] / М. Мырзахметов. - Алматы : Қазақстан, 1985. - 172 б.

Абайдың ақын шәкірттері [Мәтін] - Алматы : Дәуір. 1-ші кітап / алғы сөзін жазып, баспаға әзірлеген Қ. Мұхамедханұлы ; Республикалық Абай қоры. - Алматы : Дәуір, 1993. - 224 б.

Мұхамедханов, Қ. Абай мұрагерлері [Мәтін] / Қ. Мұхамедханов. - Алматы : Атамұра, 1995. - 208 б.

Семей өңірінің ақын-жазушылары [Мәтін] : био-библиографиялық көрсеткіш / Абай атындағы әмбебап ғылыми кітапхана. - Семей : Талант, 2005. - 96 б.

Мұхамедханов, Қ. Көп томдық шығармалар жинағы [Мәтін] / Қ. Мұхамедханов. - Алматы : Алаш, 2005.

Т. 3 : Абайдың ақын шәкірттері. - 328 б. - Құнанбаев К..: б. 221-247.

Шәкәрім [Мәтін] : энциклопедия / бас ред. Е. Сыдықов ; жауапты ред. Т. Шаңбай. - Семей, 2008. - 864 б. - Әдебиеттер тізімі: б. 863.

Бұл өлең шыққан екен бірталайдан... [Мәтін] : [ "Біржан-Сара айтысына" қатысты зерттеу мақалалар мен ғылыми ой-тұжырымдар] - Өскемен : С. Аманжолов атындағы ШҚМУ "Берел" баспасы, 2014. - 506 б.

Мақалалар-Статьи

Бөкейханов, Ә. Кәкiтай [Мәтін]: [Кәкiтай Ысқақұлының қайтыс болғанын естiгеннен кейiн жазған естелiк, көңiл айтуы] / Ә. Бкейханов // Қазақ. - 1915. - 18 февр.

Жиреншин, Ә. Абай шығармаларын тұңғыш бастырушы [Мәтін]: [Кәкiтай Ысқақұлы Құнанбаевтың қайтыс болғанына 50 жыл] / Ә. Жиреншин// Қазақ әдебиетi. - 1965. - 19 февр.

Әрхамқызы, М. Кәкiтай [Мәтін]: [Абайдың немере iнiсi К. Құнанбаев туралы] / М. Әрхамқызы // Абай. - 1995. - № 1-2. - Б. 166-169.

Медеуханұлы, Ә. Асыл жандарды ұмытпайық [Мәтін] : [Кәкiтай Ысқақұлының туғанына 140 жыл ] // Семей таңы. - 2008. - 18 желтоқсан .- Б.3.

Ысқақов, Ә. Ақынның мұрасы [Мәтін]: [Колчак әскерлерi Кәкiтайдың кiлетiндегi 3 абдыра жиған кiтабын, жазған еңбектерiн және Абайдың көп материалдарын өртеп жiбердi] / Ә. Ысқақов // Абай. - 2009. - № 3. - Б. 71-72.

***

Гайнуллина, Ф. А.  Литература Семипалатинского Прииртышья [Текст] : учебное пособие / Ф.А. Гайнуллина. - Семипалатинск, 2002. - 132 с.

Кунанбаев М. А.

Обновлено 20.12.2024 12:25

Кунанбаев Магауия Абайулы (1870-1904) – поэт.

Родился в 1870 г. в Абайском районе. Младший сын Абая от его жены Дильды, один из видных представителей поэтической школы. Начальное образование получил у аульного муллы, затем в 1884 г. отец отправил его в русское городское училище в г.Семипалатинск (ныне г.Семей). Через три года Абай возвратил его по состоянию здоровья в аул, где Магауия занимался чтением книг на русском и восточном языках. Вместе с отцом выполнял обязанности волостного. Магауия учился многому у отца и по его настоянию написал поэмы, подражая европейским поэтам.

Автор поэм «Еңлік-Кебек» (1890), «Абылай» (сохранилась не полностью), «Медғат-Қасым» (1900). Рукописный вариант поэмы «Шамиль» был утерян. Кроме поэм Магауия писал и стихи. Сохранилось приветственное письмо брату Абдрахману (Абишу).
Кунанбаев Магауя скончался 26 мая в 1904 г.

 

М. А. Құнанбаев шығармалары
Произведения М. А. Кунанбаева
Кітаптар – Книги

 

Құнанбаев, [Абайұлы] М. Медғат-Қасым: поэма / М. Абайұлы // Дастандар : октябрь революциясына дейінгі қазақ ақындарының дастандары. - Алматы : Қазақтың мемлекеттік көркем әдебиет баспасы, 1960. - Б. 54-88.
Құнанбаев, [Абайұлы] М. Медіғат-Қасым: поэма / М. Құнанбаев // Қ. Мұхамедханов  Көп томдық шығармалар жинағы Т. 3 : Абайдың ақын шәкірттері, 2005. - Б. 140-160.
Құнанбаев, [Абайұлы] М. Еңлік - Кебек: поэма / М. Құнанбаев // Қ. Мұхамедханов Көп томдық шығармалар жинағы Т. 3 : Абайдың ақын шәкірттері, 2005. - Б. 161-170.
Құнанбаев, [Абайұлы] М. Әбішке хат; Әбішке: өлеңдер / М. Құнанбаев // Мұхамедханов Қ. Көп томдық шығармалар жинағы. Т. 3 : Абайдың ақын шәкірттері, 2005. - Б. 135-137.
Құнанбаев, [Абайұлы] М. Медғат-Қасым: поэма / М. Құнанбаев // Қазақтың 100 поэмасы. Т. 1. - Алматы : Жазушы, 2013. - 376 б.

 

 

М. А. Құнанбаев өмірі мен шығармашылығы туралы әдебиеттер
Литература о жизни и творчестве М. А. Кунанбаева

 

 

Абай: энциклопедия. - Алматы: Атамұра, 1995. - Мағауия Абайұлы Құнанбаев: Б.391-393.
Семей өңірінің ақын-жазушылары: био-библиографиялық көрсеткіш / Абай атындағы әмбебап ғылыми кітапхана. - Семей : Талант, 2005. - Мағауия Құнанбаев : б.56.
Шәкәрім: энциклопедия / бас ред. Е. Сыдықов ; жауапты ред. Т. Шаңбай. - Семей, 2008.- Мағауия Құнанбаев: б.
Шығыс Қазақстан облысы: энциклопедия. - Алматы: «Қазақ энциклопедиясы». - 2014. - Мағауия Абайұлы Құнанбаев: б. 506.

 

1960 – 2000

 

Қазақ әдебиетінің тарихы. Т. 2, 1-ші кітап. XVІІІ-XІX ғасырлардағы қазақ әдебиеті. - 1961. - 582 б.
XVIII-XIX ғасырлардағы қазақ ақындары шығармаларының жинағы. - Алматы : Қазақ ССР ҒА баспасы, 1962.
Үш ғасыр жырлайды: революцияға дейінгі қазақ ақындарының шығармалары / Қазақ ССР Ғылым Академиясы, М. Ә. Әуезов атындағы әдебиет және өнер институты. - Алматы : Жазушы, 1965. - 666 б.
Жұмалиев, Қ. Қазақ әдебиеті: орта мектептің 9-класына арналған оқулық / Қ. Жұмалиев  - Алматы : Мектеп, 1969. - 272 б.
Бес ғасыр жырлайды: XV ғасырдан XX ғасырдың бас кезіне дейінгі қазақ ақын-жырауларының шығармалары / Қазақ ССР ғылым академиясы М. О. Әуезов атындағы әдебиет және өнер институты. Т. 3 : үш томдық. - Алматы : Жазушы, 1985. - 352 б.
Бес ғасыр жырлайды: XV ғасырдан XX ғасырдың бас кезіне дейінгі қазақ ақын-жырауларының шығармалары / Қазақ ССР ғылым академиясы М. О. Әуезов атындағы әдебиет және өнер институты. Т. 2 : үш томдық. - Алматы : Жазушы, 1989. - 496 б.
Ай заман-ай, заман-ай...: ХVғасырдан ХХғ.бас кезіне дейінгі қазақ ақын-жырауларының шығармалары (Бес ғасыр жырлайды). Екі томдық. - Алматы, 1991. - 876 б.
Абайдың ақын шәкірттері. 1-ші кітап / алғы сөзін жазып, баспаға әзірлеген Қ. Мұхамедханұлы. - Алматы: Дәуір, 1993. - 224 б.
Әуезов, М.О. Абай Құнанбаев: монографиялық зерттеулер мен мақалалар / М. О. Әуезов - Алматы : Санат, 1995. - 320 б.
Абайдың балалары // Абай Құнанбаев. - Алматы: 1995. - Б. 38-40.
Исин, А. Абайдың Мағауияға жазған хаты / А. Исин// Абай. - 1997. - № 2-3. - Б. 1-4.
Бітібаева, Қ. Әдебиетті тереңдетіп оқыту: ХІХ ғасырдың ІІ жартысы, ХХ ғасыр / Қ. Бітібаева - Алматы : Ы.Алтынсарин атындағы ҚР білім акад. Респ. баспа кабинеті, 2000. - 274 б.
Кенемолдин, М. Қызыл қырғынның құрбандары немесе өз елі, туған жерінде қуғын-сүргінге ұшыраған қазақ зиялылары хақында // Семей таңы. - 2003. - 24,31 қаңтар.
Жеті ғасыр жырлайды: XIX ғасырдан XX ғасырдың бас кезіне дейінгі қазақ ақын-жырауларының шығармалары. Т.2 / құраст. Е. Дүйсенбайұлы. - Алматы : Жазушы, 2004. - 528 б.
Мұхамедханов, Қ. Көп томдық шығармалар жинағы. Т. 3 : Абайдың ақын шәкірттері, 2005. - 328 б.
Тәбәрікұлы, С. Тауқымет [электрондық ресурс] : [Мағауия Абайұлының отбасы тағдыры жайлы] / С. Тәбәрікұлы. - Семей, 2005. - 160 б.
Қирабаев, С. Көп томдық шығармалар жинағы. Т. 8 / ред.: Ұ. Оспанбай , Ә. Орынбаева. - Алматы : Қазығұрт, 2007. - 448 б.
Рахманова, С. "Абай жолы" эпопеясындағы Әбіш және Мағаш бейнелері / С. Рахманова // Қазақстан мектебі : республикалық ғылыми-педагогикалық журнал. - Алматы, 2010. - N 8. - Б.74-76.
Тәбәрікұлы, С. Мағауия ақын / С. Тәбәрікұлы // Аудан тынысы. - 2010. - 23 шілде. - Б. 5.; 27 шілде.- Б. 4.
Досжан, Д. Абайдың соңғы күндері  / Д. Досжан // Жұлдыз. - 2012. - № 4. - Б.3-31.
Тоқмаханбетова, А. "Медғат - Қасым" поэмасын оқыту / А. Тоқмаханбетова // Қазақстан мектебі. - 2014. - №5.- Б. 58-60.
Абайдың ұлдарына қатысты деректер табылды // Дидар. - 2015. - 12 маусым. - Б. 2.
Писатели Семипалатинского региона: био-библиографический указатель / Семипалатинская универсальная научная библиотека им. Абая. - Семипалатинск : Талант, 2006, 2006. - 82 с
Гайнуллина, Ф.А. Литература Семипалатинского Прииртышья: Учебное пособие / Ф. А. Гайнуллина . - Семипалатинск : Б. и., 2002, 2002. - 132 с.
Мухамбетова, Г. С. Романтические тенденции в казахской поэзии первой четверти ХХ века: автореферат диссертации на соискание ученой степени кандидата филологических наук / Г. С. Мухамбетова - Алматы : Б. и., 2006, 2006. - 30 с.
Важнейшие жизненные ориентиры мыслителя // Вести Семей. - 2015. - 2 июня. - С. 4.
Ибраева, У. А. Поэтическое окружение Абая / У. А. Ибраева // Вести Семей. - 2016. - 9 февраля. - С. 4.

Курдаков Е. В.

Обновлено 15.11.2024 08:47

 

Курдаков Евгений Васильевич (1940 - 2002) - поэт, публицист, член Союзов писателей Казахстана и России, действительный член-корреспондент Петровской Академии наук и искусств.

Родился 27 марта в 1940 г. в Оренбурге в семье военных врачей, в 1956-1968 гг. живет в Бузулуке, работает фрезеровщиком, организует Бузулукское объединение молодых поэтов. В г. Усть-Каменогорск (Восточно-Казахстанская область) переезжает в 1968 г., работает на Востокмашзаводе, получает звание «Лучший фрезеровщик Восточного Казахстана», впоследствии рабочий-надомник Усть-Каменогорского опытного завода «Оютас», овладевает искусством резьбы по дереву и флористикой, участник флористических выставок в Усть-Каменогорске, Алма-Ате (ныне Алматы), Москве, дипломант Всесоюзного фестиваля народного творчества.
В конце 1980-х руководит литературной студией при Дворце Металлургов, в рамках литературного объединения «Звено Алтая».
Первая книга стихов «Сад мой живой» (1983). Автор нескольких книг стихов и прозы, исследования по флористике «Лес и мастерская» (1986), «Сад мой живой» (1983), «Мой берег вечный» (1986), «Лес и мастерская» (1986), «Ветер пролета» ( 1987), «Из первых рук» (1990), «Словно белый рассвет» (1991), «Золотое перо иволги» (1992), «Лес и мастерская» (1992), «Стихотворения» (2000), «Холмы Чечек» (2001), «Дождь золотой» (2002), «Ак-Баур» (2008), «Избранное» (2009), «Избранные исследования» (2009), «Моя Аркадия» (2010), «Избранное» (2014),более двухсот публикаций практически во всех литературно-художественных журналах страны. Автор экспозиции корневой скульптуры «Сад корней» (свыше 100 наименований) при Восточно-Казахстанском областном этнографическом музее. Соавтор и участник множества коллективных сборников и альманахов (стихи, проза, литературоведение). Переводчик с тюркского, исследователь творчества А. С. Пушкина, Ф. И. Тютчева, И. А. Бунина, С. А. Есенина, Низами, Абая (признан одним из лучших переводчиков его стихов), в т. ч. уникального перевода знаменитой «Велесовой книги».
В 1986 г. переезжает в Алматы. Последние годы живет в городе Старая Русса Новгородской области РФ.
Лауреат литературных премий журналов «Огонёк», «Наш современник» (1988, 1994), «Молодая гвардия», лауреат Всероссийской Пушкинской юбилейной премии (1999), премии «Капитанская дочка» (1998), лауреат Всероссийского поэтического конкурса, посвященного 200-летию А. С. Пушкина.
В 2010-м юбилейном для поэта году в Усть-Каменогорске открыта мемориальная доска на доме, в котором он проживал (ул. Ворошилова, 171). 

 Е. Курдаковтың шығармалары
Произведения Курдакова Е.
Кітаптар - Книги

Курдаков, Е. Лес и мастерская / Е. Курдаков. - Алма-Ата : Кайнар, 1986. - 328 с.
Курдаков, Е. Ветер пролета: очерковые повести / Е. Курдаков. - Алма-Ата : Жалын, 1987. - 128 с.
Курдаков, Е. Из первых рук : стихотворения и баллады / Е. Курдаков. - Алма-Ата : Жазушы, 1990. - 120 с.
Курдаков, Е. Словно белый рассвет : стихотворения, баллады / Е. Курдаков. - М. : Современник, 1991. - 134 с.
Курдаков, Е. Стихотворения / Е. Курдаков. - Великий Новгород, 2000. - 176 с.
Курдаков, Е. Холмы Чечек : альбом-сувенир / Е. Курдаков, Ю. Е. Курдакова. - Усть-Каменогорск : Автор-К, 2001. - 79 с.
Курдаков, Е. Дождь золотой / Е. Курдаков. - Бузулук, 2002. - 170 с.
Курдаков, Е. Ак-Баур : тайны и открытия : о памятнике древнейшей письменности, находящемся в казахстанском Алтае / Е. Курдаков. - Усть-Каменогорск, 2008. - 147 с.
Курдаков, Е. Избранное / Е. Курдаков. - Усть-Каменогорск : Шығыс Ақпарат,2009. - 263 с.
Курдаков, Е. Моя Аркадия / Е. Курдаков. - Великий Новгород : DEKOR GROUP, 2010. - 22 с.
Курдаков, Е. Избранное / Е. Курдаков. - Астана : Фолиант, 2014. - 280 с.

 

 Е. Курдаковтың мерзімді басылымдар мен жинақтардағы мақалалары
Публикации Е. Курдаковав периодических изданиях
Өлеңдері - Стихи

 

Курдаков, Е. Стихи  / Е. Курдаков // Иртышанка : коллективный сборник стихотворений / сост. Н. М. Чернова. - Алма-Ата : Жалын, 1984. - 72 с. - С. 25-29.

Курдаков, Е. Стихи  / Е. Курдаков // Аспанда күн сөнбесін = Пусть не гаснет солнце : жыр жинағы / құраст. Ә. Нілібаев. - Алматы : Жазушы, 1985. - 271 б. - С. 242-244.
Курдаков, Е. Стихи  / Е. Курдаков // Родники : стихи, рассказы, очерки / сост. Л. Н. Садовникова. - Алма-Ата : Жазушы, 1989. - 192 с.
Курдаков, Е. "Над Москвой снежок осенний сыплет ..."  : стихи / Е. Курдаков // Наш современник. - 1995. - №10. - С. 13.
Курдаков, Е. Не отврати лица твоего...: стихи / Е. Курдаков // Наш современник. - 1995. - №1. - С. 144-145.
Курдаков, Е. Ангел крылья отряхнул : стихи / Е. Курдаков // Рудный Алтай. - 1999. - 13 ноября.
Курдаков, Е. Апрель  : стихи / Е. Курдаков // Рудный Алтай. - 2000. - 13 мая. - С. 12.
Курдаков, Е. Стихи  / Е. Курдаков // Мой Риддер, мой Лениногорск: антология стихотворений и песен о Лениногорске (Риддере), созданных в период с конца XIX в. до начала XXI в. / сост., ред., вступ. ст. М. С. Немцева. - Алматы : Полиграф-Сервис, 2001. - 284 с. - С. 197-199.
Курдаков, Е. "Минувшей жизни несказанный сон..."  : подборка стихов / Е. Курдаков // Нива. - 2003. - №8. - С. 66-71.
Курдаков, Е. Купина неопалимая : стихи / Е. Курдаков // Простор һttp://prostor.samal.kz. - 2008. - №6. - С. 118-124.
Курдаков, Е. Стихи / Е. Курдаков // Звено Алтая: история и современность : к 90-летию Восточно-Казахстанского литературного объединения / Т. Сидихменова . - Усть-Каменогорск : Либриус, 2011. - 472 с. - С. 118-122.
"Простору" - 80 лет. Два языка : стихи Е. Курдакова / К. Азербаев и др. // Простор. - 2013. - № 5. - С. 3-11.

                                                                                 Прозасы - Проза  

Курдаков, Е. Жабайы-адам : [легенда о снежном человеке] / Е. Курдаков // Ленинская смена. - 1988. - 2 сентября. - С. 7.
Курдаков, Е. Две лапки на голову: проза / Е. Курдаков // Ленинская смена. - 1988. - 20 августа. - С. 2.
Курдаков, Е. В. Семейный альбом : четыре эссе / Е. В. Курдаков // Простор һttp://prostor.samal.kz. - 2003. - № 12. - С. 121.
Курдаков, Е. Ангел, бабочка, цветок: дневниковая повесть-эссе / Е. Курдаков // Простор. - 2004. - № 3. - С. 11-111; № 4. - С. 7-126.

                                                                              Мақалалары - Статьи 

Курдаков, Е. Колесница солнца / Е. Курдаков // Простор һttp://prostor.samal.kz. - 1986. - №11. - С. 178-188.

Курдаков, Е. Валентин Балмочных  / Е. Курдаков // Рудный Алтай. - 1988. - 29 июля.

Курдаков, Е. Юрий Савченко  / Е. Курдаков // Рудный Алтай. - 1988. - 18 мая.
Курдаков, Е. КРС из МТФ : заметки писателя / Е. Курдаков // Ленинская смена. - 1988. - 21 октября. - С. 4.
Курдаков, Е. Студия : [о литературной студии при устькаменогорском Дворце металлургов] / Е. Курдаков, Ф. Черепанов [и др.] // Ленинская смена. - 1988. - 4 августа. - С. 4.
Курдаков, Е. "Жизнь золотою блесною летит"  / Е. Курдаков // Рудный Алтай. - 1988. - 21 января.
Курдаков, Е. В. Словом горестным не обогреет / Е. В. Курдаков // Точка зрения, статьи, очерки. - Алма-Ата : Жазушы, 1989. - С. 30.
Курдаков, Е. Жизнь,ты мне дана... : [беседа с поэтом-земляком во время его пребывания в г.Усть-Каменогорске] / Е. Курдаков // Рудный Алтай. - 1999. - 26 июня.
Курдаков, Е. Тайна бронзового века : [об археологических находках в Урочище Ак-Баур(Урунхайка)] / Е. Курдаков // Рудный Алтай. - 1999. - 17 июля.
Курдаков, Е. Ак-Баур - наш Стоунхендж / Е. Курдаков // Рудный Алтай. - 2003. - 3 апреля. - С. 6.
Курдаков, Е. Бородинское поле Тулегена Тохтарова / Е. Курдаков // Мәдениет жаршысы / Шығыс Қазақстан облыстық мәдениет басқармасы=Управление культуры Восточно-Казахстанской области. - Өскемен, 2011. - № 12. - С. 29.

Курдаков, Е. С песнями, борясь и побеждая : рассказ / Е. Курдаков. - Текст // Кедр. - 2018. - № 2. - С. 188-198

Курдаков, Е. Когда б не смутное влеченье... : [эссе, посвященное памяти А.С.Розанова] / Е. Курдаков // Простор. - 2020. - №2. - С. 147-161.

Курдаков, Е. Душа прозревает и плачет о всех : стихотворения / Е. Курдаков // Простор. - 2020. - №12. - С. 3-13.

                                                                       Аудармалары - Переводы  

Прожитое, не сном ли оказалось... : стихи Абая в переводах Евгения Курдакова / сост., худ. Ю. Курдакова, пер. Е. Курдаков . - Усть-Каменогорск, 2008. - 55 с.
Абай. Осень: стихи / Абай ; пер. Е. Курдаков // Литературный Казахстан . - 2008. - № 1. - С. 68-75.

 

                                     Е. Курдаковтың өмірі мен шығармашылығы туралы әдебиеттер
                                                  Литература о жизни и творчестве Курдакова Е.

Қазақстан жазушылары ХХ ғасыр: анықтамалық. - Алматы : Ана тілі, 2004. - 392 б. - Курдаков Евгений : б. 168.
Қазақ әдебиеті : энциклопедиялық анықтамалық. - Алматы : Аруна, 2005. - 576 б. - Курдаков Евгений : б. 278.
Қазақстан жазушылары : анықтамалық / жауапты ред. Б. Шаханұлы. - Алматы : Ан-Арыс, 2009. - 480 б. - Курдаков Евгений : б. 211.
Шығыс жұлдыздары: энциклопедиялық анықтамалық. Т. 1 : Сөз зергерлері. Мәдениет майталмандары. - Астана : Фолиант, 2011. - 304 б. - Курдаков Евгений : б. 96.
Шығыс Қазақстан Облысы: энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. - 848 б. - Курдаков Евгений : б. 413.
Маратұлы, А. Қасиетті топырақ : [жерлес жазушы Е. Курдаков туралы ой толғау ] / А. Маратұлы // Дидар. - 2001. - 25 тамыз. - Б. 1.
Дурдыева, Г. А. Ақын, мүсінші, аудармашы / Г. А. Дурдыева // Мәдениет жаршысы / Шығыс Қазақстан облыстық мәдениет басқармасы=Управление культуры Восточно-Казахстанской области. - Өскемен, 2010. - № 4. - Б. 21.

***

1980-2000

Лопатин, П. "Ярославна" в Лениногорске: о творчестве Е. Курдакова/ П. Лопатин // Лениногорская правда. - 1980. - 24 января.

Балмочных, В. Мудрость и вдохновение / В. Балмочных // Алтайский строитель. - 1984. - 14 ноября. - Курдаков Евгений (о нем).

Книги земляка: о Е. Курдакове // Рудный Алтай. - 1986. - 10 июня.
Киктенко, В. Чирик воробий уже серебрян: стихотворение, посвященное Е. Курдакову/ В. Киктенко // Простор һttp://prostor.samal.kz. - 1987. - №1. - С. 191-203.
Розанов, А. Мой берег вечный: флорист из Усть-Каменогорска Е. Курдаков/ А. Розанов // Лениногорская правда. - 1987. - 9 апреля.
Карпенко, В. Не днем единым : о повести Е. Курдакова "Купина неопалимая"/ В. Карпенко // Простор. - 1988. - №4. - С. 147-158.
Писатели и поэты Восточного Казахстана: (Рекомендательный указатель литературы). - Усть-Каменогорск, 1989. - 57 с. - Курдаков Евгений : с. 33-35.
Фроловская, Т. Разные голоса. Итоги поэтического года: поэзия Е. Курдакова / Т. Фроловская // Простор. - 1989. - №5. -С. 157-163.
Лабецкая, В. Под "лебединым крылом" истории: [о деятельности этнографического музея и произведениях парковой скульптурной флористики] / В. Лабецкая, С. Лисьева // Деловой Усть-Каменогорск. - 2000. - №5. - Курдаков Евгений : с. 36.
Поминов, П. "...У века на краю": [к юбилею поэта Е.Курдакова] / П. Поминов // Рудный Алтай. - 2000. - 13 мая. - С. 12.

2002-2010

Кратенко, А. Богатырь во смирении: [о творчестве Евгения Курдакова] / А. Кратенко // Рудный Алтай. - 2002. - 7 сентября. - С. 18.

Мельникова, Н. Новые книги Евгения Курдакова / Н. Мельникова // Рудный Алтай. - 2002. - 7 сентября. - С. 8.
Минувшей жизни несказанный сон: посвящается памяти Е.Курдакова// Ақ Ертіс - Иртыш. - 2003. - №2. - С. 97.
Поминов, П. "Тихо продлиться в юдоли земной..." : творчество Е.В. Курдакова/ П. Поминов// Нива. - 2003. - №8. - С. 145-148.
Шиленко, О. В тоске по планиде земной  : воспоминания о Е. Курдакове / О. Шиленко // Книголюб. - 2003. - №3. - С. 19.
Памяти Евгения Курдакова  // Нива. - 2003. - №2. - C.100.
Романова, Е. Рождение бабочки или метамиры Юлии Курдаковой  / Е. Романова // Статьи, сообщения, заметки сотрудников музея, изданные в научных сборниках и периодических изданиях 2003 г. - Усть-Каменогорск, б. г. - 36 с. - Курдаков Евгений (о нем).
Доронин,Г. По пушкинской дороге: о посещении Старой Руссы, где жил и творил наш земляк-восточноказахстанец поэт Евгений Курдаков / Г. Доронин // Казахстанская правда. - 2003. - 31 октября. - С. 3;1ноября. - С. 4;4ноября. - С. 3.
Кратенко, А. Ак-Бауыр наш Стоунхендж: сенсационное открытие поэта Евгения Курдакова/ А. Кратенко // Уланские зори. - 2004. - 23 октября. - С. 4.
Черкашина, В. Преемственность традиций и новизна : о Е. Курдакове / В. Черкашина // Деловой Усть-Каменогорск. - 2004. - №3. - С. 46-47.
Кратенко, А. Евгений Курдаков: "Мой берег вечный..." : прошел год со дня кончины замечательного поэта Евгения Курдакова / А. Кратенко // Рудный Алтай. - 2004. - 6 января. - С. 6.
Абдуллина, Л. И. Проза поэта в историко-литературном процессе ХІХ-ХХ веков : учебное пособие / Л. И. Абдуллина ; Министерство образования и науки Республики Казахстан, Восточно-Казахстанский государственный университет им. С. Аманжолова. - Усть-Каменогорск : Издательство ВКГУ им. С. Аманжолова, 2005. - 162 с. - Курдаков Евгений (о нем).
Лазарева, В. "Родина моих стихов, Родина моей души"  : 65 лет со дня рождения Е. Курдакова/ В. Лазарева // Деловой Усть-Каменогорск. - 2005. - №2. - С. 40-42.
Курдакова, Ю. "Перевожу поэта" : о переводе на русский язык стихов Абая Кунанбаева Евгением Курдаковым/ Ю. Курдакова // Рудный Алтай. - 2005. - 22 октября. - С. 14.
Мельникова, Н. Венчание музыки и слова / Н. Мельникова // Рудный Алтай. - 2005. - 22 октября. - С. 23.
Блицких, И. "Мой берег вечный"  : о творчестве поэта Евгения Курдакова/ И. Блицких // Семь дней. - 2005. - 27 мая. - С. 6.
Григорьева, О. Разговор о русской словесности : о Е. Курдакове / О. Григорьева // Нива. - 2005. - №7. - С. 102-118.
Комов, С. "Псы Актеона" : очерк личных впечатлений от знакомства и общения с поэтом Евгением Курдаковым, рассказ о его жизни и окружении, дана оценка творчества/ С. Комов // Простор. - 2006. - №3. - С. 111-135.
Костюк, Е. О Поэте: о жизни и творчестве восточноказахстанского поэта Е. Курдакова/ Е. Костюк// Вестник культуры. - 2006. - №1. - С. 61-63.
Шиленко, О. Презенты XXІ века: обзор книг казахстанских поэтов. Продолжения и дебюты. Часть 12 / О. Шиленко // Книголюб. - 2006. - №3. - С. 40-42.
Поминов, П. "... из семени веры" : о творчестве восточноказахстанских поэтов В. Михайлова, Е. Курдакова и С. Комова/ П. Поминов// Деловой Усть-Каменогорск. - 2006. - №4. - С. 31-33.
Поминов, П. "...из семени веры" : о Е. Курдакове / П. Поминов // Нива. - 2006. - №1. - С. 135-144.
Поминов, П. Разговор о литературе - это история и география, этика и эстетика, философия и общество. Это судьбы и сюжеты, это архивы и музеи / П. Поминов // Рудный Алтай. - 2006. - 18 февраля. - С. 8.
Поминов, П. Традиции и современность от Достоевского до Курдакова  / П. Поминов // Деловой Усть-Каменогорск. - 2006. - №2. - С. 24-26.
Кувшинникова, О. А. Поэтика "номинативного" ряда в творчестве Е. В. Курдакова  / О. А. Кувшинникова // Современный русский литературный язык в свете пушкинских традиций : сборник материалов республиканской научно-практической конференции (г. Усть-Каменогорск, 28 января 2007 г.). - Усть-Каменогорск : Медиа-Альянс, 2007. - С. 77.
Миськив, Л. А. Пушкинские традиции в творчестве Е. Курдакова / Л. А. Миськив // Современный русский литературный язык в свете пушкинских традиций : сборник материалов республиканской научно-практической конференции (г. Усть-Каменогорск, 28 января 2007 г.). - Усть-Каменогорск : Медиа-Альянс, 2007. - С. 140.
Памятные места русской литературы в Усть-Каменогорске : набор из 32 буклетов / авт. предисл. П. Д. Поминов. - Усть-Каменогорск : Изд-во ВКГУ, 2007. - Курдаков Евгений (о нем).
Быкова, Т. Н. Поэт и Художник : о Е. Курдакове / Т. Н. Быкова // Вестник культуры. - 2007. - №11. - С. 31-34.
Копытцева, Н. Золотое перо Евгения Курдакова / Н. Копытцева // Простор. - 2008. - №6. - С. 99-117.
Копытцева, Н. Золотое перо Евгения Курдакова  / Н. Копытцева // Простор. - 2008. - № 5. - С. 127-146; № 6. - С. 99-117.
Курдакова, Ю. Разгадка тайны Ак-Баура: о Е. Курдакове / Ю. Курдакова// Рудный Алтай. - 2008. - 26 августа. - С. 6.
С Усть-Каменогорском я что-то важное утратил : сборник очерков, стихов, корреспонденций, писем А. С. Розанова. - Усть-Каменогорск : Шығыс Ақпарат,2009. - 167 с. - Курдаков Евгений (о нем).
Мельникова, Н. Венчанье музыки и слова / Н. Мельникова // Мәдениет жаршысы . - 2009. - № 10. - С. 37-39.
Литература Казахстана : энциклопедический справочник / Министерство связи и информации Республики Казахстан ; Комитет информации и архивов. - Алматы : Аруна; Қазығұрт, 2010. - 528 с. - Курдаков Евгений : с. 307.
Творчество Евгения Курдакова в контексте времени : сборник материалов международной научно-практической конференции (г. Усть-Каменогорск, 3 ноября 2010 г.) / Восточно-Казахстанский музей искусств ; Восточно-Казахстанский государственный университет им. С. Аманжолова ; Общественный фонд "Мой город". - Усть-Каменогорск : Либриус, 2010. - 110 с.
Сухова, Д. Благодарность поэту : [к 70-летнему юбилею поэта Евгения Курдакова] / Д. Сухова // Өскемен. - 2010. - 1 апреля. - С. 24.
Мельникова, Н. "Ты звезда, даже если не знаешь" : [о творчестве поэта Е. Курдакова] / Н. Мельникова // Рудный Алтай. - 2010. - 3 апреля. - С. 6.
Кратенко, А. "Вот моя вековая обитель"  : [в г. Усть-Каменогорске установлена мемориальная доска поэту Е. Курдакову] / А. Кратенко // Устинка плюс. - 2010. - 1 апреля. - С. 11.
Савченко, Ю. "Не слово породило речь..." : первый опыт обзора творчества и судьбы Евгения Курдакова / Ю. Савченко // Мәдениет жаршысы / Шығыс Қазақстан облыстық мәдениет басқармасы=Управление культуры Восточно-Казахстанской области. - Өскемен, 2010. - № 2. - С. 20-26; № 3. - С. 18-23.
Малько, Л. В Усть-Каменогорске прошел литературный вечер памяти поэта Евгения Курдакова: [в областной библиотеке им. А. С. Пушкина] / Л. Малько // Мәдениет жаршысы / Шығыс Қазақстан облыстық мәдениет басқармасы=Управление культуры Восточно-Казахстанской области. - Өскемен, 2010. - № 4. - С. 21-22.
Мельникова, Н. Там, у заросшего пруда... : [в древнем городке Старая Русса (РФ) окончили свой земной путь Герой Советского Союза Т. Тохтаров и поэт Е. Курдаков] / Н. Мельникова // Рудный Алтай. - 2010. - 21 августа. - С. 6.
Кривощекова, А. Завещанный потомкам фестиваль  : [девятые Курдаковские чтения] / А. Кривощекова // Рудный Алтай. - 2010. - 24 августа. - С. 5.
Ершова, Н. Шаг в бессмертие  : [о работе международной научно-практической конференции "Творчество Е. Курдакова в контексте времени"] / Н. Ершова // Рудный Алтай. - 2010. - 10 ноября. - С. 2, 6.
Саттарова, Т. Курдаковские чтения - 2010  / Т. Саттарова // Мәдениет жаршысы / Шығыс Қазақстан облыстық мәдениет басқармасы=Управление культуры Восточно-Казахстанской области. - Өскемен, 2010. - № 9. - С. 16.
Саттарова, Т. "Дождись меня, река..." : [о работе международной научно-практической конференции "Творчество Е. Курдакова в контексте времени"] / Т. Саттарова // Мәдениет жаршысы / Шығыс Қазақстан облыстық мәдениет басқармасы=Управление культуры Восточно-Казахстанской области. - Өскемен, 2010. - № 11. - С. 34-35.

2011-...

Кратенко, А. Спасти Ак-Баур... / А. Кратенко // Рудный Алтай. - 2011. - 14 января. - С. 8.
Смирнова, З. Это жизнь золотою блесною летит  : [десятые Курдаковские чтения] / З. Смирнова // Рудный Алтай. - 2011. - 20 августа. - С. 5.
Кувшинникова, О. А. Функционально-семантический потенциал атрибутивных форм глагола (причастий) в поэтике Е. В. Курдакова / О. А. Кувшинникова // Мәдениет жаршысы / Шығыс Қазақстан облыстық мәдениет басқармасы=Управление культуры Восточно-Казахстанской области. - Өскемен, 2011. - № 7. - С. 31-33.
Медведева, Л. "Ангел, душа, голосок...": о роли знаковых слов-символов в поэзии Е. В. Курдакова / Л. Медведева // Простор. - 2011. - № 2. - С. 163-170.
Юркова, Л. Поэт перед лицом Вечности  / Л. Юркова // Нива. - 2012. - № 8. - С. 156-159.
Чистяковские чтения : материалы регионального семинара (13 апреля 2012 г.) / Министерство образования и науки Республики Казахстан, Казахстанско-Американский свободный университет. Ч. 2. - Усть-Каменогорск : КАСУ, 2012. - 228 с. - Курдаков Евгений (о нем).
Немцев, М. С. Литературный Риддер: биографический справочник / М. С. Немцев. - Усть-Каменогорск : Медиа - Альянс, 2012. - 245 с. - Курдаков Евгений : с. 97-98.
Мартынова, Л. Ангел, бабочка и некто с кожистым крылом : о Е. Курдакове / Л. Мартынова // Простор. - Алматы, 2013. - № 6. - С. 140-145.
Немцев, М. В Быструшинской долине : книга очерков / М. Немцев. - Усть-Каменогорск : Медиа-Альянс, 2014. - 446 с. - Курдаков Евгений (о нем).
Деев, В. Историческая тематика в творчестве Евгения Курдакова / В. Деев // Нива. - 2014. - № 11. - С. 85-94.
Лазарева, В. «И дольше века длится миг...» : [о поэте Е. Курдакове] / В. Лазарева // Рудный Алтай. - 2015. - 16 апреля. - С. 22.
Поломошнова, Л. Ладья бога Ра : [о XV-х Курдаковских чтениях - 2016, которые проходили на территории урочища Ак-Бауыр: о поэте, творчестве, фестивале] / Л. Поломошнова // Рудный Алтай. - 2016. - 3 сентября. - С. 16.

Сатарова, Т. «Это мои золотые пенаты…» : [о презентации книги Екатерины Курдаковой «Это мои золотые пенаты… Семейная хроника»] / Т. Сатарова // Рудный Алтай. - 2017. - 15 апреля. - С. 4.

Крюкович, Д. Пушкин, возьмите меня в подмастерья / Д. Крюкович // Рудный Алтай. - 2017. - 24 августа. - С. 8.
Прокопов, К. Фатум : [о Е. Курдакове, А.С. Розанове, В.М. Шустере, А. Романове] / К. Прокопов // Кедр. - 2020. - №1-2. - С. 131-138.
Шашкова, Л. Житиь в слове [Статья о творчестве Евгения Курдакова] : / Л. Шашкова // Простор. - 2020. - №12.- С.121-128.

 

Кусанбаев С.

Обновлено 11.08.2025 15:49

Кусанбаев Серик Садвакасович (1963) - акын, писатель и журналист, Заслуженный работник культуры Республики Казахстан, Почетный гражданин Зайсанского района, член Союза журналистов Казахстана.
Серик Кусанбаев родился 24 сентября 1963 г. в г. Зайсан Восточно-Казахстанской области.
В 1980 г. окончил среднюю школу им. М. Ауэзова. В 1982-1984 гг. проходил воинскую службу на Черноморском флоте (Крымская военно-морская база). Кусанбаев С. выпускник Семипалатинского педагогического института (сейчас Государственный университет им. Шакарима. Семей). С 1988 г. начинает профессионально заниматься айтысом. Свои первые шаги в казахском традиционном песенном искустве он сделал в Павлодарском регионе. В те годы Серик Кусанбаев стал победителем ІІІ республиканского конкурса акынов-айтыскеров (1990 г.). С. Кусанбаев многократный призер областных, республиканских и международных конкурсов акынов-айтыскеров.
В 2019 г. победитель Республиканского айтыса среди лучших акынов Казахстана (г. Петропавловск).
Является автором книг «Байғыз» (2001), «Жырлаумен өткен 20 жыл» (2011), «Көкдауыл» (2021), «Дүбірге толы дүние» (2021), «Байбура ашуы» («Абай әлемі» 2023).  Его статьи публикуются на страницах республиканских и региональных периодических изданий. В своих выступлениях, Серик Кусанбаев и как айтыскер и как журналист, поднимает актуальные проблемы современности. Его творчество высоко оценивают такие ученые, писатели и общественные деятели как Т. Какишев, С. Кирабаев, Р. Нургалиев, М. Жолдасбеков, С. Негимов, Т. Журтбай, К. Мырзалиев, А. Сейдимбек, М. Сарсеке, М .Жаманбалинов. Его выступления в Турции, Китае, Узбекистане и России прошли с большим успехом.
Серик Садвакасович долгое время работал в Павлодарской области. В 2004 г. вернулся в г. Усть-Каменогорск (Восточный Казахстан), работал преподавателем в Восточно-Казахстанском государственном университете им. С. Аманжолова.
С апреля 2007 г. работает корреспондентом в газете «Дидар». С февраля 2017 г. занимает пост заместителя директора медиахолдинга «Шығыс Ақпарат». Серик Кусанбаев - обладатель многочисленных наград, грамот и дипломов за творческий вклад в культуру и искусство Казахстана. В 2000 г. был отмечен наградой президента Республики Казахстан Н. Назарбаева, а в 2007 г. министерством культуры РК за выдающиеся творческие достижения в области искусства айтыса.
Серик Кусанбаев - Заслуженный работник культуры Республики Казахстан, Почетный гражданин Зайсанского района, член Союза журналистов Казахстана.

 

 

С. Құсанбаев шығармалары
 Произведения С. Кусанбаева
Кітаптар - Книги

Құсанбаев, С. Жырлаумен өткен 20 жыл: эссе-баян, айтыстар / С. Құсанбаев. - Алматы : Қазығұрт, 2011. - 360 б.
Құсанбаев, С. Байғыз: өлеңдер, айтыстар / С. Құсанбаев. - Павлодар : ЭКО, 2001. - 224 б.

 

С. Құсанбаевтың мерзімді басылымдардағы мақалалары
Статьи С. Кусанбаева в периодических изданиях
2007-2009

 

Құсанбаев, С. "Ауыл шаруашылығы ең бай сала болады" / Ә. Қаңтарбаев, С. Құсанбаев // Дидар. - 2007. - 8 қыркүйек.- Б.1.
Құсанбаев, С. Зиянды қалдықтардан қайткенде құтыламыз? / С. Құсанбаев // Дидар. - 2007. - 5 шілде.- Б.1.
Құсанбаев, С. Мақсат - экономиканы дамыту  / С. Құсанбаев // Дидар. - 2007. - 12 мамыр. - Б. 2.

Құсанбаев, С. Өскеменнің өркендеп, гулденуі керек / С. Құсанбаев // Дидар. - 2007. - 29 мамыр. - Б. 2.

Құсанбаев, С. Салық саласындағы мәселелер / С. Құсанбаев // Дидар. - 2007. - 7 шілде. - Б. 1.

Құсанбаев, С. Серебрянка қаласының болашағы зор / С. Құсанбаев // Дидар. - 2007. - 14 тамыз.- Б.1.

Құсанбаев, С. Табиғатты аялау - ортақ парыз  / С. Құсанбаев // Дидар. - 2007. - 3 қараша. - Б. 2.

Құсанбаев, С. Төл өнеріміздің қасиеті түспесе екен  / С. Құсанбаев // Дидар. - 2007. - 3 мамыр.- Б.2.

Құсанбаев, С. Төрінде төр Алтайдың бір той өтті  / С. Құсанбаев // Дидар. - 2007. - 1 қараша.- Б.4.

Құсанбаев, С. Халықаралық конференция өтті  / С. Құсанбаев // Дидар. - 2007. - 18 қыркүйек.- Б.1.

Құсанбаев, С. Құлақтан кіріп, бойды алды әуелеген әсем ән / С. Құсанбаев // Дидар. - 2008. - 4 қыркүйек. - Б.1-4.

Құсанбаев, С. "Сыйға сый" деген осы... / С. Құсанбаев // Дидар. - 2008. - 23 ақпан.- Б.4.

Құсанбаев, С. Тағы да тіл жайында / С. Құсанбаев // Дидар. - 2008. - 13 наурыз.- Б.1.

Құсанбаев, С. Топтан озған талаптылар  /С. Құсанбаев // Дидар. - 2008. - 6 мамыр.- Б.4.

Құсанбаев, С. Оралхан оқулары  / С. Құсанбаев // Дидар. - 2008. - 16 қыркүйек.- Б. 4.

Құсанбаев, С. Ортақ мақсат жолындағы жобалар / С. Құсанбаев // Дидар. - 2008. - 5 сәуір.- Б.2.

Абайдың сөздерінің астарына үңілумен келемін / Т. Мұхамеджанов ; әңгімелеск. С. Құсанбаев // Дидар. - 2009. - 24 қыркүйек.- Б.7.

Құсанбаев, С. Алтайға ат байлады Абай елі  / С. Құсанбаев // Дидар. - 2009. - 30 наурыз. - Б.3

Құсанбаев, С. Қаймағы бұзылмаған қасиетті Семей / М. Айнабеков, С. Құсанбаев // Дидар. - 2009. - 10 сәуір.- Б.3.

Құсанбаев, С. Ұлтшылдықтан емес, ұлтсыздықтан қорқайық / Қ. Нұрқасым, С. Құсанбаев // Дидар. - 2009. - 23 мамыр. - Б.3.
Құсанбаев, С. Ертістің ерке жирені  / С. Құсанбаев // Дидар. - 2009. - 26 мамыр.- Б.5.

Құсанбаев, С. Сахна саңлағы  / С. Құсанбаев // Қазақ әдебиеті. - 2009. - 12 -18 маусым.- Б.10.

Құсанбаев, С. Композиторлар 70 жылдығын тойлап жүр / С. Құсанбаев // Дидар. - 2009. - 3 қараша.- Б.2.

Құсанбаев, С. Айнажаров Мәскеуге аттанып кетті / С. Құсанбаев // Дидар. - 2009. 30 желтоқсан.- Б.3.

2010-2013

Құсанбаев, С. Сауырдан ән самғатқан сырлы сазгер : [Белгілі сазгер, жерлесіміз А. Кәкеев Астанада өткен "Елім менің" патриоттық ән жазушы композиторлардың VI республикалық конкурсына қатысып"Аманат" номинациясының І жүлдесіне ие болды]. / С. Құсанбаев // Дидар. - 2010. - 19 сәуір. - Б.5.
Құсанбаев, С. Ақбауыр баурайындағы бәсеке: [суретшілер бәсекесі туралыі] / С. Құсанбаев // Дидар. - 2010. - 21 маусым.- Б.2.
Қасым, А. Іргедегі мекендердің реңі қашан кіреді / А. Қасым , Е. Асқарұлы , С. Әбілхан , С. Құсанбаев // Дидар. - 2010. - 18 тамыз.- Б.1-2.
Құсанбаев, С. Ардагер палуан олжамен оралды / С. Құсанбаев // Дидар. - 2010. - 25 тамыз.- Б.5.
Құсанбаев, С. Тастан ойған мүсіндер ой түбіне тартады / С. Құсанбаев // Дидар. - 2010. - 25 тамыз.- Б.3.

Сахара саятшысы / әзірлеген С. Құсанбаев // Дидар. - 2010. - 13 қазан.- Б.6.

Алтын балық  / құраст. С. Құсанбаев // Дидар. - 2010. - 27 қазан.- Б.6.

Жалғыз мүйізді тұлпар / әзірлеген С. Құсанбаев // Дидар. - 2010. - 6 қараша.- Б.6.

Шағалалар / әзірлеген. С. Құсанбаев // Дидар. - 2010. - 11 қараша.- Б.8.

Бесік жыры / әзірлеген С. Құсанбаев // Дидар. - 2010. - 16 қаңтар.- Б.6.

Дала перзенті  / әзірлеген С. Құсанбаев // Дидар. - 2010. - 30 қараша.- Б.6.

Құсанбаев, С. Ағаш арасында қоңыр аю жатыр / С. Құсанбаев // Дидар. - 2010. - 20 қараша.- Б.6

Құсанбаев, С. Тасына туған жердің тіл бітірген / С. Құсанбаев // Дидар. - 2010. - 21 қаңтар.-Б.7.

Құсанбаев, С. Төлегетайдың ғұндардың ұраны болғаны рас па? : [Танымал тарихи тұлға Төлегетай Сүйінішұлы туралы] / С. Құсанбаев // Дидар. - 2011. - 17 наурыз.- Б.7.

Құсанбаев, С. Айтыс өнері: ақиқат пен аңыз : [Аты Алашқа аян айтыскер ақынның "Жырлаумен өткен жиырма жыл" атты кітабынан үзінді"] / С. Құсанбаев // Дидар. - 2011. - 10 маусым.- Б.7.

Құсанбаев, С. Жиырма бір жыл жанды жеген ақиқат: [Таулы Карабах қақтығысына қатысқан тұғылдық сарбаз туралы.] / С. Құсанбаев // Дидар. - 2012. - 4 мамыр.- Б.10-11.
Құсанбаев, С. Николайдың ауылы Нұрлыбек деп аталса...: [Бесқарағай ауданының бір ауылына ақын Нұрлыбек Баймұратовтың есімін беру туралы ұсыныстар айтылуда.] / С. Құсанбаев // Дидар. - 2012. - 15 маусым.- Б.5.

Құсанбаев, С. Төрт мың домбыра жасаған екен: [Бесқарағай ауданының домбыра жасау шебері Болат Шамамбай туралы. ] / С. Құсанбаев // Дидар. - 2012. - 9 тамыз.- Б.13.

Құсанбаев, С. Қара тасқа тіл бітірген шеберлер мәреге жетті.: [Өскеменде мүсіншілер симпозиумы өтуде.] / С. Құсанбаев // Дидар. - 2012. - 30 тамыз.- Б.7.

Құсанбаев, С. Елдардың кешінен ерекше әсермен қайттық: [Өскемендегі өнер мұражайында ақын әрі сазгер, жерлесіміз Елдар Оразалиннің кеші өтті.] / С. Құсанбаев // Дидар. - 2012. - 29 қараша.-Б.23

Құсанбаев, С. Шертпе күйдің Шығыстағы шебері : [ҚР мәдениет қайраткері Т. Баяқов туралы.] / С. Құсанбаев // Дидар. - 2013. - 8 ақпан.- б.20.
Құсанбаев , С. Саяттың жырларынан туған жерге деген сағыныштың лебі еседі.: [Облыстық кітапханада ақын Саят Қамшыгердің жыр кеші өтті. ] / С. Құсанбаев // Дидар. - 2013. - 2 қараша.- б.5.
Құсанбаев, С. Шағын шаһарда өнерге өзгеше мән беріліп келеді: [Риддер қаласында атқарылып жатқан істер жайлы. ] / С. Құсанбаев // Дидар. - 2013. - 28 қараша.- б.9.

2014-2016

Құсанбаев, С. Арғымақ жылғы айтулы күндер  / А. С. Пушкин атындағы облыстық кітапханада 2014 жылдың айтулы күндер тізбесінің тұсаукесері өтті // Дидар. - 2014. - 24 ақпан.- б5
Құсанбаев, С. Американың қос ұшағын алдап соққаным бар: [А. С. Пушкин атындағы кітапханада ғарышкер Тоқтар Әубәкіровпен кездесу болды] / С. Құсанбаев // Дидар. - 2014. - 21 ақпан.- б8
Құсанбаев, С. Колледж тізгінін ұстаған тұңғыш қазақ : [Шығыс Қазақстан гуманитарлық колледжінің директоры Н. Әскетайұлы туралы.] / С. Құсанбаев // Дидар. - 2014. - 27 маусым.- б.25.
Құсанбаев, С. Қайырбектің "Жұлдыз" ауруымен ауырғанына 45 жыл болыпты.: [Коллекционер Қ. Рамазанов туралы] / С. Құсанбаев // Дидар. - 2014. - 23 қазан.- б.9.
Құсанбаев, С. Елу бес жыл егін еккен қарт диқан: [Зырян ауданы Средигорненский ауылының басшысы П.Дяглев туралы.] / С. Құсанбаев // Дидар. - 2015. - 10 желтоқсан.- Б.9.
Құсанбаев, С. Кітапхананың оқырмандары көбейіп келеді / С. Құсанбаев // Дидар. - 2015. - 26 желтоқсан.- Б.3.
Құсанбаев, С. Жиырма екі жыл олжа салған сәйгүлік : [Жылқы малы туралы әпсана] / С. Құсанбаев // Дидар. - 2016. - 5 ақпан.- Б.17.
Құсанбаев, С. Қайымның өмір мектебімен жете танысты / С. Құсанбаев // Дидар. - 2016. - 17 ақпан.- Б.6.
Құсанбаев, С. Марқа елінің мақтанышы болған балуан : [Марқакөлдік балуан А. Күлиманов туралы.] / С. Құсанбаев // Дидар. - 2016. - 11 наурыз.- Б.19.
Құсанбаев, С. Көп кітапқа ұқсамайтын көк кітап: [Сөзжұмбақшы Қ. Алтыбаевтың жаңа кітабы жайлы.] / С. Құсанбаев // Дидар. - 2016. - 8 сәуір.- Б.23.
Құсанбаев, С. Семейде бір зергер бар қолы алтын: [Семей қаласының тұрғыны, зергер Абылайхан туралы.] / С. Құсанбаев // Дидар. - 2016. - 2 шілде.- Б.10,18.
Құсанбаев, С. Алтайдың алтын сапты алдаспаны: [Қазыналы қарт, шежіреші, атбегі Б. Кітапбаев туралы. ] / С. Құсанбаев // Дидар. - 2016. - 3 қыркүйек.- Б.18.

2017 

Имашпаев, М. Әскер -балабақша емес: [Ауған соғысының ардагері, денсаулық ісінің үздігі М. Имашпаев туралы.] / М. Имашпаев ; әңгімелескен: Серік Құсанбаев С. // Дидар. - 2017. - 11 ақпан.- Б.18-19.
Құсанбаев, С. "Құнанбай" Ұлан халқымен қауышты: [Қ. Қайсенов кентінде "Құнанбай" фильмі көрсетіліп, режиссер, актер Д. Жолжақсыновпен кездесу өтті. ] / С. Құсанбаев // Дидар. - 2017. - 17 маусым.- Б.4.
Құсанбаев, С. Ұрпағына қор болған ұлылардың есімі- ай ! / С. Құсанбаев // Дидар. - 2017. - 3 тамыз.- Б.18.

2018

Құсанбаев, С. Есімім Қарақасқа - халық қойған : [ақын  С. Жақиянов туралы] / С. Құсанбаев  // Дидар. - 2018. - 12 сәуір.- Б.13.
Құсанбаев, Серік. Батыр жайлы інілері не дейді? / С. Құсанбаев  // Дидар. - 2018. - 17 мамыр.- Б.26.; 24 мамыр.- Б.26.; 31 мамыр.- Б.28.; 7 маусым.- Б.26.; 14 маусым.- Б.26.
Қаңтарбаев, Әлібек. Жаңғырмауға қақымыз жоқ : [Ономастика мәселесі] / Ә. Қаңтарбаев  ; сұхбат: С. Құсанбаев  // Дидар. - 2018. - 28 маусым.- Б.10.
Құсанбаев, С. Төр Алтайдың төсінде ұлан-асыр той өтті.: [Қатонқарағай ауданының 90 жылдығы атап өтті.] / С. Құсанбаев // Дидар . - 2018. - 13 қыркүйек.- Б.12-13.
Құсанбаев, С. Сауыр мен Сайқанның құз жартасы жаңғырды / С. Құсанбаев // Дидар. - 2018. - 15 қараша.- Б.14-15.
Құсанбаев, С. Жыр алыбы Жамбылды жұртта неге қалдырды?  / С. Құсанбаев  // Дидар. - 2018. - 6 желтоқсан.- Б.16.
Құсанбаев, С. Сен неткен бақытты едің, Үржар елі! : [Үржар ауданының 80 жылдығы] / С. Құсанбаев  // Дидар. - 2018. - 27 желтоқсан.- Б.16,24.
Ел еңсесі биік болсын : [Атақты спортшы Ж. Атаевқа "Өскемен қаласының Құрметті азаматы "атағы берілді."] / әзірлеген: Серік Құсанбаев // Дидар. - 2018. - 29 желтоқсан.- Б.9.
Құсанбаев, Серік. Бауырын жаза алмаған Құлагер / С. Құсанбаев. - // Қазақ әдебиеті. - 2023. - 10 ақпан. - Б. 9.
Құсанбаев, Серік. Ұстаздардың ұстазы, солармен өткен қыс -жазы : [ұстаз Таңатқан Түменбаев туралы] / С. Құсанбаев.  // Дидар. - 2023. - 16 наурыз. - Б. 7.
Құсанбаев, Серік. Хасен кетіп барады... / С. Құсанбаев. // Дидар. - 2023. - 6 сәуір. - Б. 9.
Құсанбаев, Серік. Қараталдан қанат қаққан қарлығаш / С. Құсанбаев. // Қазақ әдебиеті. - 2023. - 21 сәуір. - Б. 23. ; Дидар. - 2023. - 20 сәуір (46). - Б. 11
Құсанбаев, Серік. Тарбағатай тарланы - Хамит ақын / С. Құсанбаев. // Дидар. - 2024. - 17 қазан (N40). - Б. 21.
Құсанбаев, С. Алдында ағаң болған қандай жақсы...: абыз ақсақал Аухадиев Сайлаухан туралы / С. Құсанбаев // Дидар. - 2024. - 19 желтоқсан (N49). - Б. 10.
Құсанбаев, С. Жырлаумен өткен жиырма жыл : эссе-баян / С. Құсанбаев // Тәңіртау. - 2025. - N1. - Б. 25-45.
Құсанбаев, С. Нұрдәулет Ақыштың әдеби әлемі : [А.С. Пушкин атындағы облыстық кітапханада "Нұрдәулет Ақыштың әдеби әлемі" атты әдеби-шығармашылық кеш өтті] / С. Құсанбаев // Дидар. - 2025. - 1 мамыр (N18). - Б. 20.
Құсанбаев, С. Талқан болған тағдырлар... : саяси-қуғын сүргін құрбаны Кәрім Құндақбаев туралы / С. Құсанбаев. - Мәтін (визуалды) // Дидар. - 2025. - 29 мамыр (№21-22). - Б. 18.
Құсанбаев, С. Берекең кетсе, нең қалар?! : қаралы үйге бару, көңіл айту / С. Құсанбаев // Дидар. - 2025. - 5 маусым (№23). - Б. 12.
Құсанбаев, С. Жаңғырды Өр Алтайдың шың-құздары : [Катонқарағайдағы халықаралық фестивальде өткен айтыс туралы] / С. Құсанбаев // Дидар. - 2025. - 19 маусым (№25). - Б. 10.

Құсанбаев, С. Бір өзіңде дала менен тау үні : [Ұлттық домбыра күні] / С. Құсанбаев. - Мәтін (визуалды) // Дидар. - 2025. - 10 шілде (№28). - Б. 9.
Құсанбаев, С. "Айдаһармен" арпалысқан академик : академик Бақия Атшабаров туралы / С. Құсанбаев. - Мәтін (визуалды) // Дидар. - 2025. - 10 шілде (№28). - Б. 10.
Құсанбаев, С. Ұлылар мекеніне саяхат : шырақшы Бекен Исабаев туралы (эссе-баян) / С. Құсанбаев. - Мәтін (визуалды) // Дидар. - 2025. - 3 шілде (№27). - Б. 8. ; Дидар. - 2025. - 17 шілде (№29). - Б. 8.
Құсанбаев, С. Қазанатты дәріптеген азамат : [А. С. Пушкин кітапхнасында Сәдібек Түгелдің шығармашылық кеші өтті] / С. Құсанбаев. - Мәтін (визуалды) // Дидар. - 2025. - 17 шілде (№29). - Б. 16.
Құсанбаев, С. Қыз алып қашу қылмыс па, әлде дәстүр ме? / С. Құсанбаев. - Мәтін (визуалды) // Дидар. - 2025. - 7 тамыз (№32). - Б. 11.

 

С. Құсанбаевтың өмірі мен шығармашылығы туралы әдебиеттер
Литература о жизни и творчестве С. Кусанбаева

 

Байбатыров, Ғ. Зайсан : өлкетану тақырыбындағы тарихи-танымдық туындылар / Ғ. Байбатыров. - Астана : Фолиант, 2014. - 344 б.
Қазақстан айтыс ақындары : анықтамалық жинақ. - Алматы : Ан-Арыс, 2013. - 280 б.
Картаева, А. М. Әдеби өлкетану: (Шығыс Қазақстанның қаламгерлері шығармашылығы бойынша) оқу құралы / А. М. Картаева. - Өскемен : С. Аманжолов атындағы ШҚМУ "Берел" баспасы, 2016. - 166 б.
Кенжеханұлы М. Ақиқаттың ақбозы алшаң басып: [ақын С. Құсанбаев 60 жаста] / М. Кенжеханұлы // Дидар. - 2023. - 24 тамыз.- Б.6.
Зекенұлы Қ. Жүйелі сөздің жүйрігі: [айтыскер ақын, журналист С. Құсанбаев 60 жаста] / Қ. Зекенұлы // Дидар. - 2023. - 21 қыркүйек.- Б.7,11.
Зекенұлы, Қайрат. Жүйелі сөздің жүйрігі: [Ақын Серік Құсанбаев туралы] / Қ. Зекенұлы // Айқын. - 2023. - 7 қазан.- Б.10
Қапанұлы, Мұрат. Айтыс өнерінің Серігі / М. Қапанұлы // Егемен Қазақстан. - 2023. - 16 қазан.- Б.11
Жеңісұлы, Оразай. Ақынның аты да, хаты да тарихта қалмақ : жазушы Серік Құсанбаевтың "Ақиқатпен айшықталған 60" мерейтойлық кешінен / О. Жеңісұлы // Дидар. - 2023. - 6 қараша.- Б.4
Қасиет, Нұрнасыр. Айтыстың ақтаңгері лайықты иесін тапты : алаштың аймүйіз ақыны, Серік Құсанбаевқа "Айтыстың ақтаңгері" атағы берілді / Н. Қасиет // Дидар. - 2023. - 18 қараша.- Б.4

                                                                                      ***   

 

Кудайбергенов, Каир. Двадцать лет в айтысе: [об известном мастере айтыса Серике Кусанбаеве] / К. Кудайбергенов // Рудный Алтай. - 2009. - 6 янв. - С. 6.

Save

Save