Бәшей К.

Жаңартылды 18.07.2025 10:05

Бәшей (Бәшеев) Кенесқазы Дұрмұхаммедұлы (1941 ж.) - журналист, публицист.

1941 жылы Семей облысы (қазіргі Шығыс Қазақстан), Абай ауданы, Қарауыл жерінде тракторшы отбасында дүниеге келген. Училищені аяқтаған соң, екі жыл туған ауылда тракторшы болады ("Тың жерлерді игергені үшін" медалі бар).
Кеңес Әскері қатарынан оралғаннан кейін Ташкенттегі Ленин атындағы жалпы әскери командалық училищесін тәмамдап, Қазақ мемлекеттік университетінің журналистика факультетіне түседі. Университеттен кейін республикалық «Социалистiк Қазақстан» газетінде (қазіргі Егемен Қазақстан газеті), Компартияның Орталық комитеті «Шалқар» телебағдарламасына бас редакторлыққа жібереді. Кейін Абай аудандық партия комитетінде қызмет етеді. К. Башей Чарскі аудандық газетінде 10 жыл бас редактор болған. Телеарнада еңбек еткен 20 жылды ол Семей облтелерадиокомпаниясының республикалық бағдарламаларында хабар таратуға арнайды. Журналистика саласында кәсіби маман бола жүріп, «Арна» газетінде бас редактор болып, «Орман дауысы» және «Ертіс өнері» газеттеріне басшылық етіп, «Бозбала и бойжеткен» жастарға арналған журнал шығарған.
«КСРО баспа үздігі» белгісімен, «Ерен еңбегі үшін» медалімен, Мәдениет және ақпарат министрлігінің Құрмет грамотасымен марапатталған. Қазақстан журналистер сыйлығының лауреаты.

К. Бәшеевтің (К. Бәшей) шығармалары

Произведения К. Башеева (К. Башей)

 Кітаптар-Книги

Бәшей, К. Дәуірнама [Мәтін] : публицистика, очерк, эссе, ой-толғам мақалалар / К. Бәшей. - Семей, 2006. - 228 б.

К. Бәшейдің мерзімді басылымдардағы мақалалары

Публикации К. Башеева в периодических изданиях

Бәшей, К. Өрнекті жыр, өзекті ой [Мәтін] : [Р. Смағұлдың "Шуақты шақ" жыр жинағы жайында] / К. Бәшей // Семей таңы. - 1997. - 27 қараша.

Бәшей, К. Мемлекет және тіл [Мәтін] / К.Бәшей // Ертіс өңірі. - 2004. - 8 сәуір. - Б. 1-2.

Бәшей, К. Әйел - ұлттың анасы [Мәтін] / К. Бәшей // Ертіс өңірі. - 2004. - 4 наурыз. - Б. 1.

Бәшеев, К. Қазақтың ұлы перзентi [Мәтін] : Қаныш Сәтбаевтың туғанына 105 жыл толуы қарсаңында / К. Бәшей // Сарыарқа самалы. - 2004. - 18 наурыз. - Б. 5.

Бәшей, К. Ең ұлы байлық [Мәтін] / К. Бәшей // Ертіс өңірі. - 2004. - 1 сәуір. - Б. 1.

Бәшей, К. Баспана - басты мәселе [Мәтін] / К. Бәшей // Ертіс өңірі. - 2004. - 10 маусым. - Б. 1.

Бәшей, К. Хал қалай, қазақы БАҚ? [Мәтін] / К. Бәшей // Ертіс өңірі. - 2004. - 24 маусым. - Б. 1.

Бәшей, К. Тіл туралы толғаныс [Мәтін] / К. Бәшей // Ертіс өңірі. - 2004. - 30 қыркүйек. - Б. 1.

Бәшей, К. Адам саудасы - құлдық [Мәтін] / К. Бәшей // Ертіс өңірі. - 2004. - 14 қазан. - Б. 24.

Бәшей, К. Мұғалім беделі [Мәтін] / К. Бәшей // Ертіс өңірі. - 2004. - 23 желтоқсан. - Б. 24.

Бәшей, К. Қазақтың ұлы [Мәтін] / К. Бәшей // Ертіс өңірі. - 2005. - 23 маусым. - Б. 25.

Бәшей, К. "Ойланшы сыртын қойып, сөздің ішін..." [Мәтін] / К. Бәшей // Ертіс өңірі. - 2005. - 20 қазан. - Б. 5.

Бәшей, К. Асыл аға ажары [Мәтін] / К. Бәшей // Ертіс өңірі. - 2006. - 5 қаңтар. - Б. 5.

Бәшей, К. Қазақтың қадір-қасиеті кімге керек? [Мәтін] : [Қазақстанның қоғамдық-саяси өмірі туралы] / К. Бәшей // Ертіс өңірі. - 2006. - 16 наурыз. - Б. 30.

Бәшей, К. М. Ибраевтың "Жоғалған өзен" романы хақында [Мәтін] / К. М. Бәшей // Ертіс өңірі. - 2007. - 13 маусым. - Б.5.

Бәшей, К. Өмірі-өнеге, мұрасы -мектеп [Мәтін] : [жазушы К. Оразалин туралы] / К. Бәшей // Ертіс өңірі. - 2008. - 30 сәуір. - Б. 7.

Бәшеев, К. "Барлық Арасан" мен Алакөлдегі мұқтаждық [Мәтін] / К. Бәшеев // Ертіс өңірі. - 2008. - 23 шілде.- Б.7.

Бәшеев, К. Матаев [Мәтін] : [Абай елінің сарабдал басшы, салиқалы ұйымдастырушы Х. Матаев жайлы] / К. Бәшеев // Дидар. - 2009. - 14 қаңтар. - Б. 11.

Бәшеев, К. Дос туралы сөз [Мәтін] : [көп жылдар баспасөзде журналистік қызмет атқарған А. Қожахметұлының өмірі мен шығармашылығынан мағлұмат] / К. Бәшеев // Бесқарағай тынысы. - 2010. - 3 ақпан. - Б. 8.

Бәшеев, К. Күшікбай батыр [Мәтін] : [Семей өңірі Уақтан шыққан Күшікбай батыр Қанайұлы туралы] / К. Бәшеев // Ертіс өңірі. - 2010. - 3 қараша. - Б. 13.

 К. Бәшейдің шығармашылығы туралы әдебиеттер

Литература о деятельности К. Башея

Айкебаева, Ш. Қос кітабы қолда жүр [Мәтін] : [қаламгер Кеңесқазы Бәшейдің "Дәуірнама", "Дәрумен " атты қос туындысы туралы] / Ш. Айкебаева // Ертіс өңірі. - 2009. - 18 ақпан. - Б. 13.

Жақсыбаев, Д. Журналистиканың алып бәйтерегі еді... [Мәтін] : [танымал журналист К. Бәшей туралы] / Д. Жақсыбаев // Ертіс өңірі. - 2015. - 11 наурыз.- Б.13.

Жақсыбаев, Д. Шыңғыстаудан Ертіске дейін [Мәтін] : [журналист К. Бәшей туралы] / Д. Жақсыбаев // Ертіс өңірі. - 2015. - 23 желтоқсан. - Б. 7.

 

***

 

Калачан, М. Самое важное дело на свете ! [Текст] : [о Башее К.] / М. Калачян // Спектр. - 2012. - 27 июня. - С. 1.

Бейсенов Ж.

Жаңартылды 18.07.2025 14:37

Бейсенов Жабайыл (1935 - 2024 жж.) – ақын, сазгер.

1935 жылы 9 қарашада Қытай Халық Республикасы Тарбағатай аймағы Толы ауданы Жайыр тауының етегінде дүниеге келген. 1935-1942 жылдар аралығында ата-ана тәрбиесінде болып, 1943 жылдан  1951 жылға дейін Толы ауданындағы орталау мектепте білім алды. 1952-1956 жылдары Шәуешек қаласындағы қазақ гимназиясында оқыды. 1957-1961 жылдары арасында ШҰАР, Үрімші қаласындағы педагогикалық институттың тіл және әдебиет факультетін бітірді. 1962 жылы Қазақстанға келгеннен бастап, 1996 жылға дейін бұрыңғы Мақаншы ауданы (қазіргі Үржар ауданы, Шығыс Қазақстан облысы), Жарбұлақ орта мектебінде ұстаз болып жұмыс атқарды.

Жабайыл Бейсенов жеті өлеңдер жинағының  авторы. «Ауыл әуендері», «Алтын бесік ауылым», «Алакөлім аяулым», «Күнгейім менің» , «Балалық қызық, бал күндер», «Тасадағы тұма» мемлекеттік тапсырыс бойынша, «Жырлайды жылдар». Ақын жұртқа танымал 10-нан астам әндердің мәтінін жазды.  Олар «Достық толғауы», «Үржар вальсі», «Үржарым құтты мекен», «Жас ұлғайып», «Батыр баба», «Шапанай сазы», «Күнгейім менің», «Ауылым» болып кете береді.

Ұстаз болып жүрген кездерінде шәкірт тәрбиелеу ісіне баса көңіл бөлді. «Баспалдақ» атты әдебиет үйірмені  құрып, көптеген жас таланттардың көзін ашты. Бұл еңбегі жеміссіз қалған жоқ. Танымал ақындар Айжарық Абылқасымов, Алмахан Омарова, Дәулетхан Тастанбеков, белді журналист Айдархан Мұхамедкәрім де сол үйірмеден түлеп ұшқан шәкірттер.  Кезінде Республикалық «Қазақстан пионері» газетінде де арнайы бет беріліп, өлеңдері жарияланған. Ұстаздық жұмысында да өзіндік ізі бар.

Үржар ауданының «Құрметті азаматы», Қазақстан Республикасының «Халық ағарту ісінің үздігі», облыстық білім басқармасының және Үржар ауданы әкімінің «Құрмет грамоталарымен» марапатталған.

 8 желтоқсан 2024 жылы дүниеден өткен. 

 

Ж. Бейсенов шығармалары

Произведения Бейсенова Ж.

 

Бейсенов, Ж. Ауыл әуендерi [Мәтін]: өлеңдер,балладалар және поэма/ Ж. Бейсенов. – Алматы : Жалын, 1982. - 40 б.

Бейсенов, Ж. Тасадағы тұма [Мәтін] / Ж. Бейсенов. - Алматы : Баспалар Үйі, 2009. - 248 б.

Бейсенов, Ж. Балалық қызық, бал күндер [Мәтін] : өлеңдер /Ж. Бейсенов. - Алматы: Атамұра, 2009. - 64 б.

Бейсенов, Ж. Жырлайды жылдар [Мәтін]/ Ж. Бейсенов. – Алматы : Атамұра, 2012. - 207 б.

Бейсенов, Ж. Күнгейiм менiң [Мәтін] / Ж. Бейсенов.- Алматы : Сөзстан, 2000. - 76 б.

 

Мерзімді басылымдардағы мақалалар

Статьи в периодических изданиях

 

Бейсенов, Ж. "Ауылым" әнінің сөзін мен жазсам да, әлі күнге дейін басқа ақындарға теліп жатады [Мәтін] / Ж. Бейсенов ; сұхбат. Б. Тайжігіт  // Дидар. - 2009. - 28 қараша. - Б. 5.

Бейсенов, Ж. Қиындығы жетерлік, қиюы қашқан жылдарым көп болды [Мәтін] / Ж. Бейсенов // Қазақ әдебиеті және мемлекеттік тіл . - 2016. - № 5. -  Б. 2-5.

 

Ж. Бейсенов туралы әдебиет

Литература о Бейсенове Ж.

 

"Алакөлім- Аяулым" [Мәтін] : [Үржар ауд. танымал ақын Ж.Бейсеновтың жаңадан жарыққа шыққан өлеңдер жинағы жайында] // Уақыт тынысы. - 1998. - 8 тамыз. - Б. 4.

Тайжігіт, Б. Жабайыл Бейсенов : "Поэзияда мен жай төбемін" [Мәтін] : ["Ауылым" әнінің авторы - Ж. Бейсенов жайлы] / Б. Тайжігіт // Уақыт тынысы. - 2009. - 13 маусым. - Б. 5.

Төлеуханұлы, Қ. "Ауылым" әнінің тарихы [Мәтін] / Қ. Төлеуханұлы // Ертіс өңірі. - 2009.- 13 қыркүйек. - Б. 13.

Ұлықбек, Б. "Ауылым" әнінің авторы ауданның Құрметті Азаматы атанды  [Мәтін] : [Үржарлық ақын Жабайыл Бейсенов туралы.] / Б. Ұлықбек // Дидар. - 2013. - 7 қыркүйек. - Б. 1.

Тайжігіт, Б. Мақаншыдан басталған махаббат жыры [Мәтін] / Б. Тайжігіт // Дидар. - 2017. - 14 қаңтар.- Б. 8-9.

Бегалин С.

Жаңартылды 18.07.2025 14:24

Бегалин Сапарғали Ысқақұлы (1895-1983) – жазушы, ақын, аудармашы, қазақ балалар әдебиетінің негізін салушы.

 1895 ж. 24 қарашада Шығыс Қазақстан облысы Абай ауданының Дегелең ауылында дүниеге келген. Ол отбасында Абай, Шәкәрім шығармаларын, ақын-жыраулар мұрасын оқып, біліп өсті. 7 жасқа толғанда әкесі ауыл молдасына сауат ашуға оқуға береді. Қабілетті бала оқу мен жазуды тез және жеңіл меңгеріп алады.  

 Сол бір қиын-қыстау жылдардағы жоқшылық пен мұқтаждық қарапайым отбасына оңай болмады. Тұрмыс тауқыметін тартқан бала 12 жасынан бастап мал бағады. Ашаршылық жылдары отбасы барлық малынан айрылып, жас жеткіншек Семей қаласына кетуге мәжбүр болады. Қалаға келген соң алдымен кемежайда жүк тасушы, соңынан көшір (делбеші) болып жұмыс істейді. Мұнда жүріп орыс тілін үйреніп, приход мектебіне оқуға түседі. Сауатты жас мектеп мұғалімі Нұрғали Құлжановтың назарын аударады, ол оның орыс-қазақ училищесіне түсуіне көмек береді. Сапарғали училищені 1915 жылы үздік аяқтайды. 

 1916 жылы С. Бегалин Петроград түбіндегі тыл жұмысына қатысып, одан 1917 ж. наурызында елге оралады. С.Бегалин үнемі жауапты қызметтерді атқарды: 1921 ж. - Дегелең болыстық атқару комитетінің төрағасы, 1923 ж. – Қарқаралы уезінің халық соты, кейін, Семей губерниялық соты, жер комиссариаты, Түрксиб басқармасы, 1935 ж. баспа орындары,  СССР Қазақ Ғылым Академиясының Тіл және әдебиет институтында, Қазақстан Жазушылар Одағында  қызмет етті.

 Алғашқы «Қазақ қыз-бозбалаларына»  өлеңі 1914 ж. «Айқап» журналында жарияланды. Ол "Қыран кегі" (1943),  «Ермектің алмасы» (1955), «Жас бұтақ» (1953), «Шоқан асулары» (1971), «Мектеп түлектері» (1961); «Замана белестері» («Ступени эпохи», 1975) романы т.б; Жамбыл Жабаевтың өмірі мен шығармашылығы туралы «Жамбылдың ата тегі, өмірі» (1946) монографиясының авторы.

 С. Бегалин қазақ ауыз әдебиеті үлгілерін зерттеп, белгілі халық ақындары Иса Байзақов, Доске Әлімбаев, Шашубай Қошқарбаев, Қуат Терібаев, Төлеу Көбдіковтың шығармаларын шығаруға елеулі үлесін қосты. 

 Ол көптеген заманауи әндердің авторы болып табылады. Ақын өлеңдеріне М. Төлебаев, Л. Хамиди, Е. Рахмадиев т.б. сазгерлер ән жазды.  А. С. Пушкин, М. Лермонтов, Н. Лесков, Д. Н. Мамина-Сибиряк, Т. Шевченко, Л. В. Соловьев шығармаларын аударды.

 С.Бегалин шығармалары әлемнің көптеген тілдеріне аударылды.

 Халықтар достығы (1975) ордені, «Құрмет белгісі» ордені және СССР медальдарымен, Қазақ ССР Жоғарғы Кеңесінің Құрмет грамотасымен марапатталды.

 1938 ж. 5 наурызда Алматы қаласында қайтыс болды.

 Алматы қ. көшелері Сапарғали Бегалин есімімен аталады ( 1983 ж. тамызына дейін – Дачная, 2800 м; Медеу ауданы аумағы);  Мемлекеттік республикалық балалар кітапханасы жазушы есімімен аталады.

 Жазушы өмірінің соңғы жылдары тұрған үйге (Чайковский көшесі, 174) мемориалды тақта орнатылған.

 С. Бегалиннің шығармалары

Произведения С. Бегалина

 Кітаптар-Книги

 1944-1950

Бегалин, С. Қыран кегi [Мәтін] / С. Бегалин. - Алматы : Қазақтың бiрiк. мемл. баспасы, 1944. - 40 б.

Бегалин, С. Төлбасылар [Мәтін] / С. Бегалин. - Алматы: Қазақтың бiрiк. мемл. баспасы, 1948. - 120 б.

Бегалин, С. Ермектiң алмасы [Мәтін] / С. Бегалин. - Алматы : Қазмемкөркемәдеббас, 1950. - 92 б.

 Проза

 1953-1960

Бегалин , С. Жас бұтақ. әңгімелер жыйнағы [Мәтін] / С. Бегалин. - Алматы : ҚМКӘБ., 1953. - 47 б.

Бегалин, С. Жеткіншектер. [Мәтін] : әңгімелер / С. Бегалин. - Алматы : ҚМКӘБ., 1953. - 99 б.

Бегалин, С. Көгалды көтергендер [Мәтін] : әңгімелер / С. Бегалин. - Алматы : ҚМКӘБ., 1956. - 12 б.

Бегалин, С. Бақыт [Мәтін] : әңгiмелер жинағы / С. Бегалин. - Алматы : Қазмемлкорәдеббас, 1956. - 141 б.

Бегалин, С. Ана қайраты; Ана туралы әңгiмелер [Мәтін] / С. Бегалин. - Алматы : Казмемкөркемәдеббас, 1960. - 182 б.

Бегалин, С. Жеткiншек [Мәтін] / С. Бегалин // Таңдамалы әңгiмелер: жас өспiрiмдер мен жастар үшiн. - 2-шi басылым. - Алматы : Қазмемкөркемәдеббас, 1960. - 390 б.

 1961-1968

Бегалин, С. Мектеп түлектерi [Мәтін] : әңгiмелер / С. Бегалин. - Алматы : Қазмемкөркемәдеббас, 1961. - 110 б.

Бегалин, С. Бала Шоқан [Мәтін] / С. Бегалин. - Алматы : Жазушы, 1964. - 120 б.

Бегалин, С. Мұстапа қарттың әңгімесі [Мәтін] : әңгімелер / С. Бегалин -Алматы : Жазушы, 1966. - 91б.

Бегалин, С. Уақыт тынысы [Мәтін] : повестер мен әңгімелер / С. Бегалин. -Алматы : Жазушы, 1968. - 283 б.

 1970-1979

Бегалин, С. Уақыт тынысы[Мәтін]: повестер мен әңгімелер / С. Бегалин.-Алматы: Жазушы, 1970.- 280б.

Бегалин, С. Шоқан асулары [Мәтін] / С. Бегалин . - Алматы : Жазушы, 1971. - 192 б.

Бегалин, С. Сәтжан [Мәтін] : повестер мен әңгiмелер / С. Бегалин. - Алматы : Жазушы, 1973. - 368 б.

Бегалин, С. Замана белестері [Мәтін] : роман / С. Бегалин. - Алматы : Жазушы, 1975. - 368 б.

Бегалин, С. Қыран туралы аңыз [Мәтін] : повесть және әңгімелер / С. Бегалин. - Алматы : Жалын, 1976. - 278 б.

Бегалин, С. Сахара сандуғаштары [Мәтін] / С. Бегалин. - Алматы : Қазақстан, 1976. - 165 б.

Бегалин, С. Есеннің кірпісі [Мәтін] : мектеп жасына дейінгі балалар үшін / С. Бегалин. - Алматы : Жалын, 1977. - 12 б.

Бегалин, С. Көгалды көтергендер [Мәтін] / С. Бегалин. - Алматы : Қазмембас, 1977. - 12 б.

Бегалин, С. Сәтжан [ Мәтін] : повестер мен әңгімелер / С. Бегалин. - Алматы : Жалын, 1978. - 168 б.

Бегалин, С. Екі томдық шығармалар [Мәтін] / С. Бегалин. - Алматы : Жазушы, 1979.

Т. 1 : Замана белестері : роман. - Алматы : Жазушы, 1979. - 440 б.

Т. 2 : Повесть пен әңгімелер. - Алматы : Жазушы, 1979. - 282 б.

 1985-1996

Бегалин, С. Ермектің алмасы [Мәтін] / С. Бегалин. - Алматы : Жалын, 1985. - 24 б.

Бегалин, С. Жамбыл [Мәтін] : өмірбаяндық хикаят / С. Бегалин. - Алматы : Жалын, 1996. - 184 б.

Бегалин, С. Шоқан асулары [Мәтін] :повесть / С. Бегалин. - Алматы: Балауса, 1996. - 208б.

 2003- 2005

Бегалин, С. Шоқан асулары [Мәтін] : повесть / С. Бегалин. - Алматы : Жазушы, 2003. - 240 б.

Бегалин, С. Шоқан асулары [Мәтін] : хикаят / С. Бегалин. - Алматы : Қазақпарат, 2005. - 265 б.

2007-2011

Бегалин, С. Шоқан асулары [Мәтін] : хикаят / С. Бегалин. - Алматы : Жазушы, 2007. - 240 б.

Бегалин, С. Көксегеннiң көргендерi [Мәтін] : повесть, әңгiмелер / С. Бегалин. - Алматы : Атамұра, 2007. - 280 б.

Бегалин, С. Көп томдық шығармалар жинағы[Мәтін] / С. Бегалин. - Алматы : Балалар әдебиетi, 2007 - 2011.

Т. 1: Естелiктер. - Алматы : Балалар әдебиетi, 2007. - 248 б.

Т. 3: Әңгімелер. - Алматы : Балалар әдебиеті, 2008. - 352 б.

Т. 4: Бала Шоқан. - Алматы : Балалар әдебиеті, 2009. - 268 б.

Т. 5: Жамбыл : өмірбаяндық хикаят. - Алматы : Балалар әдебиеті, 2009. - 267 б.

Т. 7: Тасарал. Тау сыры. Өрісті өмір. Қарқаралы. - Алматы : Балалар әдебиеті, 2011. - 488 б.

 ***

Бегалин, С.Сатжан[Текст] : рассказы / С. Бегалин. - М.- Л., 1950.- 64 с.

Бегалин, С.Сатжан[Текст]: повесть / С. Бегалин;перевод с казахского Алма-Ата, 1952.- 48 с.

Бегалин, С.Рассказы[Текст] / С. Бегалин. - Алма-Ата, 1957.- 147с.

Бегалин, С. Молодой охотник[Текст] :рассказы / С. Бегалин. - М.: Детгиз, 1958.- 126 с.

Бегалин, С.Стихи и поэмы[Текст] / С. Бегалин. - Алма-Ата: Казгослитиздат, 1958.- 140 с.

Бегалин С.Чокан Валиханов[Текст] : повесть / С. Бегалин.- М.: Детгиз, 1967.- 174 с.

Бегалин, С.Еж Есена[Текст] / С. Бегалин. - Алма-Ата: Жалын, 1980.- 13 с.

Поэзия

 Бегалин, С. Таңдамалы өлеңдер мен поэмалар [Мәтін] / С. Бегалин. - Алматы : Қазмемлкорәдеббас, 1956. - 233 б.

Бегалин, С. Өлеңдер мен поэмалар [Мәтін] / С. Бегалин. - Алматы : Қазақ мемлекет көркем әдебиет баспасы, 1962. - 272 б.

Бегалин, С. Сырлы қайнар [Мәтін] : балаларға арналған өлең-поэмалар / С. Бегалин. - Алматы : ҚМКӘБ., 1963. - 80 б.

Бегалин, С. Шығармалары [Мәтін] : өлеңдер мен поэмалар / С. Бегалин. -Алматы : Жазушы, 1966. - 436 б.

Бегалин, С. Шығармалары [Мәтін] : өлеңдер мен поэмалар / С. Бегалин. -Алматы : Жазушы, 1966. - 435 б.

Бегалин, С. Көп томдық шығармалар жинағы[Мәтін] / С. Бегалин. - Алматы : Балалар әдебиетi, 2007 - 2011.

Т. 2: Өлеңдер мен поэмалар. - Алматы : Балалар әдебиеті, 2007. - 252 б.

С. Бегалиннің мерзімді басылымдар мен жинақтардағы мақалалары

Публикации С. Бегалина в периодических изданиях и сборниках

  Жинақтар - Сборники

Бегалин, С. Ақын өмiрiнен [Мәтiн] : [И. Байзақов туралы естелiк] / С. Бегалин // Байзақов И. Шығармалары.- Алматы, 1956. - Б.421-438.

Бегалин, С. Естен кетпес ешқашан [Мәтін] : әншi-композитор Естаймен кездесуi жайлы естелiк / С. Бегалин // Естай Беркiмбаев. - Павлодар : ҒӨФ "ЭКО", 2003. - Б. 31-43.

Бегалин, С. Майра [Мәтін] : [атақты балуан Қажымұқан, әншiлер Майра Уәлиқызы, Иса Байзақовтардың 1925 ж. Қоянды жәрмеңкесiнде бiрлесiп өнер көрсеткендерi жайлы] / С. Бегалин // Қажымұқан: естелiктер / құраст. Н. Бегалыұлы. - Алматы : Бiлiм, 2004. - Б. 46-57.

Бегалин, С. Тасарал [Мәтін] : Кенесары мен Ағыбай батыр жайлы дастан / С. Бегалин // Жетiншi қазына. - Алматы : Алаш, 2004. - Б. 200-227.

Бегалин, С. Шығармалар жинағы [Мәтiн] / С. Бегалин. - Алматы : Балалар әдебиетi баспасы, 2007 - 2011.

Т. 1: Естелiктер : (М. Әуезов туралы). - Алматы : Балалар әдебиетi баспасы, 2007. - Бегалин, С. Ұлы өмiрдiң кей сәттерi: Б.39-52.

Бегалин, С. Асыл адам едi [Мәтін] / С. Бегалин // Н. Құлжанова. Шығармалары. - Алматы: Ана тiлi, 2014. - Б. 322-327.

 Мерзімді басылым беттерінде

На страницах периодической печати

 Мақалалар – Статьи

 Бегалин, С. Ақын Иса Байзақов [Мәтін] : [туғанына 50 жыл толуына] / С. Бегалин // Лениншiл жас. - 1950. - 25 октябрь.

Бегалин, С. Балалар әдебиетiнiң басты мәселесi [Мәтін] / С. Бегалин // Жұлдыз. - 1962. - № 6. - Б. 130-136.

Бегалин, С. Замандас туралы сөз [М. Әуезовтiң қайтыс болғанына бiр жыл] / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1962. - 29 июнь.

Бегалин, С. Ақын замандасты еске алғанда [Мәтін] : I. Жансүгiровтың туғанына 70 жыл толуына / С. Бегалин // Қазақстан мұғалiмi. - 1965. - 3 июнь.

Бегалин, С. Төлеу ақынды еске алғанда [Мәтін] : [Т. Көбдiкұлының қайтыс болғанына 10 жыл толуына] / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1964. - 27 ноябрь.

Бегалин, С. Абайдың Қордайда болу-болмауы туралы [Мәтін] / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1968. - 16 март.

Бегалин, С. Бiр ғасырдың куәгерi [Мәтін] : Жабаевтың туғанына 120 жыл толуына / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1966. - 4 март.

Бегалин, С. Жазушы. Журналист. Аудармашы [Мәтін] : Николай Анов 75 жаста / С. Бегалин // Социалистік Қазақстан.- 1966.- 30 декабрь.

Бегалин, С. Дауылпаз ақынды еске аламыз [Мәтін] : [Иса Байзақов туралы естелiк] / С. Бегалин // Лениншiл жас. - 1971. - 20 март.

Бегалин, С. Құралайдың салқыны [Мәтiн] : "Саңлақтар сайыпкерi" әңгiмесiнен / С. Бегалин // Лениншiл жас. - 1971. - 10 сентябрь.

Бегалин, С. Сауық кеш [Мәтін] : "Замана белестерi" атты шығармадан үзiндi / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1971. - 10 декабрь.

Бегалин, С. Шеркешқали [Мәтін] : "Замана белестерi" атты мемуарлық шығармасынан үзiндi // Лениншiл жас. - 1971. - 16 декабрь.

Бегалин, С. Журналист-жазушы, педагог, аудармашы Н. Құлжанова туралы [Мәтін] / С. Бегалин // Қазақстан әйелдерi. - 1973. - № 10. - Б.10-11.

Бегалин С. Естiгенiм, көргенiм [Мәтін] : М.Әуезов туралы естелiктер / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1977. - 8 июль.

Бегалин, С. "Шығыста әншiнi неге құсқа теңейтiнiн ендi түсiндiм" [Мәтiн] : Әмiренiң - Парижде ән шырқағаны туралы естелiктерден үзiндi / С. Бегалин // Алматы ақшамы. - 2005. - 5 шiлде. - Б.11.

Бегалин, С. Ұлы өмiрдiң кей сәттерi [Мәтiн] / С. Бегалин // Жұлдыз. - 1977. - № 9. - Б. 150-157.

Бегалин, С. Жамбылдың өлеңдi бастауы жайында бiр-екi сөз [Мәтін] :  [Жамбылдың айтыс өнерi] / С. Бегалин // Жалын. - 1996. - № 3-4. - Б. 78-89.

Бегалин, С. Жыр алыбы [Мәтін] : [жыр алыбы Жамбыл туралы 1972 ж. таспаға жазылып алынған әңгiме] / С. Бегалин // Заман-Қазақстан. - 1996. - 12 қаңтар. - Б. 7; 19 қаңтар. - Б. 7.

 2005

 Бегалин, С. Ұлы өмiрдiң кей сәттерi [Мәтін] : М. Әуезовтiң Абай турасында дерек жинау сапары жөнiндегi естелiгi / С. Бегалин // Жұлдыз. - 2005. - № 11. - Б. 120-127.

Бегалин, С. Халық мұратын iздеген сегiз қырлы, сексен сипатты Қожанасыр [Мәтін] / С. Бегалин // Аңыз адам. - 2012. - № 7. - Б. 23.

***

Бегалин, С.Больше хороших книг для детей! [Текст] / С. Бегалин // Учитель Казахстана.- 1959.- 5 март.

Бегалин, С.Годы, как мгновение[Текст]: к 60-летию со дня рождения И.П.Шухова / С. Бегалин // Ленинская смена.- 1966.- 15 октября.

Бегалин, С. Писатель, ученый, природовед[Текст] / С. Бегалин // Воспоминания о Максиме Звереве. - Алматы: Бiлiм, 2005.-С.79-81.

  Әңгімелер - Рассказы

 1958-1959

 Бегалин, С. Қозышы бала [Мәтiн] : әңгiме / С. Бегалин // Пионер. - 1958. - № 6. - Б.16-18.

Бегалин, С. Жеңiс [Мәтін] : әңгiме / С. Бегалин // Жұлдыз. - 1958. - № 8. - Б. 59-72.

Бегалин, С. Пионер Кәрiбай [Мәтін] :очерк / С. Бегалин // Пионер.– 1959.-№ 8.- Б. 1-2.

Бегалин, С. Шеберлер [Мәтін] : әңгiме / С. Бегалин // Социалистік Қазақстан. - 1959. - 6 ноябрь.

1961- 1965

Бегалин, С. Алғашқы айлық [Мәтін] : әңгiме / С. Бегалин // Мәдениет және тұрмыс. - 1961. - № 1. - Б.13-15.

Бегалин, С. Еңбек сапары [Мәтін] : әңгiме / С. Бегалин // Жұлдыз. - 1961. - № 3. - Б. 103-106 .

Бегалин, С. Сыя сауыт [Мәтін] : әңгiме / С. Бегалин // Қазақстан мұғалiмi. - 1963. - 17 январь.

Бегалин, С. Аң да ана мерейiн ұмытпайды [Мәтін] : болған оқиға: балалар үшiн / С. Бегалин // Жұлдыз. - 1964. - № 9. - Б. 125-126.

Бегалин, С. Боржай [Мәтін] : болған оқиға : әңгiме / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1965. - 14 январь.

 1971-1977

 Бегалин, С. Аңшы-екең ағызады-ау [Мәтін] : әңгiмелер / С. Бегалин // Лениншiл жас. - 1971. - 7 май.

Бегалин, С.Замана белестерi [Мәтін] : естелiк әңгiме / С. Бегалин // Жұлдыз. - 1971. - № 10. - Б. 1-46; № 11. - Б. 52-80.

***

Бегалин, С.Женис[Текст]: рассказ / С. Бегалин; перевод с казахского А.Кафанов // Советский Казахстан.- 1959.- № 9.- С.63-72.

Бегалин, С.Холодная рука[Текст]: рассказ / С. Бегалин; перевод с казахского Ф.Моргун// Простор.- 1961.- № 2.- С.75-82.

 Повестер - Повести

 Бегалин, С. Адасқанның айыбы жоқ... [Мәтін] : повесть / С. Бегалин // Жұлдыз. - 1965. - № 9. - Б. 9-33.

Бегалин, С. Жаңа төл [Мәтін] : повестен үзiндi / С. Бегалин // Социалистік Қазақстан. - 1965. - 19 сентябрь.

Бегалин, С. Балдырғандар тiлегi [Мәтін] / С. Бегалин // Жұлдыз. - 1965. - № 12. - Б. 139.

 1966-1968

 Бегалин, С.Асыл төл [Мәтін] : повестен үзінді / С. Бегалин // Жұлдыз.- 1967.- № 3.- Б.43-80.

Бегалин, С. Бала Шоқан [Мәтін] : [повестен үзінді] / С. Бегалин; дайынд. Ж. Қойлыш / С. Бегалин // Аңыз адам. - 2011. - № 12. - Б. 25.

Роман

 Бегалин, С. Жамбыл [Мәтін] : ғұмырнамалық роман / С. Бегалин // Жұлдыз. - 1996. - № 3. - Б. 3-95.

Балладалар – Баллада

Бегалин, С. Он алты [Мәтін] : баллада / С. Бегалин // Лениншiл жас. - 1958. - 15 октябрь.

Бегалин, С. Бибiханым [Мәтін] : баллада / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1965. - 5 февраль.

Бегалин, С. Қыз мұнарасы: [Мәтiн] : баллада / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1967. - 6 январь.

 Өлеңдер-Стихи

Бегалин, С. Ақын және теңiз [Мәтiн] : өлең [А. С. Пушкин образы қазақ поэзиясында] / С. Бегалин // Турксиб. - 1937. - 18 февраль.

Бегалин, С. Пушкин туралы өлең [Мәтiн] / С. Бегалин // Турксиб. - 1937. - 12 февраль.

Бегалин, С. Казақ бұлбұлы Күләш қарындасқа арнадым [Мәтiн] : өлең / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1937. - 2 апрель.

Бегалин, С. Қарындасқа [Мәтiн] : әнші К. Байсейiтоваға арналған өлең / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1957. - 2 апрель.

Бегалин, С. Зулашы желi арқаның; Меллай; Көктiң көлi; Ескерткiш басында; Атасу; Манақы; Меруерт көл туралы баллада [Мәтін] : өлеңдер / С. Бегалин // Жұлдыз. - 1958. - № 1. - Б. 47-51.

Бегалин, С. Тың тұңғышы [Мәтін] : өлең / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1958. - 16 май.

Бегалин, С. Жаңа заң [Мәтін] : өлең / С. Бегалин // Қазақстан мұғалiмi. - 1959. - 3 декабрь.

Бегалин, С. Сүйем сенi [Мәтін] : өлең / С. Бегалин // Жұлдыз. - 1960. - № 11. - Б. 42.

Бегалин, С. Тұр жайнап; Тың тұңғышы [Мәтін] : өлеңдер / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1961. - 22 декабрь.

Бегалин, С. Самарқанд сапарынан [Мәтін] : Зерабшан; Самарқанд : өлеңдер / С. Бегалин // Мәдениет және тұрмыс. - 1964. - № 12. - Б. 7.

Бегалин, С. Бұхара; Самарқанд; Темiр қақпасы [Мәтін] : өлеңдер / С. Бегалин // Лениншiл жас. - 1965. - 16 февраль.

Бегалин, С. Сүйiктi өлкем туралы сөз [Мәтін] : өлең / С. Бегалин // Социалистік Қазақстан. - 1965. - 26 ноябрь.

Бегалин, С. Петр досқа [Мәтін] : өлең / С. Бегалин // Жұлдыз. - 1967. - № 11. - Б. 51.

Бегалин, С. Қағаз [Мәтiн] : өлең / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1968. - 14 сентябрь.

Бегалин, С. Мен көргем жоқ Лениндi [Мәтін] : өлең / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1971. - 26 март.

Бегалин, С. Тебiренсе ой теңiзi [Мәтін] : өлең / С. Бегалин // Қазақ әдебиетi. - 1977. - 23 сентябрь.

Бегалин, С. Абай әнi [Мәтін] : өлең / С. Бегалин // Орталық Қазақстан. - 2008. - 24 мамыр. - Б. 8.

 ***

Бегалин, С.Семипалатинск; Исповедь; Кураи; Шани; Окоп; Жеребенок [Текст]: стихи / С. Бегалин; перевод с казахского: С. Маршака, Н. Душкина; А.Жовтиса // Советский Казахстан.- 1958.- № 4.- С.20-23.

Бегалин, С.Тансык[Текст]: [отрывки из поэмы] / С. Бегалин;перевод с казахского В.Копытина // Ленинская смена.- 1958.- 7 июня.

Бегалин, С. На холме Шанханая[Текст]: [стихи, посвященные Ч.Валиханову] / С. Бегалин; перевод с казахского П.Якушева// Учитель Казахстана.- 1958.- 26 июня.

С. Бегалиннің шығармашылығы туралы әдебиеттер

Литература творчестве С. Бегалина

Кітаптар – Книги

Қирабаев, С. Әдебиет және дәуір талабы [Мәтін] : сын мақалалар, зерттеулер / С. Қирабаев. - Алматы : Жазушы, 1957. - 300 б. - С. Бегалин туралы.

Таңдамалы шығармалар [Мәтін] : 16 томдық. - Алматы, 1972.

Т. 1. - - Алматы, 1972. - 367 б. - Мұқанов, С. Сапарғали Бегалинге : өлең.

Бегалин, С. Төртiншi, бесiншi класс оқшыларына арналған ескерткiш [Мәтін] : туғанына 80 жыл толуына / С. Бегалин; құрастырушылар: С. С.Бүркiтбаева, Г. В.Искакова, редакторы А. А. Насырова. - Алматы, 1975. - Б. 5.

Мәуленов, С. Телтолқын [Мәтін] : әдеби жазбалар, эсселер, портреттер, естеліктер / С. Мәуленов. - Алматы : Жалын , 1989. - 464 б. - С. Бегалин туралы.

Бегалин Сапарғали [Мәтін] : (туғанына 95 жыл толуына). - Алматы, 1990. - 12 б.

Алпысбаев, Қ. Поэма және сюжет [Мәтін] : көмекші оқу құралы / Қ. Алпысбаев. - Алматы : Қазақ университеті, 1992. - 124 б. - С. Бегалин туралы.

Қазақстан жазушыларыХХ ғасыр [Мәтін] : анықтамалық. - Алматы : Ана тілі, 2004. - Бегалин С.: б. 77.

Семей өңірінің ақын-жазушылары [Мәтін] : био-библиографиялық көрсеткіш / Абай атындағы әмбебап ғылыми кітапхана. - Семей : Талант, 2005. - Бегалин С.: б. 22.

Бердiбай, Р. Дәстүр қуаты [Мәтін] / Р. Бердiбай. - Алматы: Бiлiм, 2005. - Рухани мұра қамқоры : жазушы Сапарғали Бегалин туралы: б. 181-185.

Қирабаев, С. Өмір тағылымдары [Мәтін] : естеліктер / Қирабаев С Алматы : Білім, 2006. - 480 б.- Бегалин С. туралы.

 2007

Бегалин С.Шығармалар жинағы. [Мәтін] /С.Бегалин . - Алматы : Балалар әдебиетi баспасы, 2007 - ... .

Т.1 : Естелiктер. - Алматы : Балалар әдебиетi баспасы, 2007. - Қашқынов Ж. Тәлiм мен туындылар [жазушы С. Бегалиннiң әңгiмелерi жайлы]: б.146-154.

Қирабаев С. Қазақ әдебиетiнiң ақсақалы : [жазушы С. Бегалин туралы]: б. 19-30.
Өмiрбек Ж. Өн бойы - үлгi, өнеге : [жазушы С. Бегалин жайлы естелiк]: б. 15-18.

Қабдолов З. Сапекеңнiң сапары .: б.72-76.

Қирабаев, С. Тарих және әдебиет [Мәтін] : [жазушы Сапарғали Бегалиннiң өмiрi мен шығармашылығы жайында] / С. Қирабаев. - Алматы : ҚазАқпарат, 2007. - Б. 363-376.

Бегалин, С. Шығармалар жинағы [Мәтін] / С. Бегалин. - Алматы : Балалар әдебиетi баспасы, 2007...

Т. 1 : Естелiктер. - Алматы : Балалар әдебиетi баспасы, 2007. - Сапарғали Ысқақұлы Бегалин (1895-1983): б. 3-5.

Сапаргали Бегалин (1895-1983): б. 5-8.

Ғабдуллин Н. Елiн ерекше сүйген : [С. Бегалин туралы]: б. 34-39.

Қоңыр дәптер : [жазушы С. Бегалиннiң 1957 ж. ақын I. Жансүгiровтың жары Фатимаға "Құлагер" поэмасының қолжазбасын тапсырғаны жайлы]: б. 87-99.

Мұқанов С. Сапарғали Бегалинге : [C. Бегалиннің туғанына 60 жыл толуына орай жазылған өлең]: б.15.

Сәрсекеев М. "Дүниедегi ең бақытсыз шал - мен болдым...": б. 121-141.

Молдағалиев Т. Ұмытылмайтын ұстаз: б. 84-87.

Нұрғалиев Р. Дегелеңге бiткен шынар: б. 76 -82.

Сәрсенбаев Ә. Қазақ әдебиетінің егде солдаты: б. 59-72.

Сыздықова Р. Ана тiлiмiздiң асыл қоймасы : [жазушы С. Бегалин шығармаларының тiлi жайында]: б. 52-58.

Омарова, Б. О. С. Бегалин - халық ақындары мұрасын жинаушы [Мәтін] / Б. О. Омарова // "Отандық түркология : мәселелер, iзденiстер, нәтиже" атты халықаралық ғылыми-теориялық конференция материалдары = Материалы международной научно-теоретической конференции "Отечественная тюркология : проблемы. - Алматы : Арыс, 2007. - Б. 151-155.

2008 - 2015

Балалар бағының бағбандары [Мәтін] : анықтамалық. - Алматы : Балалар әдебиеті, 2008. - 300 б.- С. Бегалин туралы.

Қазақстан жазушылары [Мәтін] : анықтамалық / жауапты ред. Б. Шаханұлы. - Алматы : Ан-Арыс, 2009. - Бегалин Сапарғали:б. 92.

Нұрғали, Р. Діңгек [Мәтін]. 2-ші том / Р. Нұрғалиев: ред. А. Социалқызы; суретші Қ. Каметов. - Алматы : Арда, 2009. – Бегалин С.: б. 304-308.

Жолдасбекова, З. Сапарғали Бегалиннiң қолжазба мұралары [Мәтін] : [кiтапханада жазушының 505 қолжазбасы сақталған] / З. Жолдасбеков // "Отырар кiтапханасы" ғылыми орталығы: құжаттар, мақалалар, библиографиялық сипаттамалар.- Астана, 2011. - Б. 160-162.

Қабдолов, З. Шығармалары [Мәтін] Т. 5 : Ғылыми зертеулер. Әдеби-көркем сын. / З. Қабдолов Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2013. - Бегалин С.: б. 108.

Нұрғали, Р. Шығармалары [Мәтін] Т. 4 : Сөз өнерінің эстетикасы, 2-ші кітап. /Р. Нұрғалиев Астана : Фолиант, 2013. - Бегалин С.: б. 39-45.

Есімсейтова, А. А. С. Бегалиннiң "Шоқанның асулары" повесiндегi көркем бейне жасау шеберлiгi [Мәтін] А. Есімсейітова// Рымғали Нұрғали және алаш әдебиеттануы: респ. ғыл.-теор. конф. материалдары (9 желтоқсан 2011 ж.).- Алматы: Қазақ университетi, 2013. - Бегалин С.: б. 197-200.

Шығыс Қазақстаноблысы[Мәтін] : энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. - Бегалин Сапарғали: б. 257.

 ***

Бегалин, С. Шығармалар жинағы [Мәтін] / С. Бегалин. - Алматы : Балалар әдебиетi баспасы, 2007...

Т.1: Естелiктер.- Алматы : Балалар әдебиетi баспасы, 2007. -Алимбаев М. Посол державы детства : [о жизни и творчестве писателя Сапаргали Бегалина. Статья написана в 1975 г.]: с. 101-106.

Алимжанов А. О герое этой книги и ее авторе : [о повести "Шоқан асулары" писателя Сапаргали Бегалина] : с.8-14.

Отетілеуов Е. Джигит из Дегелена : [к 100-летию писателя С. Бегалина (1895-1983)]: с.170-173.

Алтайский К. Рецензия на повесть Сапаргали Бегалина "Юность Чокана": с. 205-210.

Ауэзов М. О. Отзыв о книге товарища Бегалина С. на тему "Материалы и библиография Джамбула: с.202-203.

Варшавский Л. Творческий путь Сапаргали Бегалина: с. 203-205.

Санбаев С.Патриарх казахской литературы : [к 110-летию писателя С.Бегалина (1895-1983): с. 115-121.

Ермолинский С.О биографической повести Сапаргали Бегалина "Чокан Валиханов": с. 211-217.

Бегалин К. Сапаргали Бегалин : [воспоминание об отце сына писателя С.Бегалина] : с. 196-201.

Машанов А.Ж.Рецензия на повесть писателя Бегалина С. "Чокан Валиханов": с. 218-220.

 Мақалалар - Статьи

Сәрсенбаев, Ә. Жеткiншектер жайлы шежiре [Мәтін] : [C. Бегалиннің әңгімелері туралы] / Ә. Сәрсенбаев // Қазақ әдебиетi. - 1961. - 31 март.

Талжанов, С. Дегелеңнiң дүлдiлi [Мәтін] / С. Талжанов // Социалистік Қазақстан - 1965. - 26 ноябрь.

Жәмiшев, Ә. Жiгiт мүсiн, өр талант [Мәтін] : С. Бегалин 70 жаста / Ә. Жәмішев // Лениншiл жас. - 1965. - 12 декабрь.

Дүйсенбиев, Ә. Жетпiстегi жiгiт [Мәтін] : өлең / Ә. Дүйсенбиев // Бiлiм және еңбек. - 1965. - № 11. - Б. 28.

Мұқанов, С. Торқалы той [Мәтін] : [C. Бегалиннiң 70 жасқа толуына] / С. Мұқанов // Қазақ әдебиетi. - 1966. - 14 январь.

Мұстафин, Ғ. Жазушы Сапарғали Бегалин 70 жаста [Мәтін] / Ғ. Мұстафин // Қазақ әдебиетi. - 1966. - 14 январь.

Өмiрбеков, Ж. Өнбойы - үлгi, өнеге [Мәтін] : [жазушы С. Бегалин туралы естелiк] / Ж.Өмірбеков // Қазақ әдебиетi. - 1995. - 10 қазан. - Б. 6.

Нұрғалиев, Р. Дегелеңге бiткен шынар [Мәтін] : [жазушы С. Бегалин туралы] / Р. Нұрғалиев // Қазақ әдебиетi. - 1995. -10 қазан. - Б. 6-7.

Қашқынов, Ж. Ұмытпайды өсер ұрпақ тектiсiн [Мәтін] : [жазушы С. Бегалин туралы] / Ж. Қашқынов // Халық кеңесi. - 1995. - 18 қазан.

Қараев, М. Балалар әдебиетiнiң қадiрлi ағасы [Мәтін] / М. Қараев // Алматы ақшамы. - 1995. - 15 қараша.

Ергөбек, Қ. Замана шежiрешiсi [Мәтін] : [жазушы С. Бегалиннiң әдеби мұрасы туралы] / Қ. Ергөбек // Жас Алаш. - 1995. - 17 қараша.

Ғабдуллин, Н. Елiн ерекше сүйген [Мәтін] : [белгiлi жазушы С. Бегалин туралы естелiк] / Н. Ғабдуллин // Егемен Қазақстан. - 1995. - 17 қазан.

Темiрханов, О. Өткен күнде белгi бар... [Мәтін] : [белгiлi ақын, әрi жазушы Сапарғали Бегалин туралы естелiк] / О. Темірханов // Сақшы. - 1997. - 13 қараша. - Б. 9; 20 қараша. - Б. 9.

Нысаналин, А. Бала жанының бағбаны [Мәтін] : белгiлi жазушы С. Бегалиннiң туғанына 110 жыл толды / А. Нысаналин // Заң газетi. - 2005. - 13 қыркүйек. - Б. 4.

Мұхаева, С. С. Бегалинның "Құлыншақ" өлеңiн мәнерлеп оқуға және талдай бiлуге үйрету [Мәтін] / С.Мұхаев // Ұлт тағылымы = Достояние нации. - 2006. - № 3. - Б. 262-263.

Ибрайханова, А. Қ. Сапарғали Бегалин поэмаларындағы аңыздар iзi [Мәтін] / А. Ибрайханова // ҚазҰУ хабаршысы. Филология сериясы = Вестник КазНУ. Серия филологическая. - 2008. - № 1. - Б. 82-85.

Ысқақова, А. С. Бегалин. "Шоқан асулары" [Мәтін] : [үш көрінiстi әдеби-әуендi қойылым] / А. Ысқақова // Әдiскер мұғалiм = Учитель методист. - 2008. - № 2. - Б. 8-10.

Қасымбек, Ж. Қазақ балалар әдебиетiнiң атасы [Мәтін] : [жазушы С. Бегалин туралы] / Ж. Қасымбек // Алты Алаш. - 2012. - 20 сәуiр. - Б. 3.

Кеңесбекқызы, Ж. Ғалымдар мұрасы [Мәтін] : [ "Отырар кiтапханасы" ғылыми орталығындағы кiтаптар қоры туралы] / Ж. Кеңесбекқызы // Қазақстан тарихы. Әдiстемелiк журнал. - 2012. - № 5. - Б. 42-45.

Брусиловская, Е. Отанды сүю [Мәтін] : [қазақ балалар әдебиетiнiң негiзiн салушы С. Бегалиннiң туғанына 120 жыл] / Е. Брусиловская; орысшадан ауд. Г. Омарова // Туған тiл. - 2015. - № 2. - Б. 68-73.

Балалар әдебиетiнiң негiзiн қалаушы [Мәтін] : [жазушының 120 жылдық мерейтойына орай "Сапарғали Бегалин - қазақ балалар әдебиетiнiң негiзiн қалаушы" атты дөңгелек үстел өттi] // Қазақ әдебиетi. - 2015. - 11 - 24 желтоқсан. - Б. 2.

Қасымжанұлы, С. Дегдар [Мәтін] : [жазушы Сапарғали Бегалин туралы естелiк] / С. Қасымжанұлы // Егемен Қазақстан. - 2015. - 26 желтоқсан. - Б. 10.

 
***

 Попов, Ю. Встречи с Сапаргали Бегалиным [Текст] / Ю. Попов // Қазақ әдебиеті. - 1936. - 22 сентябрь.

Канахин, У. Старейшина [Текст] : к 70-летию С.И.Бегалина / У. Канахин // Казахстанская правда.- 1965.- 30 ноября.   

Алимбаев, М. Джигит из Дегелена [Текст] : к 100-летию со дня рождения С.Бегалина / М. Алимбаев // Казахстанская правда.- 1995.- 24 ноября.

Асылбеков, Е. Абралинцы отметили юбилей мастера [Текст] : [в Абралинском районе Семипалатинской области прошли торжества по случаю юбилея писателя С.Бегалина] / Е. Асылбеков // Казахстанская правда.- 1995.- 4 ноября.

Сапаргали Бегалин [Текст] : [о писателе] // Книголюб.- 2002.- 30 мая.- С.18.

Санбаев, С.Свое сокровенное слово [Текст] : к 110-летию писателя Сапаргали Бегалина / С. Санбаев // Казахстаская правда.- 2005.- 22 сентября.- С.7.

Алимбаев, М.Посол державы детства [Текст] : к 110-летию писателя Сапаргали Бегалина / М. Алимбаев // Простор.- 2005.- № 12.- С. 99-103.

Бегалин, К. Вспоминая отца [Текст] : к 110-летию писателя Сапаргали Бегалина / К. Бегалин // Простор.- 2005.- № 12.- С.97-98.

Санбаев, С.Патриарх казахской литературы [Текст] : к 110-летию писателя Сапаргали Бегалина / С. Санбаев // Книголюб.- 2005. - № 11. - С. 45-47.

Санбаев, С.Домбра, зовущая к добру [Текст] : к 110-летию писателя Сапаргали Бегалина / С. Санбаев // Простор.- 2005.- № 12.- С. 104-106.

Миленькая, Ю.Родом из детства [Текст] : в Казахстане отметили день рождения Сапаргали Бегалина / Ю. Миленькая // Литер.- 2010.- 1 декабря.- С. 8.

Шашкова, Л. Полпред державы детства [Текст] : [ о мероприятиях к 115-летию классика казахской детской литературы С. Бегалина] / Л. Шашкова // Казахстанская правда.- 2010.- 21 декабря. - С.1

Брусиловская, Е. Любить свою Родину [Текст] : [о казахстанском писателе, драматурге, поэте С. Бегалине] / Е. Брусиловская // Казахстанская правда.- 2015.- 7 августа. - С. 12; Туған тiл.- 2015.- № 1. - С. 74-77.

 С. Бегалиннің аудармалары – Переводы С. Бегалина

Соловьев, Л. Қожанасыр [Мәтін] : повесть /Л. Соловьев; орысшадан аударған, соңғы сөзiн жазған С. Бегалин. - Алматы: Қазмемкөркемәдеббас, 1963. - 570 б.

Бейсенова Ш. Қ.

Жаңартылды 18.07.2025 14:49

Бейсенова Шәрбану Қонақбайқызы (1947 ж.) – журналист, жазушы, аудармашы, Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі.

1947 жылы 14 қазанда Шығыс Қазақстан облысы, Ұлан ауданы, Талапкер ауылында туған. Өскемендегі Жамбыл атындағы мектеп интернатын, кейін С. М. Киров атындағы ҚазМУ-ды (қазіргі әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті) тәмамдайды.
Алғашқы шығармалары облыстық «Коммунизм туы» (қазіргі «Дидар») газетінде, республикалық «Қазақстан әйелдері» журналында жарияланған. «Мәдениет және тұрмыс» (қазіргі «Парасат») журналында әдеби қызметкер, бөлім меңгерушісі; «Қазақстан әйелдері» журналы бөлімінің меңгерушісі, Қазақстан Республикасы Мәдениет, ақпарат және спорт министрлігінің Ақпарат және мұрағаттар комитетінде бас маман, «Қазақ әдебиеті» газетінің «Кітап әлемі» қосымшасында редактор болған.
«Топжарған қыздар» (1985), «Сезімтал жүрек» (1988), «Тағылымды тағдырлар» (2002), «Сүзгенің соңғы күндері» (2008) т.б. шығармаларының авторы.
Ш. Бейсенова дарынды аудармашы ретінде де танылған: Г. Х. Андерсен ертегілерін, Ж. Амадудың «Капитаны песчанного побережья» романын және заманауи авторлар шығармаларын қазақ тіліне аударған. Ш. Бейсенова – «Алаш» халықаралық әдеби сыйлығының иегері, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, ҚазССР Жоғары Кеңесінің Құрмет грамотасымен марапатталған (1985), Қазақстан Жазушылар одағының мүшесі. 2023 жылы "Парасат" орденімен марапатталды. 

 

Ш. Бейсенованың шығармалары

Произведения Бейсеновой Ш. 

Кітаптар - Книги 

Бейсенова, Ш. Тойға келген келiншек [Мәтін] / Ш. Бейсенова. - Алматы : Жалын, 1980. - 120 б.

Бейсенова, Ш. Топ жарған қыздар [Мәтін ] : очерктер /Ш. Бейсенова. - Алматы: Жалын, 1985.- 120 б.

Бейсенова, Ш. Сезiмтал жүрек. [Мәтін] /Ш. Бейсенова. - Алматы: Жазушы, 1988. - 160б.

Бейсенова, Ш. Тағлымды тағдырлар [Мәтін] : портрет, эссе, сұхбаттар / Ш. Бейсенова. - Астана : Елорда, 2000. - 237 б.

Бейсенов, Ш. Мизамшуақ [Мәтін] : әңгімелер жинағы / Ш. Бейсенова. - Алматы : Өлке, 2006. - 240 б.

Бейсенова, Ш. Бір махаббат баяны [Мәтін] / Ш. Бейсенова. - Алматы : Ан Арыс, 2009 - ... .

Т. 2: Хикаят және әңгімелер. - Алматы : Ан Арыс, 2009. - 280 б.

Бейсенова, Ш. Шығармалары [Мәтін] / Ш. Бейсенова. - Астана: Фолиант, 2011 - ... .

Т. 1: Туған үйдiң түтiнi.- Астана: Фолиант, 2011. - 464 б.  

Ш. Бейсенованың мерзімді басылымдар мен жинақтардағы мақалалары

Публикации Ш. Бейсеновой в периодических изданиях и сборниках

 

Мақалалар - Статьи

 

1967

Бейсенова, Ш. Музейдегi сезiмдер [Мәтін] : [М. Әуезовтiң әдеби-мемориалдық музейiнде] / Ш. Бейсенова // Қазақ университетi. - 1967. - 4 июль.

1995-1999

Бейсенова, Ш. Дәстүр жалғастығы немесе журналдың алғашқы шығарушылары Сара Есова, Нәзипа Құлжанова, Нағима Арықова туралы [Мәтін] / Ш. Бейсенова // Қазақстан әйелдерi. - 1995. - № 9. - Б. 7-9.

Бейсенов, Ш. "Өзi нәзiк, көңiлi жiбек едi..." [Мәтін] : [Әлия туралы Сапураның әңгiмесiнен] / Ш. Бейсенова // Қазақстан әйелдерi. - 1995. - № 3. - Б. 6-9.

Бейсенова, Ш. Нәзипа ханым өткiзген екi кеш [Мәтін] / Ш. Бейсенова // Қазақстан әйелдерi. - 1995. - № 7. - Б. 7-9.

Бейсенова, Ш. Жыр жолбарысы [Мәтін] : Жамбылдың қазан төңкерiсiне дейiнгi кейбiр өлеңдерiнiң шығу тарихы туралы деректер / Ш. Бейсенова // Қазақстан әйелдерi. - 1996. - № 4. - Б. 1-3.

Бейсенова, Ш. Мың жылдық Мажарстан елiнде [Мәтін] / Ш. Бейсенова // Қазақстан әйелдерi. - 1997. - № 1. - Б. 13-15.

Бейсенова, Ш. Азаттық жолы – азапты [Мәтін] : [қазақтың М. Әуезов атындағы академия драма театрының "Абылай хан" атты қойылымы туралы. Авторы: Ә. Кекiлбаев, режиссері: Б. Атабаев] / Ш. Бейсенова // Астана ақшамы. - 1998. - 28 шiлде.

Бейсенова, Ш. Мәңгiлiк бала бейне" немесе замана қасiретiн арқалаған мұңлық жайында ой толғау [Мәтін] : [М. Әуезов атын. қазақ мем. акад. драма театрының "Мәңгiлiк бала бейне" атты қойылымы туралы. Авторы: Р. Мұқанова, режиссері Б. Атабаев] / Ш. Бейсенова // Астана ақшамы. - 1998. - 8 шiлде.

Бейсенова, Ш. Аңсаған бақыт жұлдызы [Мәтін] : [жазушы Мұхамеджан Қаратаев туралы жары Мархуманың айтқандарынан] / Ш. Бейсенова // Егемен Қазақстан. - 1999. - 21 тамыз.

2001- 2006

Бейсенова, Ш. Тастүлек [Мәтін] : [жазушы Ә. Асқаровтың шығармалары туралы] / Ш. Бейсенова // Астана ақшамы. - 2001. - 25 қаңтар.

Бейсенова, Ш. Сағаттың қырық бес дәптер күнделiгi бар [Мәтін] / Ш. Бейсенова; әңг. Г. Сәрсенова // Жас Алаш. - 2001. - 20 наурыз. - Б. 3.

Бейсенова, Ш. Менiң мәңгiлiк мұңым [Мәтін] : қаламгер, сыншы Сағат Әшiмбаевтың жарымен сұхбат / Ш. Бейсенова;  әңг. Ж. Сәрсек // Қазақ әдебиетi. - 2002. - 13 қыркүйек. - Б. 14.

Бейсенова, Ш. Руханияттың алтын көпiрi [Мәтін] : ["Ұлы Жiбек жолымен" Халықаралық кiтап және полиграфия жәрмеңкесi туралы] / Ш. Бейсенова // Қазақ әдебиетi. - 2003. - 2-8 мамыр. - Б. 7.

Бейсенова, Ш. Алма Қыраубайқызы [Мәтiн] : [филология ғылымының докторы, профессор, ұстаз жайлы] / Ш. Бейсенова // Түркiстан. - 2003. - 10 шiлде. - Б. 7.

Бейсенова, Ш. Нұрғиса тағылымы. [Мәтiн] : "Нұрғиса Тiлендиев" атты ғұмырнамалық деректi хикаяттың шығуы жайлы / Ш. Бейсенова // Қазақ әдебиетi. - 2003. -12 желтоқсан. - Б. 16-13.

Бейсенова, Ш. Мың тағзым, саған кiтап [Мәтiн] : "Ұлы Жiбек жолы бойымен" Халықаралық III кiтап және полиграфия жәрмеңкесi туралы / Ш. Бейсенова // Кiтап әлемi. - 2005. - № 5. - Б. 1.

Бейсенова, Ш. Сағат ағаның сырлы әлемi [Мәтiн] / Ш. Бейсенова; сұхбат. Ж. Сәрсек // Мұқағали. - 2006. - № 7. - Б. 52-57.

2007-2010

Бейсенова, Ш. "Сағаттың 45 дәптерден тұратын күнделігі бар" [Мәтін] / Бейсенова Ш. // Заң газеті. - 2007. - 4 мамыр. - Б. 4.

Бейсенова, Ш. Бала мiнездi жан едi [Мәтiн] / Ш. Бейсенова; әңг. С. Әшімбаев // Ақ желкен. - 2007. - № 5. - Б. 13-14.

Бейсенова, Ш. "Өмiрдiң жолын жалғастырар өлеңiм" [Мәтiн] : ақын Серiк Ғабдуллаұлының поэзиясы хақында / Ш. Бейсенова // Қазақ әдебиетi. - 2007. - 14 желтоқсан. - Б. 18.

Бейсенова, Ш. Рух [Мәтiн] / Ш. Бейсенова // Егемен Қазақстан. - 2008. - 27 ақпан. - Б. 15.

Бейсенова, Ш. Сағаттың жеке кiтапханасы [Мәтiн] : сыншы, қоғам қайраткерi С. Әшiмбаевтың жеке кiтапханасы жайында / Ш. Бейсенова // Кiтап жаршысы = Друг читателя. - 2008. - № 3. - Б. 6.

Бейсенова, Ш. Ақылшым, қамқорым еді [Мәтiн] : Әшімбаев С. туралы / Ш. Бейсенова // Жалын. - 2009. - № 4. - Б. 32-36.

Бейсенова, Ш. Бiр мақаланың құрбаны [Мәтін] : профессор Әбдiманапов Ә. туралы / Ш. Бейсенова // Парасат. - 2010. - № 6. - Б. 11-13.

2011-2014

Бейсенова, Ш. Әйелдердiң тарихи тың бейнесiн сомдағым келедi [Мәтiн] / Ш. Бейсенова; әңг. Г. Айтжанбай // Айқын. - 2011. - 14 шiлде. - Б. 8-9.

Бейсенова, Ш. Әйел - отбасының жылуы [Мәтiн] / Ш. Бейсенова; әңг. А. Әлменбет // Қазақ әдебиетi. - 2012. - 2 - 8 қараша. - Б. 7.

Бейсенова, Ш. Баладай адал, батырдай аңғал Сағат едi... [Мәтiн] : Әшімбаев С. туралы / Ш. Бейсенова; әңг. А. Райқұл // Астана ақшамы. - 2013. - 12 қыркүйек. - Б. 10-11.

Бейсенова, Ш. Ұлы дала аруы; Сүйiнбике өскен орта [Мәтін] : Сүйiнбике патшайым жайлы / Ш. Бейсенова // Жұлдыз. - 2014. - № 6. - Б. 158-168.

Бейсенова, Ш. Ақын Сара арманы немесе ақын Сара кiтабын шығару туралы ой қалай туды... [Мәтін] : ақын Сара Тастанбекқызы жайлы / Ш. Бейсенова // Сара саңлақ. - Алматы : Жазушы, 2014. - Б. 12-16.

Бейсенова, Ш. Сүйiнбике - ұлы дала аруы [Мәтін] / Ш. Бейсенова // Қазақ хандығы тұсындағы ханымдар мен арулар. - Астана, 2015. - Б. 95-109.

 

Өлеңдер – Стихи

 

Бейсенова, Ш. Досымның орны [Мәтін] : өлең / Ш. Бейсенова // Қазақстан әйелдерi. - 1967. - № 3. - Б. 13.

 

Әңгімелер – Рассказы

 

Бейсенова, Ш. Кермек дәм [Мәтiн] : әңгiме / Ш. Бейсенова // Әдебиет айдыны. - 2006. - 7 қыркүйек. - Б. 6-7.

Бейсенова, Ш. Мизамшуақ [Мәтiн] : әңгiме / Ш. Бейсенова // Қазақ әдебиетi. - 2006. - 22-28 қыркүйек. - Б. 8-9.

Бейсенова, Ш. Жұмақыздың құбылысы [Мәтін] : әңгіме / Ш. Бейсенова // Жұлдыз. - 2006. - № 10. - Б. 3-10.

Бейсенова, Ш. Әйел көңiлiнiң құбыласы. [Мәтiн] : әңгiме / Ш. Бейсенова // Аружан. - 2007. - № 12. - Б. 15-17.

***

Бейсенова, Ш. Загадки ночи [Текст] : рассказ / Ш. Бейсенова // Простор. - 2011. - № 6. - С. 158-165.

 

Хикаяттар – Повести

 

Бейсенова, Ш. Сүзгенің соңғы күндері [Мәтiн] : хикаят / Ш. Бейсенова // Жұлдыз. - 2008. - № 12. - Б. 3-29.

           

***

Бейсенова, Ш. Загипа-невестка [Текст] : повесть / Ш. Бейсенова; перевод А. Космухамедовой // Литературный Казахстан. - 2009. - № 3. - С. 102-125.

Бейсенова, Ш. Прощание Сузге [Текст] : повесть / Ш. Бейсенова; перевод с казахского А. Жаксылыков // Amanat. - 2011. - № 4. - С. 15-52.

 

 

Ш. Бейсенованың өмірі мен шығармашылығы туралы әдебиеттер

Литература о жизни и творчестве Ш. Бейсеновой

 

Кітаптар- Книги

 

Қазақстан жазушылары ХХ ғасыр [Мәтін] : анықтамалық. - Алматы : Ана тілі, 2004. - Бейсенова Ш.: б. 78.

Қазақстан жазушылары [Мәтін] : анықтамалық / жауапты ред. Б. Шаханұлы. - Алматы : Ан-Арыс, 2009. - Бейсенова Ш.: б. 93.

Қирабаев, С. Әдебиетті қайта оқу [Мәтін] : әдебиеттік зерттеулер мен мақалалар / С. Қирабаев. - Алматы : Балауса, 2010. - Бейсенова Ш.: б. 303-317.

Шығыс Қазақстаноблысы [Мәтін] : энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. - Бейсенова Ш.: б. 259-260.

 

Мақалалар –Статьи

 

Омарханова, Ғ. "Сағыныш пен ерлікті жырлап келем" [Мәтін] : [Алаш халықаралық сыйлығының лауреаты жерлесіміз Шәрбану Қонақбайқызы Бейсеновамен сұхбат] / Ғ. Омарханова // Дидар. - 2001. - 18 қыркүйек. - Б. 4; Семь дней. - 2001; № 39. - Б. 7.

Әлпейісова, К. Әйел табиғатын әйелден артық кім түсінеді?! [Мәтін] / К. Әлпейісова // Қазақ әдебиеті. - 2007. - 30 қараша. - Б. 10-11.

Бозжанова, К. Қазақтың қадірлі қыздарының бірі - Шәрбану [Мәтін] / К. Бозжанова // Қазақ әдебиеті. - 2009. - 31 шілде. - Б. 7.

Әміртайқызы, Н. Жүрекке жылы сырласу кеші [Мәтін] : [жазушы Ш. Бейсенова туралы] / Н. Әміртайқызы // Ұлан таңы. - 2009. - 16 қазан. - Б. 4.

Ергөбек, Құлбек. Жөні бөлек, жосығы ерек [Мәтін] : жазушы Шәрбану Бейсенованың "Сүзгенің соңғы күндері" повесін талдау / Қ. Ергөбек // Егемен Қазақстан. - 2011. - 26 қаңтар. - Б. 9.

Қамзин, Т. Сүзге сұлу хикаясы және қаламгер мұраты [Мәтін] / Т. Қамзин// Жұлдыз . - 2010. - № 3. - Б. 166-172.

Аймұханбет, Ж. Айымдар аманатына адалдық : жазушы Шарбану Бейсенова туралы / Ж. Аймұханбет. - Мәтін // Егемен Қазақстан. - 2022. - 19 желтоқсан. - Б. 6.

 

Ш. Бейсенованың қатысуымен жарық көрген кітаптар

Книги вышедшие с участием Ш. Бейсеновой

 

Әшімбаев, С Азаматтыққа адалдық [Мәтін] : әдеби сын мақалалар, зерттеулер, толғаныстар / С. Әшімбаев, құрастырған Ш. Бейсенова. - Алматы : [Раритет], 2007. - 336 б.

Әшімбаев, С. Сын сымбаты [Мәтін] : әдеби сын мақалалар, ой-толғамдар / С. Әшімбаев, құрастырған Ш. Бейсенова - Алматы : Балауса, 2010. - 480 б.