Кабанбай (Ерасыл) Кожагулулы

Обновлено 04.12.2025 08:55

Кабанбай (Ерасыл) Кожагулулы (1692-1770) - батыр.

Кабанбай Кожакулулы, Каракерей Кабанбай, Ерасыл, Дарабоз. Согласно 9-титомному Справочнику «Казахи» годы рождения и смерти батыра неизвестны, предположительно конец XVII – середина XVIII вв. В другом источнике – Энциклопедическом справочнике «История Казахстана» указываются следующие даты: ок. 1691/92 – ок. 1769/70 на территории Урджарского района ВКО. Кабанбай Кожакулулы – полководец, народный батыр, дипломат. Активный участник и организатор Отечественной войны казахского народа против жунгарской агрессии 20-х гг. XVIII в. Происходил из рода каракерей племени найман. В Шежире Машхура Жусупа Копеева упоминаются имена прославленных героев, где автор пишет: «Во времена хана Абылая из числа казахов вышли такие батыры: Каракерей Кабанбай, Канжыгалы Богембай, Каздаусты Казбек, Шакшакулы Жаныбек, Кокжарлы Кокжал Барак».

Кабанабай в 7 лет потерял отца, в 16 лет – брата, которые погибли от рук жунгар. Батыр с ранних лет проявил смелость, проникая в стан жунгаров и мстя за смерть родных. Воспитывался и жил у сестры в кочевьях рода кереев на территории Жайсана. Защищая табуны лошадей от диких кабанов, получил прозвище «Кабан-батыр». Вместе с Богенбаем, Жанибеком, Отегеном и другими казахскими батырами руководил отрядами казахского ополчения.

Прославился в обороне Туркестана (1724 г.), Алакольском (1725 г.), Булантинском (1730 г.), Аныракайском (1730 г.) и других сражениях. Руководил освобождением захваченных жунгарами казахских земель. Полководческие способности Кабанбая ярко проявились во время военных походов хана Абылая против жунгар.

В 1741 г. в Шаганском сражении на Шынгыстау Кабанбай поднял в атаку казахское войско, за что Абылай-хан назвал его Дарабозом (штурмующий небо). В 1745 г. Кабанбай был одним из казахских биев, которые выразили желание присоединиться к России и вышли с такой просьбой к царскому правительству, заверив Россию о своей поддержке в ее борьбе против жунгар.

В середине XVIII в. в результате усиления борьбы за власть между казахскими ханствами, Барак султан убивает хана Младшего жуза Абулхаира. Кабанбай батыр, обвинив Барак султана в содеянном, выступил против его попытки сближения с Жунгарским ханством. Таким образом, Кабанбай имел влияние на внутреннюю жизнь не только Среднего жуза, но время от времени принимал участие в исторических событиях, происходивших в Младшем жузе.

Кабанбай участвовал в организации казахско-китайской торговли. Боевым соратником батыра была его жена Гаухар – сестра батыра Малайсары. От двух жен у Кабанбая было 7 сыновей. О подвигах Кабанбая слагались легенды, акыны воспевали его в своих жырах. До нас дошел дастан «Кабанбай герой», в котором описываются его ратные подвиги.

Кабанбай батыр участвовал в более чем в 100 сражениях и 54 личных единоборствах. По историческим преданиям Кабанбай воевал в течение 69 лет. Одно из последних и тяжелейших сражений Кабанбая с жунгарами произошло в долине Шорга, на земле Тарбагатая. В Первом историческом архиве Китая ученые Института востоковедения обнаружили письмо XVIII в. каракалпакского бия Кучук Кожа, на котором стояла печать казахского батыра Кабанбая. Этот документ проливает свет на непростые казахско-цинские отношения после разгрома Жунгарского ханства, где решался вопрос возврата восточных казахских земель. В важной внешнеполитической задаче принимали активное участие дети Кабанбая – Едиге, Тометай (более подробно в газете «Казахстанская правда» за 2013 г., 1 и 8 марта – архив на сайте).

Во главе казахских отрядов Кабанбай освобождал от джунгаров города Сайрам, Ташкент, территорию Восточного Казахстана . Большую часть жизни Кабанбай-батыр провел в седле боевого коня. За это время принял участие в 103 сражениях за освобождение от врагов родной земли и ни в одном из них не проиграл. А в жестоких поединках поверг 54 противника.

Его именем названы село в Урджарском районе, улицы в г. Семей и г. Усть-Каменогорске (2008 г.). 11 сентября 2009 года на улице Кабанбай батыра (здание АО «Казахтелеком») состоялось торжественное открытие его памятной доски. В сентябре 2012 г. открылся памятник Кабанабай батыру в Тарбагатайском районе. 7 мая 2014 г. состоялось торжественное открытие памятника Кабанбай батыру в областном центре – г. Усть-Каменогорске.

Кабанбай (Ерасыл) Қожагұлұлы туралы әдебиеттер
Литература о Кабанбай (Ерасыл) Кожагулулы

Кітаптар – Книги

Қаракерей Қабанбай 300. - Өскемен, 1991. - 25 б.

Сәнік, З. Қаракерей Қабанбай / З. Сәнік. - Алматы: Жазушы, 1991. - 176 б.

Тауасарұлы, Қ. Түп-тұқианнан өзіме шейін: 1776-жылы жазылған қазақ тарихы / Тауасарұлы Қазыбек бек. - Алматы: Жалын, 1993. - 416 б.

Жұмаділов, Қ. Дарабоз: 2 томдық / Қ. Жұмаділов.- 1-ші кітап: Қаракерей Қабанбай батыр туралы тарихи роман / ред. Естенов А. - Алматы: Шабыт, 1994. - 415 б.

Жұмаділов, Қ. Дарабоз: 2 томдық / Қ. Жұмаділов.- 2-ші том: Қаракерей Қабанбай батыр туралы тарихи роман / ред. А. Естенов. - Алма-Ата: Жазушы, 1996. - 411 б.

Советқызы, Д. Ж. Халық мұрасының жанашыры: Зейнолла Сәніктің фольклорлық-этнографиялық мұрасы негізіндегі ғылыми-танымдық эссе / Д. Ж. Советқызы. - Алматы: Ғылым, 1996. - 344 б. - (Зейнолла Сәнік атындағы мәдениет қоры).

Алтынбаев, Қ. Ақсуат: (тарихи-деректі басылым) / Қ. Алтынбаев , Е. Жұмахан. - Алматы: Ер-Дәулет, 1998. - 288 б.

Әбдірахман, Қ. Хан батыр - Қаракерей Қабанбай / Қ. Әбдірахман. - Астана: Фолиант, 2001. - 74 б.

Егізбай, Қ. Тағлым: [Қаракерей ұрпақтарының даңқты тұлғалары туралы тарихи деректер] / Қ. Егізбай. - Семей, 2001. - 335б.

Елтұтқа: Ел тарихының әйгілі тұлғалары / Жолдасбекұлы М., Салғараұлы Қ., Сейдімбек, А. - Астана: KULTEGІN, 2001. - 356 б.

Жақыпов, А. Хан батыр Қабанбай / Жақыпов А. - Алматы: Нұрлы Әлем, 2001. - 240 б.

Қайсенов, З. Ә. Найман шежіресі / З. Ә. Қайсенов, А. Қайсенов. - Өскемен: "Рудный Алтай" газетінің баспаханасы, 2001 - 2-ші кітап. - 272 б.

Сәдуақасұлы, Ә. Қабанбай-хан ұраны / Ә. Сәдуақасұлы. - Алматы: Арқас, 2002. - 252 б.                                                        

Қазақ тарихындағы Ұлы Тұлғалар: портреттер. - Алматы: Өнер, 2003.

Қошым-Ноғай, Б. С. Тіл ұшындағы тарих: Алғыр оқырмандар кітабы / Қошым-Ноғай, Б.С. - Алматы: Жазушы, 2003. - 496 б.                    

Жұмаділов, Қ. Он екі томдық шығармалар жинағы / Қ. Жұмаділов. - Алматы: Қазығұрт, 2005 - Т. 12: Қалың елім, қазағым. - 600 б.

Келгембаева, Б. Ел мен жер тарихы: Шығыс Қазақстанның фольклорлық прозасы: қазақ филологиясы факультетінің студенттері мен магистранттарына арналған оқу құралы / С. Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан мемлекеттік университетінің Алтайдағы түркі тарихи-мәдени мұрасын оқыту-ғылыми зерттеу орталығы мен университеттің Ғылыми кеңесі ұсынған. - Өскемен: Медиа-Альянс, 2005. - 168 б.

Мұхамедханов, Қ. Көп томдық шығармалар жинағы / Қ. Мұхамедханов. - Алматы: Алаш, 2005. - Т. 2: Зерттеулер, мақалалар. - 344 б. - (Алаш мұрасы).

Күмісбайұлы, Ш. Қаракерей Қабанбай: Қабдеш Жұмаділовтың "Дарабоз" романы бойынша / Күмісбайұлы Ш. - Алматы: Аруна, 2006. - 92 б. - (Шығыстың ұлылары).

Есім, Ғ. Сана болмысы / Ғ. Есім.- 10-шы кітап. - Алматы: Қазақ университеті, 2007. - 330 б.

Тұңғыштар. - Алматы: Алматыкiтап, 2007. - 295 б. - (Мектеп кітапханасы).

Қазақ батырлары: ақ білектің күшімен, ақ найзаның ұшымен. - Астана: Фолиант, 2008. - 360 б. - (Нартұлға).

Қалилаханов, Т. Қазақнама / Т. Қалилаханов. - Алматы: Абзал-Ай, 2008. - 200 б.

Тоғызтаңбалы наймандар: тарихи басылым. - Астана: Астана полиграфия, 2008. - 240 с.

Камал, Ә. Қаракерей Қабанбай / Ә. Камал. - Астана, 2009. - 276 б.

Тілеужанұлы З. Қаракерей Қабанбай: тарихи роман / З. Тілеужанұлы. - (Парасат). - 1-ші кітап. - Алматы: Баспалар Үйі, 2009. - 239 б.

Ахметов, Е. Ер Қабанбай / Е. Ахметов // Бабалар сөзі. - Астана: Фолиант, 2010. - Т. 58. - Б. 308-318.

Әділбеков, Қ. Қабанбай туралы жыр / Т. Мағзиев // Бабалар сөзі. - Астана: Фолиант, 2010. - Т. 58. - Б. 289-307.

Байырбеков, С. Ер Қабанбай / Е. Ахметов // Бабалар сөзі. - Астана: Фолиант, 2010. - Т. 58. - Б. 319-340.

Кәрібаев, Ш. Қабанбай батырдың қиссасы / Ш. Кәрібаев // Бабалар сөзі. - Астана: Фолиант, 2010. - Т. 58. - Б. 239-255.

Мағзиев, Т. Қабанбай батыр қиссасы / Т. Мағзиев // Бабалар сөзі. - Астана: Фолиант, 2010. - Т. 58. - Б. 256-288.

Мергенбаев, Б. Қабанбай туралы жыр / Б. Мергенбаев // Бабалар сөзі. - Астана: Фолиант, 2010. - Т. 58. - Б. 219-238.

Омарұлы, Қ. Қаракерей Қабанбай батырдың әңгімесі / Қ. Омарұлы. - Мәтін // Бабалар сөзі. - Астана: Фолиант, 2010. - Т. 58.

Сағымбаев, М. Қаракерей Қабанбай батыр / М. Сағымбаев // Бабалар сөзі. - Астана: Фолиант, 2010. - Т. 58. - Б. 341-359

Серкпаев, М. Ө. XV ғасыр мен XVIII ғасырдың ортасындағы Қазақ хандығы және оның Жоңғариямен әскери-саяси қатынастар / М. Ө. Серкпаев. - Щучинск, 2010. - 72 б.

Тарихи жырлар / ред. Ұ. С. Тілегенова. - Астана: Фолиант, 2010. - 454 б. - (Бабалар сөзі: жүз томдық ; т. 58).

Аяған, Б. Ғ. Қазақ хандығы тарихы: құрылуы, өрлеуі, құлдырауы / Б. Ғ. Аяған, Х. М. Әбжанов, А. И. Исин. - Алматы: Сөздік-Словарь, 2011. - 320 б.

Шығармашылық беттері = Страницы творчества / С. К. Игибаев. - Усть-Каменогорск, 2011. - 420 б.

Ғасыр көші / құраст.: Ақанұлы Сағынбек. - Өскемен: Рекламный Дайджест, 2013. - 404 б.

Қайран, Ә. Наркескен: тарихи дастандар, толғаулар, өлеңдер, аудармалар / Ә. Қайран. - Алматы: Нуракынов, 2014. - 400 б.

Айтұлы, Н. Шығармалары. 7 томдық / Несіпбек Айтұлы.- Т. 7: Мақалалар     мен сұхбаттар. - Астана: Фолиант, 2015. - 592 б.

Қазақ батырлары: танымдық жинақ. - Алматы: Айғаным, 2016. - 148 б. - (Ұлы даланың дара тұлғалары).

Озғанбай, Ө. Тарихи тұлғалар тағылымы / Ө. Озғанбай. - Астана: Фолиант, 2016. - 440 б.

Ұлы даланың қорғаушылары = Хранители великой степи = A Country of great steppe. - Алматы: Тау Кайнар, 2016. - 312 б.

Келгембаева, Б. Қазақ фольклорындағы этникалық стереотиптер : монография / Б. Келгембаева. - Өскемен : Берел - С. Аманжолов атындағы ШҚУ, 2017. - 131 б.

Сәнік З. Көптомдық шығармалар жинағы / З. Сәнік. - Т.1: Сергелдең. - Алматы: Ан Арыс, 2017. - 328 б.

Сәнік, З. Көптомдық шығармалар жинағы / З. Сәнік. - Т.4: Қаракерей Қабанбай. Хан батыр Қабанбай. - Алматы: Ан Арыс, 2017. - 396 б.

Жұмаділов, Қ. Дарабоз: тарихи роман-дилогия / Қ. Жұмаділов. - 1-кітап. - Алматы: Мерей, 2018. - 488 б.

Жұмаділов, Қ. Дарабоз: тарихи роман-дилогия / Қ. Жұмаділов. - 2-кітап. - Алматы: Мерей, 2018. - 476 б.

Ғафуров, А. Ержүрек, батыр бабам-Ер Қабанбай: тарихи поэма / А. Ғафуров. - Алматы: Полиграфкомбинат, 2019. - 176 б.

Борбасов, С. Қожаберген батыр Жәнібекұлы: монография / С. Борбасов, А. Тоқтабай, Ж. Шәкенұлы. - Алматы: Palitra-Press, 2020. - 428 б.

Нұржеке-ұлы, Б. Қазақ батырлары / Б. Нұржеке-ұлы. - Алматы: Жалын баспасы, 2020. - 672 б.

Айтқожин, Қ. Б. 80 күндік Шорға шайқасы. Қазақ батырлары / Қ.Б.       Айтқожин. - Өскемен: ШҚПҚ АРГО, 2021. - 204 б.

Алтыбаев, Қ. Бабадан қалған байтағым / Қалибек Алтыбаев. - 2021. -

Кн. 1. - Өскемен: Шығыс Ақпарат, 2021. - 456 б.

Жанахмет, А. Дәулетбай батыр: эссе, мақала, зерттеу, жыр-дастан / А. Жанахмет. - Алматы: Дайыр Баспасы, 2021. - 208 б.

Наймандар / құраст.: Н. Мұқанова. - Алматы: Қазақ кітабы, 2021. - 584 б.

Жақып, Ш. Қабанбай батыр: балаларға арналған танымдық әдебиет / Ш. Жақып. - Алматы: Асыл кітап, 2022. - 36 б.

Қабанбай батыр - 330 жыл: жаугершілік заманның қазақ батырлары: тарих және тағылым атты республикалық ғылыми-тәжірибелік материалдарының жинағы. - Өскемен: Арго ШҚПК, 2022. - 437 б.

Қинаятұлы, З. Найман хандығы: тарихы және мәдениеті (ХІІ-ХІХ ғғ) / З. Қинаятұлы. - Алматы: Мерей, 2022. - 376 б.

V Қаптағай. Тұлғалар: тарихи- танымдық кітап / Құраст. Н.М. Мұқанова. - 2 Том. - Алматы: Үш Қиян, 2023. - 704 б.

Айтқожин, Қ. Б. Қас жауына қарсы шапқан баhадүр / Қ. Б. Айтқожин; "AIDONI" ЖШС демеуші-құрылтайшы. - Өскемен: Арго ШҚПК, 2023. - 214 б.

Айтқожин, Қ. Б. Тарбағатай-Барқытбел тарихыңды тани жүр / Қ. Б. Айтқожин. - Өскемен: ШҚПҚ АРГО, 2023. - 315 б.

Орда, Г. Зейнолла Сәнік шығармаларындағы көркемдік ізденістер : монография / Г. Орда. - Алматы: Arshyn, 2023. - 184 б. - (Зейнолла Сәнік атындағы мәдениет қоры).

Тарихи жырлар. 1-ші кітап. - Алматы: Атамұра, 2023. - 144 б. - ("Атамұра" мектеп кітапханасы).

Әлімжанов, Б. Елдік пен ерлік сырлары: танымдық мақалалар, естеліктер, сұхбаттар / Б. Әлімжанов. - Алматы: Тоғанай Т, 2024. - 464 б.

Қамшыгер, С. Ұлы дала батырлары / С. Қамшыгер. - Алматы: Алтынсақа, 2024. - 152 б.

Қабден-Кәрім, А. Тұлғасын ғасыр сомдаған Би Боранбай / А. Қабден-Кәрім. - Өскемен: Рекламный Дайджест, 2025. - 272 б.

"Кетбұқа-Төлегетай" халықаралық қайырымдылық қоры" қоғамдық қоры. - Өскемен қаласы, 2025. - 166 б.

***

Валиханов, Ч. Ч. Собрание сочинений : в 5 т. Т. 4 / Ч. Ч. Валиханов. - Алма-Ата : Гл. редакция Казахской советской энциклопедии, 1985. - С. 8, 11.

Халид, К. Тауарих хамса (бес тарих) / К. Халид. - Алматы : Казахстан, 1992. - 105 с.Карпык, Аль-Халел. Импрам, достойный ханов... Наши современники / А. Карпык. - Алматы : Агентство «Аль-Халел», 1995. - 320 c.

История Казахстана с древнейших времен до наших дней : в 5 т. Т. 3 / (редакционная коллегия). - Алматы : Атамұра, 2000. - 69 с.

Аманжолов, С. А. Вопросы диалектологии и истории казахского языка / С. А. Аманжолов. - Алматы : Санат, 1997. - 69 с.Шахимарден (Шахимарден Кусаинов). Биографии исторических личностей Казахстана XIV-XIX веков : хроника, факты, легенды : учеб. пособие / Шахимарден. - Алматы : Литера, 2001. - 116 c.

Данияров, К. Аныракай и Джунгария : (История гибели Джунгарии) / К. Данияров. - Алматы : [б. и.], 2002. - 167 c.

Құмысбайұлы, Ш. Қаракерей Қабанбай / Ш. Құмысбайұлы. - Алматы : Аруна, 2005. - 92 б.

Азмухамбетов, Шакерхан. Соколиная судьба / Ш. Азмухамбетов. - Усть-Каменогорск : [б. и.], 2006. - 351 c.

Жумадилов, К. Кабанбай батыр : исторический роман-дилогия / К. Жумадилов. - Астана : Аударма, 2006- 504 с.

Левшин, А. И. Описание киргиз-казачьих, или киргиз-кайсацких орд и степей / А. И. Левшин. - Алматы : Санат, 2009. - 497 с.

История Казахстана : энциклопедический справочник / Министерство связи и информации Республики Казахстан, Комитет информации и архивов. - Алматы : Аруна, 2010. - 631 с.

Игибаев, С. К. Шығармашылық беттері / С. К. Игибаев. - Усть-Каменогорск, 2011. - 420 б.

Бектурсунов, Н. 100 казахских батыров / Н. Бектурсунов. - Алматы : Дәуір, 2021. - 216 c.

Легенды и сказания Восточного Казахстана / сост. З. Слямова. - Алматы : Дәуір, 2024. - 296 c.

Игибаев, С. К. Шығармашылық беттері = Страницы творчества / С. К. Игибаев. - Усть-Каменогорск : [б. и.], 2011. - 420 c.

Мақалалар-Статьи

Ғабдуллина, А. «Ер Қабанбай» жыры: [Тарихи жырдың Нұғман нұсқасына талдау] / Ғабдуллина А. // Жұлдыз . - 1992. - № 5. - Б. 179-184.

Ғабдуллина, А. Қабанбай туралы жырлар мен аңыздар және тарихи шындық: [Қаракерей Қабанбай] / Ғабдуллина А. // Жұлдыз . - 1995. - № 1. -Б. 187-203.

Сәнік, З. Қабанбай батыр және тарихтағы «Үрімші-Шәуешек саудасы» / 4. Сәнік, З. // Ақиқат. - 1995. - №6. - Б. 45-46.

Ғаббасов, С. Ер есімі мен ел тарихы егіз: [Қабанбай батырға арн. тарихи эссе] / Ғаббасов С. // Дидар. - 1996. - 26,28 қыркүйек;1,3 қазан. - Б.1-2.

Нұржекеұлы, Б. Қаhары қатты Қабанбай: [Тарихи тұлға] / Нұржекеұлы Б. // Қазақ әдебиеті. - 2000. - №4 ақпан(N5). - Б. 8.

Садуақасұлы, Ә. Хан батыры Қабанбай: [Семей қаласында Қабанбайға ескерткіш орнату туралы ] / Садуақасұлы Ә. // Дидар. - 2000. - 8ақпан. – Б.1.

Тортайұлы, Қ. Қабанбай туралы сөз: Тортайұлы Қ. // Дидар. - 2000. - 18шілде. – Б.3.

Жұмаділов, Қ. Қолбасы Қабанбай Ақмолаға жерленген бе?: Жұмаділов Қ. // Қазақ әдебиеті. - 2000. - 3 қараша. - Б. 5.

Жұмаділов, Қ. Мен білетін ақиқат / Жұмаділов Қ. // Қазақ әдебиеті. - 2000. - 24 қараша. - Б. 5

Әбдірахман, К. Қаракерей Қабанбай Ақмолаға жерленген: Әбдірахман К. // Қазақ әдебиеті. - 2000. - 10 қараша. - Б. 5.

Ыбыраев, А. Қабанбай батыр атындағы дивизия: [Аякөздегі әскери дивизияға Қаракерей Қабанбай есімінің берілуі, әскери дивизиядағы игі істер туралы] / Ыбыраев А. // Дидар. - 2001. - 5 мамыр. - Б. 1.

Жұмаділов, Қ. Ақмолада жерленген қай Қабанбай?: Жұмаділов Қ. // Қазақ әдебиеті. - 2002. - 1наурыз. - Б. 10.

Жақсыбаев, Д. Дарабоз аталатын атың дара, Қазақтың айбарындай батыр баба! / Жақсыбаев Д., Жұмағалиқызы Ж. // Ертіс өңірі. - 2004. - 23 желтоқсан. - Б. 5.

Абдиманапова, М. Бабалар мұрасы - ұрпаққа өнеге: Абдиманапова М. // Сынып жетекшісі. - 2005. - №2 - Б. - Б. 3.

Бейісқұлов, Т. Қабанбайдың қосағы: Бейісқұлов Т. // Егемен Қазақстан. - 2006. - 26 сәуір. - Б. 5.

Қайыров, Ә. Қаракерей Қабанбай батырдың туған жері қай жер?: [Қайыров Ә. // Дидар. - 2006. - 27 маусым. - Б. 4.

Баялиева, Ә. Ерасыл қалай Қабанбай, Дарабоз атанды?: Баялиева Ә. // Ұлағат. - 2007. - №4. - Б. 98-106.

Байжұмаұлы, Т. Ерасыл - Қабанбай батыр: Байжұмаұлы Т. // Дидар. - 2008. - 22 қаңтар. - Б. 2.

Сәдуақасұлы, Ә. Қол ағасы - Қабанбай не құрметке де лайық: Сәдуақасұлы Ә. // Дидар. - 2008. - 6 наурыз. - Б. 2.

Сәнік, З. Қаракерей Қабанбай батыр: Сәнік З. // Қазақ тарихы. - 2008. - №3. - Б. 30-32.

Байқадиұлы, С. Қабанбайдың асы - ай, қойылған ескерткіш тасы-ай ! /Байқадиұлы С. // Қазақстан - ZAMAN . - 2008.- 26 маусым (N 26). – Б. 3.

Байжұмаұлы, Т. Қабанбай батыр мен Әтеке жырықтың жекпе-жегі: / Т. Байжұмаұлы // Дидар. - 2009. - 21 наурыз. - Б. 6.

Қапасұлы, С. Ұлыларымызды ұлықтап, жайсаңдарымызды қызықтай білейік: С. Қапасұлы // Рауан. - 2009. - 26 қыркүйек. - Б. 4.

Байжан, К. Даңқты дарабоз дидары Жетiсу жерiнде асқақтады: ["Қаракерей Қабанбай" ескерткішінің ашылуы] / К. Байжан // Егемен Қазақстан. - 2009. - 25 қыркүйек. - Б. 1.

Шонабай, Г. Талдықорғанда Қабанбайға ескерткіш қойылды: Шонабай Г. // Қазақстан - ZAMAN . - 2009. - 1 қазан (№ 39). – Б. 4.

Абылғазинова, Г. Т. Ерасыл қалай Қабанбай, Дарабоз атанды? / Г. Т. Абылғазинова // Мәдениет жаршысы = Вестник культуры. - 2010. - N 9. - Б. 5-7.

Ғаббасов, С. Халқымыздың теңдессіз ұлы қолбасшысы Қаракерей Қабанбай: Ғаббасов С. // Қазақстан - ZAMAN . - 2010.- 4 қараша (№ 44/45). –Б. 21.

Ақмолда, Б. Шығысқа жол ашқан Шорға шайқасы: Б. Ақмолда. // Дидар. - 2010. - 11 қараша. - Б. 7.

Құттыбаев , Е. Батыр бабаға құрмет / Е. Құттыбаев // Семей таңы. - 2011. - 4 қазан. - Б. 6

Мұқаметханұлы, Н. Қабанбай батыр Қытай деректерінде: Н. Мұқаметханұлы // Абай. - 2011. - № 1. - Б. 63-66.

Дарабоз жайында білетінімізден білмейтініміз көп: [Қаракерей Қабанбай батырдың туғанына 320 жыл толуына орай "Дидар" газетінде дөңгелек үстел өткізілді.] / жүргізген Б. Тоқанұлы // Дидар. - 2011. - 8 сәуір. - Б. 7.

Әбілхан, С. Тарбағатай елі тағылымды істерімен қуантты: [Бас батыр Қабанбайға ұрпақтары ас берді. ] / С. Әбілхан // Дидар. - 2012. - 22 қыркүйек. - Б. 1,7.

Қабанбай батыр ескерткіші Тарбағатайда ашылды: // Өскемен. - 2012. - 27 қыркүйек. - Б. 4.

Кәрімов , М. Астана түбінде Қабанбай кесенесі қалай салынды? / М. Кәрімов // Дидар. - 2012. - 11 желтоқсан. - Б. 5.

Еженханұлы, Бақыт. Қабанбайдың мөрі мен хаты табылды / Б. Еженханұлы // Дидар. - 2013. - 11 қаңтар. - Б. 23.

Кәрімов, М. Қаракерей Қабанбай батыр / М. Кәрімов // Қазақ тарихы. - 2013. - №5. - Б. 2-5.

Қаракерей Қабанбай батыр (1692-1770): ["Аңыз адам" журналының бір саны толығымен Қабанбай батырға арналған] // Аңыз адам. - 2013. - №9. - Б. 1-50.

Алтыбаев, Қ. Ерасылға Қабанбай есімі Зайсан жерінде берілген / Қ. Алтыбаев // Достық . - 2014. - 30 сәуір. - Б. 2.

Анаш, Д. Қабанбай батыр - Өр Алтайдың өрінде, Өскеменнің төрінде / Анаш Д. // Егемен Қазақстан- 2014.- 8 мамыр (№ 89). – Б. 1,4.

Айтұлы, Н. Тәжін киіп даңқтың : өлең / Айтұлы Н. // Егемен Қазақстан . - 2014.- 8 мамыр (№ 89). – Б. 4.

Әбілхан , С. Ұлы батырды ұлықтаған күн болды: [Өскеменде Қаракерей Қабанбай батыр ескерткішінің ашылу салтанаты өтті.] / С. Әбілхан // Дидар. - 2014. - 9 мамыр. - Б. 3, 5.

Нұғманбекова, Р. Қабанбай батыр атындағы мұражай ашылды: [Семейдің инновациялық университетінде Қаракерей Қабанбай атындағы мұражай ашылды] / Р. Нұғманбекова // Дидар. - 2015. - 13 наурыз. - Б. 6.

Күзембаев, Қ. Қаракерей Қабанбай батырдың қанжары: Қ. Күзембаев // Дәстүр. - 2015. - №6. - Б. 38-39.

Нұрланұлы, Д. Қол бастаған Қабанбайдың қолтырмашы: [Мәтін] / Д. Нұрланұлы // Дидар. - 2016. - 8 қыркүйек. - Б. 6.

Сәнік, З. Қабанбай батыр және оның жорық іздері: С. Зейнолла. // Қазақ әдебиеті және мемлекеттік тіл. - 2016. - № 10. - Б. 2-6.

Жақып, Б. Ұлтының ұраны болған Дарабоз: Б. Жақып // Семей таңы . - 2017. - 24 наурыз. - Б. 1.

Қасым , А. Баһадүр батырдың ескерткіші бой көтерді: [Үржарда Қаракерей Қабанбайға арналған ескерткіш орнатылды] / А. Қасым // Егемен Қазақстан. - 2017. - 24 наурыз. - Б. 12

Ұлықбек , Б. Үржарлықтар Қабанбай бабасымен қауышты: [Үржар ауданының орталығында Қабанбай батыр ескерткіші ашылды.] / Б. Ұлықбек // Дидар. - 2017. - 25 наурыз. - Б. 4.

Сыдықова Г. Қабанбай батыр ескерткіші тұрғызылды / Сыдықова Г. // Айқын. - 2017.- 14 сәуір (№ 55). - Б.7

Оспанбай А. Қазақтың бас батыры - Қабанбай / Оспанбай Ақниет // Түркістан. - 2017.- 25 мамыр (№ 21). – Б.11

Аллабергенұлы, Д. Ұлы даланың қаһарман тұлғасы: [Қабанбай батырдың 330 жылдық мерейтойына орай республикалық ғылыми -практикалық конференция өтті] / Д. Аллабергенұлы // Дидар. - 2021. - 2 қараша. - Б. 4.

Қайнарұлы, М. Қабанбай батыр музейі ашылады: [Сәрсен Аманжолов атындағы университетте Қабанбай музейі ашылады] / М. Қайнарұлы // Егемен Қазақстан. - 2022. - 17 наурыз. - Б. 16

Бапанов, Е. Хан батыр тойы ел рухын асқақтатты: [Қаракерей Қабанбай батырдың туғанына 330 жыл толуына орай] / Е. Бапанов // Дидар. - 2022. - 23 тамыз. - Б. 4

Айтбаев, А. Қазақтың бас батыры ұлықталды: [Тарбағатай ауданында Қабанбай батырдың 330-жылдығы атап өтілді] / А. Айтбаев // Менің өлкем. - 2022. - 25 тамыз. - Б. 2.

Қалжанова, П. Қаракерей Қабанбай, батыр туған ел үшін / П. Қалжанова // Қазақстан мектебі. - 2022. - №12. - Б. 29-30.

Айтқожин, Қ. Қабанбайды танымай, ел болуың неғайбыл...: батыр Қабанбай туралы / Қ. Айтқожин // Дидар. - 2025. - 1 мамыр (N18). - Б. 18.

***

Азмухамбетов, Ш. Ушедший в бессмертие : к 300-летию Каракерея Кабанбай-батыра / Ш. Азмухамбетов // Рудный Алтай. - 1991. - 13 сентября.

Байжуманов, Т. "Мой долг - хранить свободу..." : к юбилею батыра / Т. Байжуманов // Рудный Алтай. - 1991. - 10 сентября.

Байжуманов, Т. Кабанбай-батыр : казахский полководец 1691-1769 гг. / Т. Байжуманов // Рудный Алтай. - 1991. - 20 августа.

Кадиркулов, М. Эти земли защищал батыр : из истории Тарбагатайского района / М. Кадиркулов // Рудный Алтай. - 1991. - 13 сентября.

Нукаев, Т. Батыр - гордость народа / Т. Нукаев // Рудный Алтай. - 1991. - 29 августа.

Сапаргалиев, К. Его имя хранят сказания / К. Сапаргалиев // Рудный Алтай. - 1991. - 13 сентября.

Силич, Л. Славься в веках, батыр! / Л.Силич // Рудный Алтай. - 1991. - 13 июля.

Исмагулов, Ж. Создан фонд Кабанбая : [В Семипалатинске создан фонд имени Кабанбая батыра] / Ж. Исмагулов // Спектр. - 1999. - 23 декабря. - С. 15.

Барлыбаев, А.Т. Богенбай-батыр из города Канжигалы / А.Т. Барлыбаев // Простор http://prostor.samal.kz. - 2000. - №6. - С. 106-115.

Михайлова, М. Мавзолей великого воина / М. Михайлова // Казахстанская правда. - 2000. - 7 ноября. - С. 1,6.

Кудайбергенов, К. Под железный звон кольчуги : [в селе Аксуат Тарбагатайского района состоялась научно-познавательная конференция, посвященная 310-летию со дня рождения Кабанбай-батыра] / К. Кудайбергенов // Рудный Алтай. - 2001. - 30 августа. - С. 2

Памятник на родине : [памятник Кабанбай-батыру будет в этом году установлен на центральной площади Урджара] // Рудный Алтай. - 2002. - 12 марта. - С. 1

Байжуманов, Т. Надежду батыр оправдывает - славу батыра народ сбережет / Т. Байжуманов, Ю. Назаренко // Рудный Алтай. - 2004. - 25 мая. - С. 4.

Шимырбаева, Г. Аныракайский треугольник / Г. Шимырбаева // Байтерек. - 2006. - №1. - С. 23-39.

Кудайбергенов, К. О предке великом замолвлю я слово... : он родился и умер в седле / К. Кудайбергенов // Рудный Алтай. - 2006. - 21 марта. - С. 23.

Вторникова, Ю. В честь Кабанбая батыра : [об открытии мемориальной доски батыру Кабанбаю] / Ю. Вторникова // Рудный Алтай. - 2009. - 14 сентября. - С. 2.

Кудайбергенов, К. Под железный звон кольчуги : [о Кабанбай батыре] / К. Кудайбергенов // Рудный Алтай. - 2009. - 8 августа. - С. 3.

Кудайбергенов, К. Имени батыра жить в веках : [об открытии мемориальной доски батыру Кабанбаю] / К. Кудайбергенов // Рудный Алтай. - 2009. - 11 сентября. - С. 2.

Памятник Кабанбай батыру; Мемориал победы; Памятник Кайрату Рыскулову; Памятник воинам-афганцам : [о памятниках г. Семей] // Вести Семей. - 2010. - 14 октября. - С. 4.

Азмухамбетов, Ш. День переклички времен : [о рабочей поездке акима ВКО Б. Сапарбаева в Тарбагатайский район] / Ш. Азмухамбетов // Рудный Алтай. - 2012. - 24 сентября. - С. 1, 7.

Азмухамбетов, Ш. Встречи на земле Тарбагатая / Ш. Азмухамбетов // Вести Семей. - 2012. - 25 сентября. - С. 1-2.

Назирова, Е. Увековечили батыра / Е. Назирова // Наше дело. - 2012. - 27 сентября. - С. 10.

Еженханулы, Б. Загадки таинственного письма / Б. Еженханулы // Казахстанская правда. - 2013. - 1 марта. - С. 13.

Еженханұлы, Б. Несбывшиеся мечты бия / Б. Еженханұлы // Казахстанская правда. - 2013. - 8 марта. - С. 13.

Альжапарова, Р. Герой увековечен в бронзе : 7 мая состоялось торжественное открытие памятника Кабанбай батыру / Р. Альжапарова // Усть-Каменогорск. - 2014. - 8 мая. - С. 3.

Иванченко, Я. Памятник батыру / Я. Иванченко // Наше дело. - 2014. - 8 мая. - С. 2.

Рысакова, Ш. За единство народа / Ш. Рысакова // Вести Семей. - 2014. - 13 мая. - С. 1.

Подвиг во имя страны // Спектр. - 2014. - 14 мая. - С. 1.

Найманов, Б. Памятник батыру / Б. Найманов // 7 дней. - 2014. - 15 мая. - С. 3.

Бекбаев, Н. М. Интеллектуальные олимпиады / Н. М. Бекбаев // История Казахстана: преподавание в школах и ВУЗах. - 2016. - №1. - С. 57-61.

Памяти батыра и провидца // 7 дней. - 2016. - 9 июня. - С. 5.

Вологодская, Г. Память в граните : [в с. Урджар Восточно-Казахстанской области открыли памятник Кабанбай-батыру] / Г. Вологодская // Казахстанская правда. - 2017. - 31 марта.

Азмухамбетов, Ш. О чем говорят топонимы? : [об исторической роли Кабанбай батыра в истории ВКО и Казахстана причиной которой послужило назвать одну из улиц Усть-Каменогорска его именем] / Ш. Азмухамбетов // Рудный Алтай. - 2019. - 25 апреля. - С. 6.

В преддверии юбилея : в Восточном Казахстане прошла первая республиканская научно-практическая конференция, посвященная предстоящему 330-летию Каракерей Кабанбай батыра. // Вести Семей. - 2021. - 26 октября.- С.6.

Сапаргалиев, Т. Память о герое Великой степи : [в 2022 году исполнится 330 лет со дня рождения народного героя Кабанбая батыра] / Т. Сапаргалиев, Т. Шаяхмет // Рудный Алтай. - 2021. - 28 октября.- С.6.

Вологодская, Г. В память о полководце : [в Восточном Казахстане 330-летие Кабанбай-батыра отметили проведением научной конференции и народными играми] / Г. Вологодская // Казахстанская правда. - 2022. - 27 августа.- С.12.

Гуляева, Е. Народный герой Кабанбай : [330-летие Кабанбай батыра широко отмечает общественность Казахстана] / Е. Гуляева // Рудный Алтай. - 2022. - 20 декабря.- С.6.

Исаева, А. Легендарный батыр Великой степи : о литературной экспозиции "Героическая личность Великой степи", посвященной 330-летнему юбилею Кабанбай батыра / А. Исаева // Рудный Алтай. - 2022. - 1 февраля.- С.6.

Утеулинова, А. Каскад событий на земле Тарбагатая : [в Восточном Казахстане широко отметили 330-летие великого казахского полководца Кабанбай батыра] / А. Утеулинова // Рудный Алтай. - 2022. - 23 августа.- С.1.