Кабанбаев М.
- Обновлено 04.01.2025 12:57
Кабанбаев Марат (Болат) (1948-2000 гг.) – детский писатель, журналист.
Родился 22 марта 1948 года в селе Улы-Каратал Зайсанского района Восточно-Казахстанской области. В 1975 г. окончил факультет журналистики Казахского государственного университета им. С. М. Кирова (ныне Казахский национальный университет им. аль-Фараби). Работал корректором, литературным сотрудником и заведующим отделом в редакции районной газеты «Достық» (1966-1968), затем корреспондентом в газете «Лениншіл жас» (ныне «Жас алаш», 1973-1975), редактором издательства «Жалын» (1975-1977), в комитете государственного издательства Казахской ССР (1977-1979), заведующим отделом в журнале «Жұлдыз» (1980-1986), редактором журнала «Парасат» (1991-1992), заместителем главного редактора газеты «Ана тілі» (1994-1998). В 1999 г. был назначен главным редактором газеты «СолДАТ».
Марат Кабанбаев автор нескольких книг для детей среднего и старшего возраста, среди них - сборник повестей «Путешественник Тити» и «Солнце в одуванчиках», удостоенный II премии на республиканском конкурсе на лучшее произведение для детей и юношества. По этой повести был снят полнометражный художественный фильм «Когда тебе 12 лет», «Бақбақ басы толған күн» (1975), «Арыстан, мен виоленчель және қасапхана» (1977), «Кермек дәм» (1979), «Жиһанкез Тити» (1982), «Қала және қыз бала» (1984), «Айшылық алыс жол» (1987), «Сурет салғым келмейдi» (1994), «Қазақ, қайда барасың?» (1995), «Бақбақ басы толған күн» (2003).
Марат Кабанбаев лауреат премии имени М. Ауэзова Союза писателей Казахстана и почетного диплома имени Х.-К. Андерсена (1990), который присуждается раз в два года Международным советом по детской книге (ЮНЕСКО).
Произведения М. Кабанбаева переведены на украинский, молдавский, латышский, немецкий, узбекский языки.
Скончался 26 июня 2000 года в г. Алматы.
М. Қабанбаев шығармалары
Произведения Кабанбаева М.
Кітаптар- Книги
Қабанбаев, М. Бақбақ басы толған күн: повестер / М. Қабанбаев. - Алматы : Жазушы, 1975. - 93б.
Қабанбаев, М. Арыстан, мен виоленчель және қасапхана / М. Қабанбаев. – Алматы : Жалын, 1977. - 200 б.
Қабанбаев, М. Кермек дәм: роман / М. Қабанбаев. - Алматы : Жалын, 1979. - 392 б.
Қабанбаев, М. Жиһанкез Тити / М. Қабанбаев. – Алматы : Жалын, 1982. - 204 б.
Қабанбаев, М. Қала және қыз бала : повесть және әңгімелер / М. Қабанбаев. - Алматы : Жалын, 1984. - 224 б.
Қабанбаев, М. Айшылық алыс жол / М. Қабанбаев. - Алматы : Жалын, 1987. - 328 б.
Қабанбаев, М. Сурет салғым келмейдi : повестер мен әңгiмелер / М. Қабанбай; ред.Қ. Баяндин. - Алматы : Балауса, 1994.- 272 б.
Қабанбай, М. Қазақ, қайда барасың? / М. Қабанбай. - Алматы : Қазақстан, 1995. - 208 б.
Қабанбаев, М. Сурет салғым келмейдi [: повестер мен әңгiмелер / М. Қабанбай; ред.Қ. Баяндин. - Алматы : Балауса, 1995.- 272 б.
Қабанбай, М. Бақбақ басы толған күн: повестер мен әңгімелер / М. Қабанбай . - Алматы : Жазушы, 2003. - 240 б. - (Қазақ балалар әдебиетінің қазынасы).
Қабанбаев, М. Бақбақ басы толған күн: повестер мен әңгімелер / М. Қабанбаев. - Алматы : Балалар әдебиеті, 2006. - 160 б.
Қабанбаев, М. Шығармалары. Т. 1 / М. Қабанбаев. - Астана : Фолиант, 2013. - 352 б. - (Алтай-Ертіс кітапханасы)
Қабанбаев, М. Шығармалары : 5 томдық / М. Қабанбаев. - Алматы : Таймас, 2013-2015.
***
Кабанбаев, М. Арстан, я и виолончель: повести / М. Кабанбаев; перевод с казахского Н. Алембекова; художник Г. Алимов. - М : Детская литература, 1980. - 110 с.
Кабанбаев, М. Вот он я - бывалый! : повесть : перевод с казахского / М. Кабанбаев; перевод Н. Алембекова; художник Г. Епишин; редактор Э. О. Умеров. - М : Детская литература, 1986. - 126 с.
Кабанбаев, М. Четыре времени родной земли: повести / М. Кабанбаев; редактор Г. Ертлесова; перевод с казахского Л. Космухамедовой; художник Б. Бапишев. - Алма-Ата : Жалын, 1986. – 240 с.
Кабанбаев, М. Горький вкус: повесть, рассказы / М. Кабанбаев; перевод с казахского: В. Карпенко, О. Слободчикова, художник Г. Мырзалиев. - Алма-Ата : Жалын, 1990. - 272 с.
Кабанбаев, М. Эхо: роман, рассказы : перевод с казахского / М. Кабанбаев. - Алма-Ата : Жазушы, 1993. - 464 с.
Кабанбаев, М. Долгий млечный путь : роман / М. Кабанбаев. - М. : Русская книга, 2003. - 336 с. - (2003 - год Казахстана в России)
М. Қабанбаевтың мерзімді басылымдар мен жинақтардағы жарияланымдары
Публикации Кабанбаева М. в периодических изданиях и сборниках
Қабанбаев, М. Сөну : әңгiме / М. Қабанбаев // Жұлдыз. - 1966. - № 8. - Б. 92-96.
Қабанбаев, М. Алғашқы қар: әңгiме / М. Қабанбаев // Лениншiл жас. - 1969. - 5 декабрь.
Қабанбаев, М. Жеңеше: әңгiме / М. Қабанбаев // Жалын. - 1970. - № 6. - Б. 100-110.
Қабанбаев, М. Аптаның соңғы күнi: әңгiме / М. Қабанбаев // Лениншiл жас. - 1971. - 3 июль.
Қабанбаев, М. Ахмет Безухов: әңгiме // Қазақ әдебиетi. - 1994. - 14 қаңтар. - Б. 8-9.
Қабанбаев, М. Арыстан, мен, виолончель және қасапхана; Жиһангез Тити / М. Қабанбаев // Қазақ балалар әдебиетінің классикалық үлгілері. Т. 5 : Повестер және әңгімелер / құраст.: Г. Орда, А. Әлібекұлы, А. Қалиева ; ред. А. Социалқызы. - Алматы : Арда, 2011. - Б. 222-307.
***
Кабанбаев. М. Эхо : рассказ / М. Кабанбаев // Восход : повести и рассказы молодых писателей республик Средней Азии и Казахстана. - Фрунзе : Кыргызстан, 1978. - 404 с.
Кабанбаев, М. Младший брат : повесть / М. Кабанбаев // Младший брат : повести современных казахских писателей. - Алма-Ата : Мектеп, 1987. - 208 с.
Кабанбаев, М. Солнце в одуванчиках : повесть / М. Кабанбаев; перевод Н. Алембековой // Поле детства [Текст] : повести казахских писателей о подростках. - Алма-Ата : Жалын, 1988. - 176 с. - С. 38-80.
Кабанбаев, М. А луну не испугаешь выстрелом...; Жизнь проходит: рассказы / М. Кабанбаев // Цветы и камень : сборник рассказов : перевод с казахского - Алма-Ата : Жазушы, 1989. - 284 с.
Кабанбаев, М. Арыстан, я и виолончель: повесть / М. Кабанбаев // Мальчишки верхнего и нижнего аулов : повести : перевод с казахского / составитель Е. А. Сатыбалдиев. - Алма-Ата : Балауса, 1994. - 320 с.
Кабанбаев, М. Родной чужак: рассказ / М. Кабанбаев // Независимый Казахстан : антология современной литературы в трех томах. Т. 1. Домбра и колыбель : детская литература. - М. : Художественная литература, 2013. - 586 с.
Кабанбай (Кабанбаев), М. "Влеченьем сердца и ума...": афоризмы / М. Кабанбай ; перевод А. Жумабаева // Простор. - 2013. - № 7. - С. 86-97.
URL: http://zhurnal-prostor.kz/assets/files/2013/2013-7/2013%20-%207%20-%206.pdf (Дата обращения: 05.06.2016)
Кабанбаев, М. Сам пропадай, а друга выручай: отрывок из повести / М. Кабанбаев // Жаданова, К. Х. Литературное чтение : учебник в двух частях для учащихся 3 класса 11-летней общеобразовательной школы. Ч. 2 / К. Х. Жаданова, Е. Д. Бражникова. - Алматы : Алматыкітап баспасы, 2015. - 192 с.
М. Қабанбаев мақалалары
Статьи Кабанбаева М.
1974
Қабанбаев, М. Қасқыр...Жоқ, адамдар: ["Көксерек" фильмi туралы] / М. Қабанбаев // Лениншiл жас. - 1974. - 10 январь.
1987
Қабанбаев, М. Туған өлке өрнегі : [өзінің балалық шағы туралы] / М. Қабанбаев // Қазақ совет балалар жазушылары : қаламгерлік өмірбаян жинағы.- Алматы, 1987.- Б.174-179.
1994
Қабанбаев, М. Адамның бiр қызығы бала деген : [қазақ баласының тұрмыстық тәрбиесi туралы] / М. Қабанбаев // Ана тiлi. - 1994. - 13 қаңтар. - Б. 1, 4.
Қабанбаев, М. Саттар : [жазушы С. Ерубаев туралы эссе] / М. Қабанбаев // Ана тiлi. - 1994. - 3 ақпан . - Б. 3-4.
Қабанбай, М. Тайқазан яки ошақтың үш тағаны : [қазақстандағы тiл ахуалы туралы] / М. Қабанбаев //Ана тiлi.- 1994.- 31 наурыз.- Б.1-3.
Қабанбаев, М. Тентек тiркестер : [жазушының өмiрден көрген-бiлгендерi жайлы түйгендерi] / М. Қабанбаев // Жас Алаш. - 1994. -15 маусым.
Қабанбай, М. Үндемеген - үйдей пәле!: [Қазақстан баспасөзiндегi кемшiлiктер жайлы] / М. Қабанбаев // Ана тiлi. - 1994. - мамыр. - Б. 1, 3.
1996
Қабанбай, М. Бес белес: [Қазақстан Респ. егемендiгi туралы] / М. Қабанбаев // Ана тiлi. - 1996. - 24 қазан. – Б. 1,4.
Қабанбай, М. Қазақ және Қазақстан : [Қазақстан Респ. iшкi өмiрiндегi жаңалықтар мен өзгерiстер туралы] / М. Қабанбаев // Ана тiлi. - 1996. - 4 қаңтар. - Б. 1,4.
Қабанбай, М. Қалам ұшындағы рух: [жазушының өзiнiң қаламгерлiк жолы туралы сұхбаты / М. Қабанбаев; әңг. Т.Ешенұлы] // Заман-Қазақстан.- 1996. - 27 желтоқсан.-Б.14.
1998
Қабанбаев, М. Арманым суретшi болу едi...: [белгiлi балалар жазушысының өзi туралы сұхбаты / М. Қабанбаев; әңг. Б. Досымов] // Ұлан. - 1998. - 31 наурыз. - Б. 4-5.
Қабанбаев, М. Қазақстан қазiр қандай халде? : [ҚР экономикасы туралы] / М. Қабанбаев // Дат. - 1998. - 17 қыркүйек. - Б. 4-5.
Қабанбаев, М. "Салауат! Қанағат! Сабыр!" - дейдi Мекке, Мәдине : [қазақстандықтардың Сауд Арабиясына қажылық сапарынан кейiнгi ой] / М. Қабанбаев // Ана тiлi. - 1998. - 14 мамыр. - Б. 12-13.
Қабанбай, Марат. Бұл зиялы - қай зиялы? : қазақ интеллигенциясы бар ма өзі? / М. Қабанбай. // Жұлдыз. - 2024. - N5. - Б. 126-140
Қабанбай, Марат. Тірісінде таптап, өлген соң мақтап / М. Қабанбай. // Жұлдыз. - 2024. - N7. - Б. 156-162
***
1975
Кабанбаев, М. Главное работать: [ о своем творчестве] / М. Кабанбаев // Ленинская смена. - 1975. - 10 апреля. – С. 4.
М. Қабанбаев туралы әдебиет
Литература о Кабанбаеве М.
Қазақстан: ұлттық энциклопедия. 5 т. : К-Қ. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 1999. - Қабанбай Марат (Болат): б. 173.
Шығыс Қазақстан облысы: энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. – Қабанбай Марат (Болат): б. 420.
Қазақ әдебиеті : энциклопедиялық анықтамалық / Қазақстан Республикасы Мәдениет, ақпарат және спорт министрлігі. - Алматы : Аруна, 2005. - (Мәдени мұра). – Қабанбай Марат (Болат): б. 283.
Шығыс жұлдыздары: энциклопедиялық анықтамалық. Т. 1 : Сөз зергерлері. Мәдениет майталмандары / құрастырушылар Ұ. Есдаулет, К. Құрмансейіт, Д. Кәпұлы. - Астана : Фолиант, 2011. - Қабанбайұлы Марат: б. 98.
Қазақстан жазушылары. ХХ ғасыр: анықтамалық. - Алматы : Ана тілі, 2004. – Қабанбайұлы Марат: б. 169.
Қазақстан жазушылары: анықтамалық / құраст. С. Қамшыгер; Қ. Жұмашева. - Алматы : Ан Арыс, 2009. - Қабанбайұлы Марат: б. 214.
Балалар бағының бағбандары: анықтамалық. - Алматы : Балалар әдебиеті, 2008. - 300 б. - Қабанбаев, М. (ол туралы).
1990-1999
Жазушының жан сыры: [жазушы М. Қабанбайдың Қазақстанның егемендiгi, ұлттық саясат және тiл тәуелсiздiгi жайлы толғанысы] // Қазақ әдебиетi. - 1995. - 6 қаңтар.- Б. 15.
Қайсенов, Қ. "Партизан" жанрдың жауынгерi: [жазушы, журналист М. Қабанбай туралы] / Қ. Қайсенов // Жас Алаш. - 1996. - 7 желтоқсан. – Б. 4.
2000
Мәмет, С. Кер маралдай керілген Марат еді / С. Мәмет // Егемен Қазақстан. - 2000.- 27 маусым. - Б. 6. – Қабанбаев. М. (ол туралы).
Сегізбай, К. Қош, қаламдас дос! Марат – ғұмыр тұйықталмайды / К. Сегізбай // Ана тілі.- 2000. - 4 мамыр. - Б. 7. – Қабанбаев. М. (ол туралы).
Ахметова К. Марат о бастан осындай еді... / К. Ахметова // Ана тілі. - 2000. - 4 мамыр.- Б. 7. - Қабанбаев. М. (ол туралы).
Әлім, А. «Қасқыр да қас қылмайды жолдасына» / А. Әлім // Қазақ әдебиеті.- 2000.- 19 мамыр. - Б. 10. - Қабанбаев. М. (ол туралы).
Жұртбай, Т. Қош, Кентавр! / Т. Жұртбай // Ана тілі. - 2000. - 4 мамыр.- Б. 7. - Қабанбаев. М. (ол туралы).
Марат Қабанбаев: [қазанама] // Қазақ әдебиетi. - 2000. - 28 сәуiр. - Б. 12.
2001
Сыбанбай, С. Марат мектебінің түлегіміз / С. Сыбанбай // Жас алаш.- 2001.- 26 сәуір. - Б. 4. - Қабанбаев. М. (ол туралы).
Төленқызы, Р. Мен Кентавр – Маратты көрдім / Р. Төленқызы // Жас алаш. - 2001. - 26 сәуір. - Б. 4. - Қабанбаев. М. (ол туралы).
2002
Ақыш, Б. Көркемдiк қолтаңбасы: [жазушы М. Қабанбаев шығармашылығы жөнiнде бiрер ой] / Б. Ақыш // Жұлдыз. - 2002. - № 2. - Б. 141-152.
Мәмесейітов, Т. Тоғысқан толқын: әдеби-сын мақалалар / Т. Мәмесейітов. - Алматы : Жазушы, 2002. - 240 б. – Қабанбаев. М. (ол туралы).
2003
Төлегенова, Б. Өмiр шындығын көркем бейнелеу: Марат Қабанбаевтың балалар өмiрiнен жазылған повестерi / Б. Төлегенова // ҚазҰУ хабаршысы. Филология сериясы = Вестн. КазНУ. Серия филологическая. - 2003. -№ 6. - Б. 128-130.
2004
Панзабек,Б. Т. Марат Қабанбай әңгiмелерiндегi характер / Б. Т. Панзабек // Мәдениетаралық қатысым мен қазақ, орыс филологиясының өзектi мәселелерi :халықаралық ғылыми конф. материалдары, Алматы 2004ж., 29-30 қазан. - Алматы, 2004. - Т.2. - Б. 104-106.
2006
Қамзин, К. Қадырғали, Марат және "Ыбекең" : эссе / К. Қамзин // Айқап. - 2006. - 17 ақпан. - 12 б.
2007
Адырбекова, Э. Марат Қабанбаев шығармаларындағы көркемдiк ерекшелiктер / Э. Адырбекова // Қ. А. Яссауи атындағы халықаралық қазақ-түрiк университетiнiң хабаршысы. Қоғамдық ғылымдар сериясы. - 2007. - № 1. - Б. 125-132; № 2. - Б. 162-169. - Библиогр.: 3 атау.
Барбосынова, Қ. Т. Марат Қабанбаев - балалар жазушысы / Қ. Т. Барбосынова Қ. Т. // Чистяковские чтения : материалы регионального семинара (14 апреля 2007 года). - Усть-Каменогорск : Издательство КАСУ, 2007. - Б. 133.
2008
Абдуллина, З. А. Балалар әдебиеті кейіпкерлерінің тілдік тұлғасы (Б. Соқпақбаев, М. Гумеров, М. Қабанбаевтың шығармалары бойынша) : филология ғылымдарының кандидаты ғылыми дәрежесін алу үшін дайындалған диссертацияның авторефераты / З. А. Абдуллина. - Алматы : [б. и.], 2008. - 24 б.
Нармаханова, Ж. "Нағыз Бейiмбетчик" : [жазушы М. Қабанбаев туралы] / Ж. Нармаханова // Евразия-kz. - 2008. - 16 мамыр. - Б. 8.
2010
Білгенге маржан: қанатты сөздер мен мақал-мәтелдер / құраст. А. Қ. Керімтаев. - Алматы : Көркем баспасы, 2010. - 416 б. - Қабанбаев, М. (ол туралы).
2011
Қажыбаева, Д. К. Қазақ балалар әдебиеті / Д. К. Қажыбаева. - Астана : Арман-ПВ, 2011. - 412 б. - Қабанбаев, М. (ол туралы).
Кастаева, А. Қазақтың «Кентавры» атанған Марат Қабанбай / А. Кастаева, Ә. С. Смаилова // Чистяковские чтения: материалы регионального семинара (14 апреля 2011 г.). Ч. 2. - Усть-Каменогорск : КАСУ, 2011. - Б. 58-61.
2012
Садығұлова, А. Ш. М. Қабанбаев повестерiндегi бала психологиясының көркемдiк әлемi / А. Ш. Садығұлова // Педагогика және оқушы психологиясы. - 2012. - № 2. - Б. 36-37.
2013
Байхонов, С. Жадымның жаңғырығы: [жазушы М. Қабанбаевтың шығармашылығы жайында] / С. Байхонов // Жалын. - 2013. - № 1. - Б. 71-80.
Кеңшілікұлы, Амангелді. Жүрек сөзі: эсселер, әдеби зерттеулер мен мөлтек сырлар / А. Кеңшілікұлы. - Астана : Фолиант, 2013. - 336 б. - Қабанбаев, М. (ол туралы).
Сақажанова, Ә. Қайталанбайтын талант: [жазушы Марат Қабанбаев туралы] / Ә. Сақажанова // Егемен Қазақстан. - 2013. - 12 сәуiр. - Б. 7.
2015
Есдәулет, Ұ. Қаламгер Қабанбайға неге бір белгі жоқ?: [белгілі балалар жазушысы Марат Қабанбайдың есімін мәңгі есте қалдыру туралы] / Ұ. Есдәулет // Дидар. - 2015. - 19 қараша. - Б. 26.
2018 - ...
Елубай, О. Қарасөздің Қабанбайы: Марат Қабанбаевтың 70 жылдығына орай көлемді мақала / О. Елубай // Қазақ әдебиеті. - 2018.- Б.8-9.
Жағыпар, Қ. Фантаст-жазушы: Марат Қабанбаевтың 70 жылдығына орай көлемді мақала / Қ. Жағыпар // Қазақ әдебиеті. - 2018. - Б. 9
Әмірбекұлы, Сейсен. Кентавр : [жазушы Марат Қабанбай туралы] / С. Әмірбекұлы. // Жас Алаш. - 2021. - 18 наурыз. - Б. 10
Хамзина, С. Оны ойласам, ұйқым қашады: [жазушы Марат Қабанбайдың жары Сәуле Хамзинамен сұхбат] / әңг. Ж. Рысбай. // Жұлдыз. - 2023. - № 4. - Б. 181-186
Сәукетаев, Т. Тұңғиықтан маржан сүзген : [жазушы Марат Қабанбайдың шығармашылығы туралы] / Т. Сәукетаев. // Жұлдыз. - 2023. - № 4. - Б. 187-189
Елубай, Оңдасын. Қара сөздің һас шебері : [жазушы жерлесіміз Марат Қабанбаевтың мерейтойына орай] / О. Елубай. // Дидар. - 2023. - 1 сәуір. - Б. 3.
Елубай, О. Қарасөздің хас шебері : [жазушы Марат Қабанбаев туралы] / О. Елубай. // Егемен Қазақстан. - 2023. - 15 маусым. - Б. 18
Сақажанова, Ә. Тұғыры биікте еді : [жазушы Марат Қабанбаев туралы] / Ә. Сақажанова. // Достық. - 2023. - 21 наурыз. - Б. 4
Елубай, О. Қарасөздің хас шебері : [жазушы Марат Қабанбаев туралы] / О. Елубай. // Достық. - 2023. - 21 наурыз. - Б. 5
Ақбабаұлы, А. Дүниеге бала көзімен қарай білген : [жазушы Марат Қабанбаев туралы] / А. Ақбабаұлы. // Достық. - 2023. - 7 сәуір. - Б. 3
***
Литература Казахстана: энциклопедический справочник / Министерство связи и информации Республики Казахстан; Комитет информации и архивов. - Алматы : Аруна : Қазығұрт, 2010. - (Мәдени мұра). – Кабанбай Марат (Болат): С. 232.
Писатели Казахстана: справочник. - Алма-Ата : Жазушы, 1982. - 280 с.
Писатели - лауреаты Международных литературных премий: экспресс-информация / составитель С. А. Карабаева ; редакторы: Е. С. Шунькова, Л. В. Михеева; ответственная за выпуск К. К. Карчалова. - Усть-Каменогорск : ОДЮБ, 2006. - 40 с. – Кабанбаев М. (о нем).
Рябинина, А. Память о нем - книги: [о мероприятиях, посвященных 60-летию М. Кабанбаева] / А. Рябинина // Приуралье. - 2008. - 29 марта. - С. 5.
Рябинина, А. Тепло родной земли: [о мероприятиях, посвященных 60-летию М. Кабанбаева, прошедших в Уральской областной библиотеке для детей и юношества им. А. Гайдара ] / А. Рябинина // Приуралье. - 2008. - 3 апреля. - С. 15.
Жайлаубаева, Г. К. Особенности творчества Марата Кабанбаева / Г. К. Жайлаубаева // Международная интеграция образовательного пространства: приоритеты и перспективы развития : сборник докладов международной научно-практической конференции (27-29 октября 2011 г.). - Усть-Каменогорск : Издательство КАСУ, 2011. - Ч. 2. - С. 153-163. - Библиография: 6 назв.
Библиография собрана до 2018 года. С литературой, которая поступала позже, можно познакомиться в электронном каталоге на сайте библиотеки: http://pushkinlibrary.kz. По всем возникшим вопросам обращайтесь на почту Справочной службы: Этот адрес электронной почты защищен от спам-ботов. У вас должен быть включен JavaScript для просмотра..
Кабышулы Г.
- Обновлено 03.11.2025 11:48
Кабышулы Габбас (1935) – Народный писатель Казахстана, публицист, переводчик, сатирик, журналист.
Родился 9 апреля 1935 года в селе Уранхай Уланского района Восточно-Казахстанской области. В 1968 г. окончил заочно факультет журналистики КазГУ (ныне КазНУ им. аль-Фараби). В 1955-1966 гг. работал корректором, заведующим отдела,ответственным секретарем в областной газете «Алтай большевигі» (ныне «Дидар»), в 1966-1974 гг. - заместитель ответственного секретаря, заведующий отделов художественной литературы и литературной критики республиканской газете «Қазақ әдебиеті».
С 1974 г. работал директором Казахского филиала Литературного фонда СССР, в 1983 г. - главным редактором республиканского сатирического журнала «Ара-Шмель», в 1989 г. работал заведующим отдела Художественного перевода и литературной связи в ведомстве Союза писателей Казахстана, в 1994-1996 гг. - вторым секретарем правления Союза писателей Казахстана.
Пишет юмористические, сатирические рассказы, новеллы, критику, художественные очерки, публицистику, статьи на разные темы.
Автор сборников «Мінездеме» («Характеристика»), «Мысықта сақал неге жоқ?» («Почему у кота нет бороды?»), «Күлеміз бе, қайтеміз?» («Посмеемся, что ли?»), «Жетім жиналыс» («Сиротское собрание»), «Төрт хат» («Четыре письма»), «Арыңның сөзін айта біл. Скажи все по совести» и др.
Перевел на казахский язык произведения А. Чехова, С. Михалкова, произведения украинских, сербских, турецких, молдавских писателей.
Его юмористические инсценировки поставлены на сценах театров «Қымызхана», «Тамаша».
Лауреат международной литературной премии «Алаш» (2005), "Қазақстанның халық жазушысы" ("Народный писатель Казахстана") (2025)
Ғ. Қабышұлы шығармалары
Произведения Кабышулы Г.
Кітаптар- Книги
Қабышев, Ғ. Яков Ушанов / Ғ. Қабышев . - Алматы : Жазушы, 1967. - 29 б.
Қабышев, Ғ. Күлеміз бе, қайтеміз...: әзіл-сықақ әңгімелер / Ғ. Қабышев. - Алматы : Жазушы, 1975. - 144 б.
Қабышев, Ғ. Бұл әлгі кім ғой...: сықақ әңгімелер, фельетондар, памфлеттер, скетчтер / Ғ. Қабышев. - Алматы : Жалын, 1982 . - 304 б.
Қабышев, Ғ. Күлеміз бе, қайтеміз...: сықақ әңгімелер / Ғ. Қабышев. - Алматы : Жазушы, 1983 . - 200 б. - (Қазақ прозасының кітапханасы)
Қабышев, Ғ. Халыңыз қалай?: әзіл-сықақ әңгімелер / Ғ. Қабышев. - Алматы : Жазушы, 1986 . - 368 б.
Қабышұлы, Ғ. Кадр мәселесін... мәселе шешеді: әзіл - сықақ әжуа - мысқыл / Ғ. Қабышұлы. - Алматы : Шабыт, 1995. - 112 б.
Қабышұлы, Ғ. Жетім жиналыс: әзіл-сықақ әңгімелер,екі хикая / Ғ. Қабышұлы. - Алматы : Жазушы, 1997. - 648 б.
Қабышұлы, Ғ. Арыңның сөзін айта біл [Мәтін] = Скажи все по совести: мақалалар, хаттар = статьи, письма / Ғ. Қабышұлы. - Алматы : Нұрлы Әлем, 2001. - 160 б.
Қабышұлы, Ғ.Сағыныш сазы / Ғ. Қабышұлы. - Алматы : Нұрлы Әлем, 2003. - 144 б. - (Сырсандық)
Қабышұлы, Ғ. Гүл аңсаған бір ғұмыр. Айғыр кемпір / ҚабышұлыҒ. - Алматы : Қазығұрт, 2005. - 360 б.
Қабышұлы, Ғ. "...изация": таңдамалы / Қабышұлы Ғ. - Алматы : Ана тілі, 2005. - 288 б.
Қабышұлы, Ғ. Тарғыл тірлік / Ғ. Қабышұлы. - Алматы : Атамұра, 2006. - 320 б.
Қабышұлы, Ғ. Анау-мынауизация: әзіл-сықақ әңгімелер және аудармалар жинағы / Ғ. Қабышұлы. - Алматы : Көшпенділер, 2008. - 328 б.
Қабышұлы Ғ. Шығармалары / Ғ. Қабышұлы ; Шығыс Қазақстан облысының әкімдігі. - Астана : Фолиант, 2011- ... . - (Алтай-Ертіс кітапханасы)
Т. 1 : Үш арна : әзіл-сықақ әңгімелер, естеліктер, аудармалар. - 2011. - 440 б.
Қабышұлы Ғ. Екі томдық шығармалар жинағы / Ғ. Қабышұлы. - Алматы : ҚазАқпарат, 2011-2013.
Т. 1. - 2011. - 476 б.
Т. 2. - 2013. - 475 б.
***
Кабышев, Г. Смех и слезы: юмористические, сатирические рассказы : пер. с каз / Г. Кабышев; ред. Т. Васильченко. - Алма-Ата : Жазушы, 1990. - 335 с.
Мақалалар-Статьи
Қабышев, Ғ. Рута гүлі / Ғ. Қабышев // Жұлдыз. - 1970. - № 5. - Б. 138-142.
Қабышұлы, Ғ. Алты шапан: [сықақ] / Ғ. Қабышұлы // Дидар. - 1994. - 30 маусым.
Қабышұлы, Ғ. Айкем-ай: [хикая] / Ғ. Қабышұлы // Дидар. - 1998. - 31 қаңтар.
Қабышев, Ғ. Елу жеті ердің бірі / Ғ. Қабышев // Коммунизм туы. - 1965. - 30 апрель.
Қабышев, Ғ. Ізғұтты тұрған жер табылды / Ғ. Қабышев // Коммунизм туы. - 1965. - 20 октября.
Қабышев, Ғ. Шығарма шырайы - көркем шындық: [З. Қабдоловтың "Біз жанбасақ" деген шығармасы жайлы] / Ғ. Қабышев // Жұлдыз . - 1976. - № 1. - Б. 7.
Қабышев Ғ. Ойлы күлкі, астарлы әзіл: [Ғ. Мүсіреповтің туындыларындағы сатира мен юмор] / Ғ. Қабышев //Жұлдыз . - 1982. - № 3. - Б. 124-126.
Қабышұлы Ғ. "Бас кетсе де тартынба": [С.Дөнентайұлының туғанына 100 жыл] / Қабышұлы Ғ. // Қазақ әдебиеті. - 1994. - №3 маусым,(N22).- Б.6
Қабышұлы Ғ. Еркелік еді ғой...: [Б.Момышұлы жайлы естелігі] / Қабышұлы Ғ. // Дидар. - 1994. - 13 қазан.- Б.
Қабышұлы, Ғ. Күлкім - ең қымбат мүлкім: [сатира сарбазы...60 жасқа толуына орай оқырмандарына айтары] / Ғ. Қабышұлы // Дидар. - 1995. - 6 сәуір.
Қабышұлы Ғ. Көкшедегі сол бір кеш: [Жазушы О.Бөкеймен жүрген күндерден естелік] / Қабышұлы Ғ. // Дидар. - 1995. - 18 мамыр.- Б.
Қабышұлы, Ғ. Әди Шәріпұлы: [партизан - жазушы туралы] / Ғ. Қабышұлы // Түркістан. - 1997. - 18-23 желтоқсан. - Б. 3.
Қабышев, Ғ. "Біздерде мынандай бар, мынандай бар...": сатиралы туындылар / Ғ. Қабышев // Жұлдыз. - 1997. - № 1. - Б. 22-26.
Қабышұлы Ғ. Бабамның тілі- бақытымның тілі: [Қазақ тілінің даму проблемасы жайында] / Қабышұлы Ғ. // Қазақ әдебиеті. - 1998. - 7 тамыз.- Б.10-11,16
Қабышұлы Ғ. Көк "Тұлпар" / Қабышұлы Ғ. // Ақ желкен. - 1999. - №3-4.- Б.12-14.
Қабышұлы, Ғ. Адамның кейбір кездері ../ Ғ. Қабышұлы // Дидар. - 2001. - 13 ақпан.
Қабышұлы, Ғ. Адамның кейбір кездері / Ғ. Қабышұлы // Жұлдыз. - 2002. - № 6. - Б. 78-106.
Қабышұлы, Ғ. Әнуардың түбіне жеткен Ілияс емес / Ғ. Қабышұлы // Жас алаш. - 2004. -18 наурыз. - Б. 8.
Қабышұлы Ғ. Жадымнан өшпес жәйттер / Қабышұлы Ғ. // Дидар. - 2004. - 20 тамыз.- Б.6
Қабышұлы Ғ. Кешірім туралы не білеміз? / Қабышұлы Ғ. // Ертіс өңірі. - 2006. - 6 қыркүйек.- Б.
Қабышұлы, Ғ. Алты алаштың Әлімжановы / Ғ. Қабышұлы // Парасат. - 2007. - № 1. - Б. 23.
Қабышұлы, Ғ. Бозтаевтың батыл қадамы / Ғ. Қабышұлы // Ертіс өңірі. - 2009. - 26 тамыз. - Б. 12-13.
Қабышұлы, Ғ. Шәкең хақында шағын сыр / Ғ. Қабышұлы // Ұлан таңы. - 2009. -1 қаңтар. - Б. 3.
Қабышев, Ғ. Көңіл шіркін шолып шықты: [жазушы жерлесіміз облыстық "Дидар" газетінің 80 жылдық мерейтойы қарсаңында өткен өмірден сыр толғайды] / Ғ. Қабышев // Дидар. - 2011. - 17 қазан. - Б. 5.
Қабышев, Ғ. Зылиха апай күйеуіне жағылған күйені кетіру үшін жан тыныштығын ұмытқан жан еді: [ақын М. Жұмабаев пен жары З. Жұмабаева жайында сұхбат] / Ғ. Қабышев // Аңыз адам . - 2012. - № 1. - Б. 22.
Қабышұлы Ғаббас Сатира сардары / Қабышұлы Ғаббас // Егемен Қазақстан . - 2016.- 27 ақпан (№ 39). - 10.
Қабышұлы, Ғаббас. "Халық жауының" батыр баласы: [Кеңес Одағының Батыры І. Айтықов туралы.] / Ғ. Қабышұлы // Дидар. - 2016. - 27 мамыр.- Б.17.
Қабышұлы Ғаббас Сергей Есениннің ажалы кімнен болған ? / Қабышұлы Ғаббас // Айқын. - 2016.- 12 сәуір (№ 53). - 8
Қабышұлы, Ғаббас. Орны бөлек 10 жыл: [облыстық "Дидар" газетінің 85 жылдығына орай. ] / Ғ. Қабышұлы // Дидар. - 2016. - 15 қазан.- Б.16.
Қабышұлы Ғаббас Тасыр әнші, талғамсыз телеарна: Қазақстанның халық әртісі Бибігүл Төлегеноваға ашық хат / Қабышұлы Ғаббас // Түркістан . - 2016.- 7 қаңтар (№ 1). - 5
Қабышұлы Ғ. Ораш / Ғ. Қабышұлы // Дидар. - 2018. - 20 қыркүйек.- Б.21.; 27 қыркүйек.- Б.21.
Қабышұлы, Ғаббас. Қадырия: ақын Қадір Мырза Әли туралы естелігі / Ғ. Қабышұлы // Жұлдыз. - 2020. - N 1.- Б.190-200
Қабышұлы, Ғаббас. Тарих таразысындағы төрт жай / Ғ. Қабышұлы // Егемен Қазақстан. - 2020. - 3 маусым.- Б.9 ; Егемен Қазақстан. - 2020.; 4 маусым.- Б.12 ; Егемен Қазақстан. - 2020.; 5 маусым.- Б.8
Қабышұлы, Ғаббас. Сексенді шоқтығынан ұстады!: [жазушы Кәдірбек Сегізбаев 80-ге толды] / Ғ. Қабышұлы // Қазақ әдебиеті. - 2021. - 21 мамыр.- Б.10.
Қабышұлы, Ғаббас. Ақын туралы ақиқат немесе Мұқағали өмірінің беймәлім беттері / Ғ. Қабышұлы // Ана тілі. - 2021. - 5-11 тамыз.- Б.6-7
Қабышұлы, Ғаббас. Ораш: жазушы Оралхан Бөкей туралы естелік / Ғ. Қабышұлы // Ертіс өңірі. - 2021. - 22 қыркүйек.- Б.11 ; Ертіс өңірі. - 2021.; 29 қыркүйек.- Б.13
Қабышұлы Ғ. Газет "екінші үйім" айналды: [облыстық "Дидар" газетінің 90 жылдық мерейтойына орай] / Ғ. Қабышұлы // Дидар. - 2021. - 21 қазан.- Б.11.
Қабышұлы, Ғаббас. Тәуекел: [Кешірім Бозтаев туралы бір үзік сыр] / Ғ. Қабышұлы // Егемен Қазақстан. - 2021. - 22 желтоқсан.- Б.8
Қабышұлы, Ғаббас. "Әкәу... Ол Мұқағали ғой!": [М.Мақатаев туралы естелік] / Ғ. Қабышұлы // Қазақ әдебиеті. - 2023. - 2 маусым.- Б.1, 10-11.
Қабышұлы, Ғаббас. Сатаевич: [Амантай Сатаевтың 90 жылдығына орай естелік] / С. Әлібек // Қазақ әдебиеті. - 2023. - 25 тамыз.- Б.22.
Қабышұлы, Ғаббас. Әнекеңнің айыбы не? / Ғ. Қабышұлы // Қазақ әдебиеті. - 2023. - 10 қараша
Қабышұлы, Ғаббас. Әдеби ортадағы отауым / Ғ. Қабышұлы // Қазақ әдебиеті. - 2024. - 12 қаңтар.- Б.6
Қабышұлы, Ғаббас. Күліп алып жазатын: жазушы Оспанхан Әубәкіров туралы / Ғ. Қабышұлы // Жұлдыз. - 2024. - N3.- Б.161-166
Қабышұлы, Ғаббас. "Тіліміз!" - дейміз. Ал "тірлігіміз" не болып жатыр? / Ғ. Қабышұлы // Қазақ әдебиеті. - 2024. - 3 мамыр (N17).- Б.7-18.
***
Кабышев, Г. Счастье мое: стихотворение / Г. Кабышев // Утро над Иртышом: сборник стихов / Восточно-Казахстанское литературное объединение. - Усть-Каменогорск : Облиздат, 1960. - С. 77.
Кабышев,Г. Последние известия / Г.Кабышев // Алем: альманах. Вып. 1 / ред. А. Сейдимбеков. - Алматы : Жазушы, 1991. - 448 с.
Кабышулы, Г. Серая тетрадь: рассказ / Г.Кабышулы// Казахская и мировая литература. - 2006. - № 4. - С. 14-15.
Кабышулы, Г. "В сени твоей мне не нашлось приюта." : документальная повесть / Г. Кабышулы; пер. с каз. М. Жанузаковой // Простор. - 2013. - № 3. - С. 105-130; № 4. - С. 144-159; № 5. - С. 119-128.
Кабышулы, Г. Я горжусь им!: [о К. Бозтаеве] / Г. Кабышулы // Рудный Алтай. - 2008. - 17 июня. - С. 3.
Кабышулы, Г. Писатель, публицист, борец: [об А. Алимжанове] / Г. Кабышулы // Нива. - 2012. - № 9. - С. 81-91.
Кабышулы, Г. Было два Мирзояна / Г. Кабышулы // Жалпы тарих және құқықтану мектепте, коллежде және ЖОО-да = Всеобщая история и правоведение в школе, колледже и ВУЗе. - 2014. - № 1-2. - С. 3-5.
Кабышулы, Габбас. О нашем Маке / Г. Кабышулы // Мысль. - 2018. - №10. - С. 42-45.
Кабышулы, Габбас. "Ради этой земли": документальный очерк к 25-летию закрытия ядерного полигона / Г. Кабышулы // Мысль. - 2016. - № 9. - С. 19-28
Ғ. Қабышұлының қатысуымен жарық көрген басылымдар
Издания, вышедшие при участии Кабышулы Г.
Аубакиров, О. Сами знаем : сатирические стихи / О. Аубакиров; предисл. Г. Кабышева. - Алма-Ата : Жазушы, 1984. - 343 с.
Алимжанов, А. Познание: пер. с каз. / А. Алимжанов; сост. Г. Кабышулы. - М. : Русская книга, 2003. - 336 с. - (2003 год Казахстана в России)
Слово о Каюме : сборник воспоминаний / [отв. ред.: Г. Кабышулы]. - Астана : Фолиант, 2006. - 371 с.
Исиналиев, М. Избранное / М. Исиналиев; [сост.: М. Исиналиева, Г. Кабышулы]; Фонд изучения наследия репрессированной интеллигенции Казахстана "Арыс" - Алматы : Арыс, 2007.
Т. 1. - 2007. - 644 с.
Т. 2 . - 2007. -562 с.
Қаһарман: (естелік, арнау-толғау, өлең-жырлар) / құраст. Ғ. Қабышұлы . - Алматы : Атамұра, 2007. - 296 б.
Каюм Мухамедханов : Судьба и Карлаг / отв. ред. Г. Кабышулы. - Алматы, 2008. - 276 с.
Мұхамедханов, Қ. Абай кітабын алғаш шығарған Илияс Бораганский = Ильяс Бораганский - первый издатель книг Абая / Қ. Мұхамедханов; отв. ред. Ғ. Қабышұлы. - Алматы : Олжа, 2009. - 64 б.
Ғ. Қабышұлы аудармалары
Переводы Кабышулы Г.
Азиз Несин Король футбола : роман, рассказы / Азиз Несин; пер. с рус., авт. предисл. Г. Кабышев; худож. Р. Слючарева. - Алма-Ата : Жазушы, 1987. – 357 с. : ил. - (Прогрессивная зарубежная литература)
Нушич, Б. Министрдің торайы: әзіл-сықақ әңгімелер мен хикаялар, фельетондар / Б. Нушич; орыс тілінен аударған Ғ. Қабышұлы. - Астана : Аударма, 2008. - 277 б. - (Әлем әдебиеті)
Белякина, А. Аңыз адам-ақиқат тұлға: [Қ. Мұхамедханов туралы] / А. Белякина; аударған Ғ. Қабышұлы . - [Б. м.] : «Қайым Мұхамедханов атындағы білім мен мәдениет орталығы" қоғамдық қоры, 2011. - 47 б.
Ғ. Қабышұлы туралы әдебиет
Литература о Кабышулы Г.
Шығыс Қазақстан облысы: энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. - Қабышұлы Ғаббас: б. 422.
Қазақ әдебиеті: энциклопедиялық анықтамалық / Қазақстан Республикасы мәдениет, ақпарат және спорт министрлігі. - Алматы : Аруна, 2005. - (Мәдени мұра). - Қабышұлы Ғаббас: б. 284.
Шығыс жұлдыздары: энциклопедиялық анықтамалық. Т. 1 : Сөз зергерлері. Мәдениет майталмандары / құрастырушылар Ұ. Есдаулет, К. Құрмансейіт, Д. Кәпұлы. - Астана : Фолиант, 2011. - Қабышұлы Ғаббас: б. 98.
Қазақстан жазушылары. ХХ ғасыр: анықтамалық. - Алматы : Ана тілі, 2004. - Қабышұлы Ғаббас: б. 170.
Ұлтым деп соққанжүректер: өмірдерек. - Алматы : КИЕ, 2009. - 200 б. - ("Ұлт тағдыры" қозғалысының кітапханасы). - Қабышев, Ғ. (ол туралы)
Білгенге маржан: қанатты сөздер мен мақал-мәтелдер / құраст. А. Қ. Керімтаев. - Алматы : Көркем баспасы, 2010. - 416 б. - (Қасқалдақ қоғамдық қоры). - Қабышұлы, Ғ. (ол туралы)
***
Литература Казахстана: знциклопедический справочник / Министерство связи и информации Республики Казахстан; Комитет информации и архивов. - Алматы : Аруна : Қазығұрт, 2010. - (Мәдени мұра). – Кабышулы Габбас: С. 233.
Писатели Казахстана: справочник. - Алма-Ата : Жазушы, 1982. - 280 с.
Мақалалар-Статьи
Алтынбекова, Р. Сыршыл сықақшы: [жерлес жазушы Ғ. Қабышев туралы] / Р. Алтынбекова // Жас алаш. - 1995. - 12 сәуір.
Бөдіғұлов, Н. Биік кісі: [жазушы Ғ. Қабышевқа арналған өлең] / Н. Бөдіғұлов // Жас алаш. - 1995. - 12 сәуір.
Еркебай, С. Сықақтың сындарлы сардары: [жазушы Ғ. Қабышев 60 жаста] / С. Еркебай // Парасат. - 1995. - № 6. - Б. 13.
Мейірова, А. Лайықты ілтипат: [ұлан ауд. Бозанбай ауылында жазушы Ғ. Қабышұлының 60 жасқа толуына байланысты өткізілген мерейтой туралы] / А. Мейірова // Қазақ әдебиеті. - 1995. - № 29 тамыз. - Б. 2.
Нұқайұлы, Т. Қалбадағы қаламгер тойы: [өткір тілді сықақшы Ғ. Қабышевтің туған жері - Ұлан ауд. 60 жасқа толу мерейтойы тойланды] / Т. Нұқайұлы // Дидар. - 1995. - 17 тамыз.
Тоқпатаев, У. Қымбат күлкі: [жазушы Ғ. Қабышевтың "Кадр мәселесін...мәселе шешеді" атты жинағы жарыққа шықты] / У. Тоқпатаев // Дидар. - 1995. - 19 желтоқсан.
Байбатыров Ғ. Улы сия, ащы тіл... [Ғаббас Қабышұлының жаңа кітабы "Көлденең кітап" туралы пікір] / Байбатыров Ғ. // Дидар. - 2001. - 15 мамыр.- Б.4
Қожакеев, Т. Қым -қуат іздер: оқу құралы / Т. Қожакеев . - Алматы : Санат, 1999. - 400 б. - Қабышев, Ғ. (ол туралы)
Дәулет, Ж. Ғаб - аға хақында бірер сөз / Ж. Дәулет // Ұлан таңы. - 2009. - 1 мамыр. - Б. 8.
Буханова, Ж. Н. Шығыстан шыққан қаламгер: [Қабышев Ғ. туралы] / Ж. Н. Буханова // Мәдениет жаршысы = Вестник культуры. - 2010. - № 4. - Б. 13-14.
Шайхыұлы, Е. Ағынан жарылсақ...: сұхбаттар жинағы / Е. Шайхыұлы. - Алматы : Қазығұрт, 2012. - 320 б. - (Тәуелсіздік толғауы). - Қабышұлы, Ғ. (ол туралы)
Жаппасұлы, Еркін. Дауылдарға қарсы өскен қарағай: [Ғаббас Қабышұлы туралы] / Е. Жаппасұлы // Қазақ әдебиеті. - 2020. - 24 шілде.- Б.7.
Қабышев Ғ. Ал сен Анкараға аттан...: [жерлес қаламгер, қоғам қайраткері, сатирик Ғ. Қабышұлымен сұхбат ] / Ғ. Қабышев ; сұхбат: Ғаббас Қабышұлы Ғ. // Дидар. - 2021. - 13 мамыр.- Б.13.
Кенебай, Жұмаш. Өр - ылдилы Дәуір: [Қаламгер Ғаббас Қабышұлымен әңгіме] / Ж Кенебай // Жас алаш. - 2022. - 3 қараша.- Б.6
Қабышұлы, Ғаббас. "Сөздің атасы... тірі болсын!": [Қаламгер Ғ.Қабышұлымен сұхбат] / сұхб. Е. Жаппасұлы // Қазақ әдебиеті. - 2023. - 14 шілде.- Б.4-5.
Ахметова, Эльмира. Әділдікті ту еткен қарымды қаламгер: жазушы Ғаббас Қабышұлы туралы / Э. Ахметова // Ұлан айнасы. - 2024. - 12 сәуір (N15).- Б.4
Уалханова, Рақия . Қаламгер атты кітаптың тұсауы кесілді: "Абай әлемі" сериясымен шыққан Ғаббас Қабышұлының "Қаламгер атты кітабы туралы / Р. Уалханова // Ұлан айнасы. - 2024. - 25 қазан (N43).- Б.4
Тоқпатаев, У. Сатира сардары : [қаламгер Ғаббас Қабышұлы туралы] / У. Тоқпатаев // Дидар. - 2025. - 3 сәуір (N14). - Б. 8.
***
Алимжанов, Ануар. Чтобы не остаться под атомным пеплом: к 25-летию закрытия ядерного полигона / Подборку подготовил Габбас Кабышулы // Мысль. - 2016. - №5. - С. 12-15.
Ахмадиева, Б. Писатель, публицист, журналист : [к 90-летию Габбаса Кабышева] / Б. Ахмадиева. - Текст (визуальный) : непосредственный // Ұлан айнасы. - 2025. - 17 января (№ 3). - С. 3.
Казангапулы И.
- Обновлено 06.09.2022 21:31
Казангапулы Иманбазар (1876-1943) – поэт.
Поэт. Ученик Абая. Родился и жил по соседству с аулом Абая.
Отец Қазанғап Қынашұлы хорошо знал русский язык и был уважаемым человеком. Для обучение детей открыл в ауле медресе. Трижды посещал Мекку. Иманбазар, получив от отца достойное воспитание и обучение у местного муллы, едет в Семей для продолжения обучения в пятилетнюю школу-медресе. Вдохновленный поэзией Абая сам сочинял стихи. Позднее познакомися с великим поэтом в Чингистау. Эта встреча привела к творческой дружбе. Иманбазар принимал участие в управлении аулом и был старшиной. Служа на этой должности в 1900 году вместе со своим другом Мағауей Қүнанбаевым получает похвальную грамоту от генерал-губернатора. После встречи с Абаем решал проблемные вопросы своего края. Первые стихи были опубликованы в газете «Дала уәлаяты» в 1888-1889гг. Последовав примеру Абая написал лирические произведения «Әнибал» (1909), «Алтын сақина» (1911). Типография братьев Каримовых в городе Казани выпустили отдельным изданием книгу «Қисса-и Әнибал».
Иманбазар был близким другом Магауи. В период тяжелой болезни, перед смертью написал Иманбазару поэтическое послание. В 1960 году экспедиция не найдя данное захоронение возвращается. В июле 1941 года Иманбазар принимает учатие в обласном слете акынов в г. Семипалатинск (ныне Семей). Акын похоронен рядом с отцом Қазанғап қажы.
Қазанғапұлы Иманбазар туралы әдебиеттер
Литература о Қазанғапұлы Иманбазар
Абайдың ақын шәкірттері [Мәтін]. 4-ші кітап / Республикалық Абай қоры. - Алматы: Дәуір, 1997. - 239 б. (Введено оглавление)
Абайдың ақын шәкірттері [Мәтін]. 4-ші кітап / Республикалық Абай қоры. - Алматы: Дәуір, 1997. - 224 б. (Введено оглавление)
Мұхамедханов Қ. Көп томдық шығармалар жинағы [Мәтін]. Т. 4 : Абай мұрагерлері. Естеліктер, 2005. - 328 б.
Кайнарулы М.
- Обновлено 11.07.2025 11:49
Мерей Кайнарулы (1985 г.) - художник, фотограф, журналист. Член Союза журналистов Казахстана.
Родился 17 ноября в селе Шынгыстай Катон-Карагайского района Восточно-Казахстанской области. С детства увлекался рисованием, затем заинтересовался фотографией.
Окончив Государственный университет имени Шакарима (г. Семей) по специальности «Изобразительное искусство и черчение». Работал учителем в школе имени О.Бокея в с. Глубокое (Глубоковский район Восточно-Казахстанская область), затем корреспондентом газет «Ақ бұлақ», «Менің өлкем».
С 2014 года - сотрудник областной газеты «Дидар».
Мерей Кайнарулы увлекается не только пейзажной живописью и ландшафтной фотографией, но и карикатурой. В 2018 году его рисунки-шаржи вошли в книгу «Қоңыр қалжын» Муратхана Кенжеханулы.
Лауреат областных, республиканских конкурсов. Гран-При в республиканском фотоконкурсе "Менің Отаным" (2016), 1-е место в номинации «Менің замандастарым» в областном фотоконкурсе в рамках программы «Рухани жаңғыру» (2017).
В 2019 году занял 1-е место в республиканском конкурсе СМИ в номинации «Лучший фоторепортаж», 1-е место - в областном молодежном творческом конкурсе в номинации «Художественная фотография».
Указом от 23 июня 2025 года Мерей Кайнарулы награждён медалью "Ерен еңбегі үшін".
М. Қайнарұлының мерзімді басылымдардағы мақалалары
Статьи М. Кайнарулы в периодических изданиях
Қайнарұлы, М. Шыңғыстай шамшырақтары : [Қатонқарағай ауданы Шыңғыстай мектебі, оның негізін қалаушы Ә. Ережепұлы (суретімен) туралы.] / М. Қайнарұлы // Менің өлкем. - 2012. - 9 ақпан.- Б. 9.
Қайнарұлы, М. Полигон перзенті / М. Қайнарұлы // Менің өлкем.- 2012. - 15 наурыз. - Б. 3.
Қайнарұлы, М. Оралхан тіпті де өлген жоқ: [жазушы Оралхан Бөкейдің 70 жылдық мерейтойы Қатонқарағай өңірінде дүбірлеп өтті.] / М. Қайнарұлы // Менің өлкем. - 2013. - 19 қыркүйек. - б. 9.
Қайнарұлы, М. Кешенге келушілер қатары көбейіп келеді:[Тарбағатай өңірінде туризмді дамыту мәселесі сөз болды] / М. Қайнарұлы // Дидар. - 2014. - 6 қараша. - б. 9.
Қайнарұлы, М. Катонқарағайда қар барысы тұңғыш рет суретке ілінді / М. Қайнарұлы // Дидар. - 2015.- 9 қаңтар. - Б. 9.
Қайнарұлы, М. Дәулет олимпиада чемпионы болсам дейді / М. Қайнарұлы // Дидар. - 2015. - 13 ақпан. - Б. 10.
Қайнарұлы, М. Ержүрек жерлестеріміз жайында сыр шертеді: [А.С. Пушкин атындағы облыстық кітапханада Ұлы Жеңістің 70 жылдығына арналған кітаптар көрмесі ұйымдастырылды] / М. Қайнарұлы // Дидар. - 2015. - 18 наурыз. - Б. 6.
Қайнарұлы, М. Сәлемдесу кеші өтті / М. Қайнарұлы // Дидар. - 2015. - 24 сәуір. - Б. 6.
Қайнарұлы, М. Ағайындарының зиратын Польшадан тапқан / М. Қайнарұлы // Дидар. - 2015. - 24 сәуір. - Б. 16.
Қайнарұлы, М. Алтайдағы «Арал» немесе шекарада қалған екі үй / М. Қайнарұлы // Дидар. - 2017. - 14 қыркүйек. - Б. 16
Қайнарұлы, Мерей. Абай мен Алаштың ізі қалған көне ғимараттар қаңырап тұр / М. Қайнарұлы // Егемен Қазақстан. - 2020. - 27 тамыз.- Б.9
Қайнарұлы, Мерей. Абаттандырылған Абай елі / М. Қайнарұлы // Егемен Қазақстан. - 2020. - 1 қыркүйек.- Б.2
Қайнарұлы, Мерей. Көз тартқан көне кітаптар : Сәрсен Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан мемлекеттік университетінде Абай ғылыми зерттеу институты ашылды. / М. Қайнарұлы // Егемен Қазақстан. - 2020. - 9 қыркүйек.- Б.7
Қайнарұлы, Мерей. Оралханша ой толғағым келген / М. Қайнарұлы // Егемен Қазақстан. - 2020. - 28 қыркүйек.- Б.13
Қайнарұлы, Мерей. Президент Тоқаев: Абай өсиеті-ұрпақтың айнымас темірқазығы / М. Қайнарұлы // Егемен Қазақстан. - 2020. - 16 қазан.- Б.1-2
Қайнарұлы, Мерей. Абаттанған Абай ауданы / М. Қайнарұлы // Егемен Қазақстан. - 2020. - 16 қараша.- Б.27
Қайнарұлы, Мерей. Күршімде Абай алаңы ашылды : Шекара шебіндегі ауданда Абай атындағы алаң ашылып, ақынның ескерткіші орнатылды. / М. Қайнарұлы // Егемен Қазақстан. - 2020. - 18 қараша.- Б.32
Қайнарұлы, Мерей. Батыр рухына арналған айтыс өтті : Төлеген Тоқтаровтың туғанына 100 жыл толуына орай өз туған жері Ұлан ауданында "Ұранды елдің ұрпағы" атты аймақтық ақындар айтысы өтті. / М. Қайнарұлы // Егемен Қазақстан. - 2020. - 25 желтоқсан.- Б.9
Қайнарұлы, Мерей. Қалиханның қарағай үйі / М. Қайнарұлы // Егемен Қазақстан. - 2021. - 7 қаңтар.- Б.12. ; Арайлы Катонқарағай. - 2024.; 13 желтоқсан (N50).- Б.6
Қайнарұлы, Мерей. Оспан батырдың соңғы суреті / М. Қайнарұлы // Егемен Қазақстан. - 2021. - 23 қаңтар.- Б.10.
Қайнарұлы, Мерей. Сазгердің сахналық бейнесі : Шығыс Қазақстан жастар театры қойған Шәмші Қалдаяқовтың "Өмір-өзен" музыкалық қойылымы туралы / М. Қайнарұлы // Егемен Қазақстан. - 2021. - 12 ақпан.- Б.16
Қайнарұлы, Мерей. Тау баласы : Катонқарағай ауданында лауазымды қызмет атқарған Шаймардан Оразаев туралы мақала / М. Қайнарұлы // Егемен Қазақстан. - 2021. - 10 наурыз.- Б.11
Қайнарұлы, Мерей. Музей қоры құнды картиналармен толықты / М. Қайнарұлы // Егемен Қазақстан. - 2021. - 12 сәуір.- Б.13
Қайнарұлы, Мерей. Тарбағатайдың таңбалы тастары / М. Қайнарұлы // Егемен Қазақстан. - 2021. - 20 сәуір.- Б.7
Қайнарұлы, Мерей. Кенесары мүсіні мен мазмұндалады / М. Қайнарұлы // Егемен Қазақстан. - 2021. - 20 мамыр.- Б.16
Қайнарұлы, Мерей. Қуғын-сүргін құрбандары ұмытылмайды / М. Қайнарұлы // Егемен Қазақстан. - 2021. - 14 маусым.- Б.8
Жүнісхан, Айтолған. "Көшпенділер" трилогиясына - 40 жыл / М. Қайнарұлы // Егемен Қазақстан. - 2021. - 14 маусым.- Б.10
Қайнарұлы , Мерей. Төр Алтай ақындары тәуелсіздікті жырлады : [Шығыста өткен "Төр Алтай жырлайды" атты поэзия фестивалі туралы] / М. Қайнарұлы // Егемен Қазақстан. - 2021. - 19 шілде.- Б.8
Қайнарұлы, Мерей. Шың басындағы шахта : Мұзтауға саяхат / М. Қайнарұлы // Егемен Қазақстан. - 2021. - 4 тамыз.- Б.1,9
Қайнарұлы, Мерей. Әскери ардагерлер әділдік іздейді : Биыл Семей ядролық полигонының жабылғанына 30 жыл толды. / М. Қайнарұлы // Егемен Қазақстан. - 2021. - 27 тамыз.- Б.8
Қайнарұлы, Мерей. Жарасымды жасыл дүңгіршек : Арбатқа қойылған кітап оқу кабинасы туралы / М. Қайнарұлы // Егемен Қазақстан. - 2021. - 9 қыркүйек.- Б.16
Қайнарұлы, Мерей. Әлихан туралы тың дерекке толы кітап / М. Қайнарұлы // Егемен Қазақстан. - 2021. - 28 қазан.- Б.6
Қайнарұлы, Мерей. Әдеби зал ашылды : [Тәуелсіздіктің 30 жылдығына орай Д. Серікбаев атындағы Шығыс Қазақстан техникалық университетінде көркем әдебиет залы ашылды] / М. Қайнарұлы // Егемен Қазақстан. - 2021. - 15 желтоқсан.- Б.16
Қайнарұлы, М. Достоевский және Семей : [Достоевскийдің 200 жылдығына орай і] / М. Қайнарұлы. // Егемен Қазақстан. - 2021. - 27 желтоқсан. - Б. 10.
Қайнарұлы , Мерей. Қол дорбаның пайдасы : А. С. Пушкин атындағы кітапхананың Maker Space шығармашылық алаңында "Эко сөмке тігеміз" атты шеберлік сабағы өтуде. / М. Қайнарұлы // Егемен Қазақстан. - 2022. - 3 ақпан.- Б.14
Қайнарұлы, Мерей. Батырхановтың батырлығы : интернациональдық борышын өтеп жүріп, иран-тәжік шекарасында қайтыс болған Раджан Батырханов туралы. / М. Қайнарұлы // Егемен Қазақстан. - 2022. - 24 ақпан.- Б.5
Қайнарұлы, Мерей. Қабанбай батыр музейі ашылады : [Сәрсен Аманжолов атындағы университетте Қабанбай музейі ашылады] / М. Қайнарұлы // Егемен Қазақстан. - 2022. - 17 наурыз.- Б.16
Қайнарұлы, Мерей. Күршім көпірі түйісті / М. Қайнарұлы. // Егемен Қазақстан. - 2024. - 13 тамыз (N155). - Б. 1,4
Қайнарұлы, Мерей. Өскеменде жаңа қазақ мектебі ашылды : [Өскемендегі "Нұрлы жол" шағын ауданында 600 орындық қазақ орта мектебінің ашылу салтанаты] / М. Қайнарұлы. // Егемен Қазақстан. - 2024. - 3 қыркүйек (N169). - Б. 13
Қайнарұлы, Мерей. Аршаты-Алтайдың төрі : [Аршаты орман шарпуашылығының жұмысы туралы] / М. Қайнарұлы . // Арайлы Катонқарағай. - 2024. - 4 қазан (N40). - Б. 9
Қайнарұлы, Мерей. Саятшы әрі сүретші : [Тарбағатайлық суретші Еркебұлан Жәкішев туралы] / М. Қайнарұлы. // Егемен Қазақстан. - 2024. - 5 қазан (N193). - Б. 12
Қайнарұлы, Мерей. Елібаев ел есінде мәңгі қалады : әнші Рамазан Елібаев туралы / М. Қайнарұлы. // Арайлы Катонқарағай. - 2024. - 18 қазан. - Б. 10
Қайнарұлы, Мерей. Жазаба - Алтайдағы жұмбақ ауыл / М. Қайнарұлы // Арайлы Катонқарағай. - 2025. - 28 наурыз (№12). - Б. 8
Қайнарұлы, Мерей. Шығыстың ұны шетелге шығады : [Өскемен ұн тарту комбинатының тыныс-тіршілігінен] / М. Қайнарұлы // Егемен Қазақстан. - 2025. - 24 мамыр (№96). - Б. 5
Қайнарұлы, Мерей. Ерекше балаларға арналған құрылғы Өскеменнен шығады : [Облыс орталығындағы ерекше күтімді қажет ететін балаларға арналған жиһазды жасайтын орталықтың тыныс-тіршілігінен] / М. Қайнарұлы // Егемен Қазақстан. - 2025. - 13 маусым (№109). - Б. 1, 6
Қайнарұлы, Мерей. Төр Алтайдағы төртүл дүние көз тіккен той : [Катонқарағай ауданында "Алтай - түркі әлемінің алтын бесігі" атты халықаралық фестивалі өтті] / М. Қайнарұлы // Егемен Қазақстан. - 2025. - 17 маусым (N111). - Б. 9
Ырысхан, Ш. Шығыстың күйшілік мектебіне насихат керек... : ["Байжігіт" қазақ ұлт аспаптар оркестрінің бас дирижері, Шығыстың танымал күйшісімен сұхбат] / Ш. Ырысхан ; сұхб. М. Қайнарұлы // Егемен Қазақстан. - 2025. - 5 шілде (№126). - Б. 6
Кайран А.
- Обновлено 06.09.2022 21:33
Кайран Абубакир (1958 г.) – поэт.
Родился 28 февраля в 1958 г. в с. Аксуат Тарбагатайского района Восточно-Казахстанской области (бывшая Семипалатинская область, Аксуатский район, село Аксуат).
В 1981 г. с отличием окончил филологический факультет Семипалатинского педагогического института (ныне Семипалатинский государственный педагогический университет им. Шакарима). В 1981-1983 гг. работал учителем в Куртинском районе Алматинской области.
В 1983-1985 гг. работал заведующим поэтическим отделом республиканского журнала "Балдырған", затем редактором в издательстве "Жалын", заведующим отделом в журнале "Қазақстан мектебі", заведующим отделом в газете "Қазақ әдебиеті", заместителем главного редактора в международном журнале «Дала», заместителем главного редактора журнала «Қазақ тарихы». В настоящее время – главный редактор научно-педагогического журнала «География және табиғат».
В 1980 г. в серии «Бастау» вышла в свет его первая книга. Его стихи вошли в сборники «Ақ сәуле», «Мазасыз әлем» и в коллективных сборниках для детей.
Автор поэтических сборников «Майдандағы жазулар» (2003), «Атбегінің әліппесі» (2005), «Мен ғашықпын ғаламға» (2008) и др.
Лауреат международной литературной премии «Алаш» (2005), призер международных и республиканских поэтических состязаний.
Ә. Қайран шығармалары
Произведения Кайрана А.
Кітаптар – Книги
Қайран, Ә. Маңдайдағы жазулар [Мәтін] : өлеңдер мен балладалар / Ә. Қайран . - Астана : Елорда, 2003. - 216 б.
Қайран, Ә. Мен ғашықпын ғаламға [Мәтін] : өлеңдер мен толғаулар / Ә. Қайран. - Алматы : Жазушы, 2008. - 160 б.
Шығыс Қазақстан қаламгерлерінің кітапханасы : Т. Әбдікәкімов, Ә. Қайран, Ә. Қаңтарбаев, Ә. Ережеқызы, А. Тасқараұлы [Мәтін]. - Алматы : ҚазАқпарат, 2008. - 304 б.
Қайран, Ә. Мезгіл-мезет мектебі [Мәтін] / Ә. Қайран. - Алматы : Таймас, 2011. - 16 б.
Қайран, Ә. Ерасыл [Мәтін] / Ә. Қайран. - Алматы : Таймас, 2012. - 216 б.
Қайран, Ә. Кенесары [Мәтін] / Ә. Қайран // Қазақтың 100 поэмасы. Т. 6. - Алматы : Жазушы, 2013. - Б. 123-152.
Қайран, Ә. Жасыл жаңбыр [Мәтін] : өлеңдер / Ә. Қайран. - Алматы : ЖК "Нуракынов", 2014. - 380 б.
Қайран, Ә. Наркескен [Мәтін] : тарихи дастандар, толғаулар, өлеңдер, аудармалар / Ә. Қайран. - Алматы : Нуракынов, 2014. - 400 б.
Қайран, Ә. Тарбағатай [Мәтін] / Ә. Қайран // Ұлағат ордасы [Мәтін] : кітап-альбом. - Астана : Фолиант, 2015. - Б. 98.
Ә. Қайранның қатысуымен шыққан басылымдар
Издания, вышедшие при участии Кайрана А.
Торайғыров, С. Дүние дөңгелегі айналады [Мәтін] : таңдамалы / С. Торайғыров / ред. Ә. Қайран. - Жидебай : Халықаралық Абай клубы, 2009. - 350 б.
Мерзімді басылымдардағы мақалалар
Публикации в периодических изданиях
1994-1999
Қайран, Ә. Өз жұлдызын бiлмейтiн бiр адаммын [Мәтін] : Қарашық. Асау (Асқар Сүлейменовке). Жұт : өлеңдер / Ә. Қайран // Өркен. - 1994. - 4 маусым. - Б. 4-5 .
Қайран, Ә. Қаулыда қауқар болмаса [Мәтін] : 1994 жылы 23-24 қыркүйекте "Мемлекеттiк тiлдi оқытудың өзектi мәселелерi" деген атпен өткен респ. ғылыми-практикалық семинар кеңестен кейiнгi ойлар // Қазақ әдебиетi. - 1994. - 7 қазан. - Б. 12.
Қайран, Ә. Қиырдан шығам бөкендей. Жұт. Сұлулық [Мәтін] : өлеңдер / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 1994. - 30 қыркүйек. - Б. 13.
Қайран, Ә. "Ол - бiр құшақ музыка..." [Мәтін] : ақын Ж. Жақыпбаевты еске алу / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 1995. - 7 ақпан. - Б.13.
Қайран, Ә. Қайтпас қайсар бiр жүрек [Мәтін] : Ұлы отан соғысының ардагерi Ш. Серғазин туралы / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 1995. - 9 мамыр. - Б. 10.
Қайран, Ә. "Алтын ұям - мектебiм" немесе бiлiм беру iсiнiң бiтпес жыры туралы [Мәтін] / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 1995. - 25 шiлде. – Б. 4 .
Қайран, Ә. Ұлылық ұмытылмас халық барда [Мәтін] : ұлы Абайдың 100 және 125 жылдық мерейтойлары туралы / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 1995. - 8 тамыз. – Б.11.
Қайран, Ә. Қазақ деген Арыстан. Өксiк күй. Қабанбай батырдың рухына шағыну. Нелер таяп келедi. Қабiр басындағы өлең. Қысқы бағыттағы сары жапыраққа. Бiр ай [Мәтін] : өлеңдер // Жалын. - 1995. - № 9-10. - Б. 87-93 .
Қайран, Ә. Ауыл азды дегенше... [Мәтін] : қазақ ауылдарының ахуалы туралы / Ә . Қайран // Қазақ әдебиетi. - 1995. - 7 қараша. - Б. 3.
Қайран, Ә. Жұртым деп соққан жүрегi [Мәтін] : Түркияның Анкара университетiндегi тiл оқыту орталығының профессоры З. Сымайыл туралы / Ә . Қайран // Қазақ әдебиетi. - 1995. - 26 желтоқсан. – Б. 7.
Қайран, Ә. Кел, қаламым, екеумiз бақ сынайық [Мәтін] : өлеңдер / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 1996. -23 қаңтар. – Б. 5.
Қайран, Ә. Наурыз нақыштары [Мәтін] : өлең / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 1996. -19 наурыз. - Б. 15.
Қайран, Ә. Кәделi меймандар немесе "Орыс кiтабын" орғытып өте алмаймыз: Алматы қаласында өткен "Орыс кiтабы" атты көрме-жәрмеңке туралы [Мәтін] / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 1996. - 26 наурыз. – Б. 4.
Қайран, Ә. Қызылқұмның келіп ем ыстығымен [Мәтін] : [Қ. Исаұлының "Керімсал"өлеңдер мен балладалар және хамсаят"атты кітабы туралы] / Ә. Қайран // Қазақ әдебиеті. - 1996. - 16 сәуір. - Б. 12.
Қайран, Ә. Қазақ мектебiне қалай қарайсыз? [Мәтін] : [Қазақстандағы қазақ мектептерiнiң қазiргi жағдайы туралы]/ Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 1996. - 9 шiлде. - Б. 4.
Қайран, Ә. Түнемел ойды көп iштiм. Құрдасқа [Мәтін] : өлеңдер / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 1996. - 5 қараша. - Б. 5.
Қайран, Ә. Ертiс - Баян әуендерi [Мәтін] : Алматыда өткен Павлодар облысының өнерi мен мәдениетiнiң фестивалi туралы / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 1997. - 4 наурыз. – Б. 6 .
Қайран, Ә. "Адамға қанша жер қажет?" [Мәтін] : жер туралы мәселелер жайлы / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 1997. - 15 сәуiр. - Б. 6-7.
Қайран, Ә. "Орыс кiтабының" ортақ көрмесi [Мәтін] : Алматы қаласында iскерлiк және ынтымақтастық орталығы "Атакентте" өткен "Орыс кiтабы" көрме-жәрмеңкесi туралы / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 1997. - 27 мамыр. - Б. 2 .
Қайран, Ә. Жердiң бетi - жансебiлдiң отаны [Мәтін] : өлеңдер // Ә. Қайран / Қазақ әдебиетi. - 1997. - 28 қазан. – Б. 6-7 .
Қайран, Ә. "Болашаққа" кiмдер барады? [Мәтін] : шетелде бiлiм алатын студенттерге арналған "Болашақ" стипендиясының бүгiнi мен ертеңi туралы баспасөз мәслихатындағы ойлар / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 1997. - 11 қараша. - Б. 4-5.
Қайран, Ә. Айналайын Ақмола, сен бiр Орда! [Мәтін] : өлең / Ә. Қайран / Қазақ әдебиетi. - 1997. - 11 қараша. – Б. 3.
Қайран, Ә. Тiл саясатының тiрегi кiмдер? [Мәтін] : мемлекеттік тiл мәртебесi туралы / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 1997. - 25 қараша. – Б. 7.
Қайран, Ә. Сiзге поэзия қажет пе? [Мәтін] : қазақ поэзиясының жағдайы туралы / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 1998. - 13 қаңтар. - Б. 3-4 .
Қайран, Ә. Атажұртты аңсағандар[Мәтін] : жазушылар одағында проза кеңесiнiң кезектi мәслихатында жазушы Жақсылық Сәмитұлының "Сергелдең" атты романы және Әлiбек Файзуллаұлының "Қатыбезер" атты повестер мен әңгiмелер жинағы талқыланғандығы туралы / Ә . Қайран // Қазақ әдебиетi. - 1998. - 20 қаңтар. - Б. 2-3 .
Қайран, Ә. Өзiңдi [Мәтін] : өлең / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 1998. - 1 мамыр. – Б. 1.
Қайран, Ә. "Ал, дүние!.." [Мәтін] : ақын Иран-Ғайыптың шығармашылығы туралы / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 1998. - 10 шiлде. – Б. 11-16 .
Қайран, Ә. Серпiлмейсiң сен неге? [Мәтін] : өлең // Қазақ әдебиетi.- 1998. - 28 тамыз. – Б. 1.
Қайран, Ә. Қарақшы мен қарыға [Мәтін] : өлең / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 1998. - 20 қараша. - Б. 8.
Қайран, Ә. Мақпал үндi Мақпал қыз мақпал кеште [Мәтін] : әншi М. Жүнiсова туралы / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 1998. - 4 желтоқсан. - Б. 5.
Қайран, Ә. "Жалын" боп жалындаған [Мәтін] : академик-жазушы З. Қабдоловтың өмiрi мен шығармашылығы туралы / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 1999. - 1 қаңтар. - Б. 1.
Қайран, Ә. Жүрегiмдi жүгендеп тастар болсаң [Мәтін] : өлеңдер / Ә . Қайран // Қазақ әдебиетi. - 1999. - 1 қаңтар. - Б. 8-9.
Қайран, Ә. Жаппастың қыл қобызы ыңыранды[Мәтін] : қобызшы Жаппас Қаламбаев туралы / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 1999. - 19 ақпан. – Б. 16.
Қайран, Ә. Аққа толған қазандар құтқа толып [Мәтін] : өлең / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 1999. - 19 наурыз. - Б.1 .
Қайран, Ә. Ер туралы естелiк дастанмен тең : қазақ мем. аграрлық ун-тiнде акад. Қ. И. Сәтбаевтың туғанына 100 жыл толуына арналып өткен еске алу кешi туралы [Мәтін] / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 1999. - 26 наурыз. - Б. 9.
2000-2009
Қайран, Ә. Үш ұзақ. Жатақхана. Ақын. Өкше [Мәтін] : өлеңдер / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi.- 2000. - 14 қаңтар. – Б. 8.
Қайран, Ә. Үш ұзақ [Мәтін] : өлең / Ә. Қайран // Қазақ әдебиеті. - 2000. - 14 ақпан. - Б. 5
Қайран, Ә. Тамшы-ғұмыр, құлайсың қай сағатта? [Мәтін] : өлеңдер / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 2000. - 7 шiлде. – Б. 6 .
Қайран, Ә. Даладай дарқан жүрегi : журналист Атабай Қылышбайұлы туралы [Мәтін] / Ә. Қайран// Қазақ әдебиетi. - 2001. - 8 маусым. – Б. 9 .
Қайран, Ә. Икар -Iңкәрдiң соңғы әнi [Мәтін] : Сiргелi Елшiбек батырдың Түркiстанмен қоштасуы / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 2001. - 3 тамыз. - Б. 8.
Қайран, Ә. Кейiнгi жастар – дүбiрлi [Мәтін] : жастар поэзиясы жайлы / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 2001. - 9 қараша. - Б. 7.
Қайран, Ә. Тәңiр құты [Мәтін] : өлең / Ә. Қайран // Парасат. - 2001. - № 12. - Б. 8.
Қайран, Ә. Кешiрмейдi [Мәтін] : Кенесары ханға арналған өлең / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 2002. - 20 қыркүйек. – Б. 4.
Қайран, Ә. Жалқы жүректiң жары – мұң [Мәтін] : өлеңдер // Қазақ әдебиетi. - 2003. - 10 қаңтар. - Б. 15.
Қайран, Ә. Өтеміз қарғам, өтеміз біздер осылай [Мәтін] / Ә. Қайран // Жас алаш. - 2003. - 30 қаңтар. - Б. 7.
Қайран, Ә. Махаббат-дауыл, долы күш [Мәтін] / Ә. Қайран // Жұлдыз. - 2003. - № 1. - Б. 85-96.
Қайран, Ә. Ашық едi Ақсуаттың аспаны... [Мәтін] : өлеңдер / Ә. Қайран // Жас Қазақ үнi. - 2003. - 26.09. - 02.10. - Б. 6.
Қайран, Ә. Бес ене мен пешене [Мәтін] : Тыныштықбек Әбдiәкiмұлына арналған өлең / Ә. Қайран // Үш қиян. - 2003. - 16 қазан. – Б. 5.
Қайран, Ә. Жаңа жылдың ойын - сауық жобасы [Мәтін] / Ә. Қайран // Қазақстан мұғалімі. - 2004. - 1 қаңтар. - Б. 6-7.
Қайран, Ә. Сiргелi Елшiбек батырдың Түркiстанмен қоштасуы : жыр / Ә. Қайран // Қазақ тарихы. - 2004. - № 1. – Б. 60-61.
Қайран, Ә. Алдымдағы күбірден қорқам, артымдағы дүбірден қорқам! [Мәтін] : [ақын қазіргі қазақ поэзиясы туралы ой бөліседі] / Ә. Қайран // Қазақ әдебиеті. - 2004. - 13 ақпан. - Б. 6.
Қайран, Ә. Ақсуат, Ақжар аймағы- қазақы жұрттың қаймағы [Мәтін] : ауыл шаруашылығы министрлігінің назарына / Ә. Қайран // Егемен Қазақстан. - 2004. - 30 сәуір. - Б. 7.
Қайран, Ә. Күнге сапар шегiп кеттi киелi үн [Мәтін] : өлеңдер / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 2004. - 3 желтоқсан . - Б. 12-13 .
Қайран, Ә. Ұлыстың ұлы күнi - Наурыз [Мәтін] : сахналық сауық-кештiң жалпы жобасы / Ә. Қайран // Қазақ тарихы. - 2005. - № 1. - Б. 120-124 .
Қайран, Ә. Тәңiр құты [Мәтін] : өлең / Ә. Қайран // Шекарашы. - 2005. - № 5. - Б. 1.
Қайран, Ә. Қайран өмiр! [Мәтін] : өлең / Ә . Қайран // Парасат. - 2005. - № 7. – Б. 21.
Қайран, Ә. Албан. Ұзақ батырдың ақырғы сөзi [Мәтін] / Ә. Қайран // Қазақ тарихы.- 2006. - № 2. – Б. 50.
Қайран, Ә. 1986. Желтоқсан [Мәтiн] : қаладан қашқан қазақ жiгiтiнiң зары / Ә. Қайран // Қазақ тарихы. - 2006. - № 5. – Б. 79-80.
Қайран, Ә. Жазғыра көрме [Мәтін] : өлең / Ә . Қайран // Аманат. - 2006. - № 5. - Б. 192-193.
Қайран, Ә. Белгiсiздiк [Мәтін] : өлең / Ә. Қайран // Ана тiлi. - 2007. - 11 қаңтар. - Б. 15.
Қайран, Ә. Жер өлең [Мәтін] : өлең / Ә . Қайран / География және табиғат. - 2007. - № 3. - Б. 38.
Қайран, Ә. Жер. Су. Тас. Көк [Мәтін] : өлеңдер / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 2007. - 23 наурыз. - Б. 9.
Қайран, Ә. Қазақтың бар ма қаныңда қастық?. Сен кiмсiң, қазақ?. Қазақ деген арыстан. Асау. Күз де келдi-ау!. Жазғыра көрме [Мәтін] : өлеңдер / Ә. Қайран // Абай.- 2007. - 10 қазан . – Б. 6.
Қайран, Ә. Томаша жұрт томсарып, тозғындады [Мәтін] : өлеңдер / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 2008. – 22 - 28 ақпан . – Б. 9.
Қайран, Ә. Билiк - құзiретiмен бағындырады. Өлең - құдiретiмен табындырады : ақын, "Алаш" сыйлығының иегерiмен сұхбат / әңг. А. Әубәкiр [Мәтін] / Ә. Қайран // Жас Қазақ үнi. - 2008. - 26 ақпан. – Б. 1, 6-7 .
Қайран, Ә. Ауыздықпен алысқан ақтабан жыр [Мәтін] : ақын Сәкен Иманасов - 70 жаста / Ә. Қайран // Жетiсу. - 2008. - 1 мамыр. – Б. 10 .
Қайран, Ә. Тыныштықбектi тануға талпыныс [Мәтін] : ақын Тыныштықбек Әбдiкәкiмұлы туралы / Ә. Қайран // Сын. - 2008. - маусым. - Б. 100-104.
Қайран, Ә. Ағын. От пен гүл. Белгiсiздiк. Қорқытпен сырласу. Тамшы - ғұмыр[Мәтін] : өлеңдер / Ә. Қайран // Ана тiлi. - 2008. - 11 желтоқсан . – Б. 30.
Қайран, Ә. Ай парк Шиллерсiз-ақ қызық өмiр сүрiп жатыр? [Мәтін] : қазiргi кездегi поэзия және ақындардың әлеуметтiк жағдайы туралы ой қозғаған / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 2008. - 31 желтоқсан. – Б. 7 .
Қайран, Ә. Қырық қырлы, құпия сыры [Мәтін] : ұлағатты ұстаз М. Мойтықов туралы / Ә. Қайран // Мұғалiм және қоғам. - 2009. - № 2. - Б. 31-34.
Қайран, Ә. Өлең өлмесе бiзде өлмеймiз [Мәтін] / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 2009. – 13-19 ақпан. - Б. 1.
Қайран, Ә. Бiр мұң кернеп барады тәмәм көктi. Күйшi шалдың күйiгi. Ар аттағанның арылуы. Бөртостаған. Әлемге ортақ шерлi күй. Сол ән болсын. Бiздiң сәттер [Мәтін] : өлеңдер / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 2009. - 7-13 тамыз. - Б. 8.
Қайран, Ә. Өлең бақшасындағы өлмейтiн гүл [Мәтін] : қаламгер Б. Үсеновтың "Жүзiк" атты кiтабы жайлы / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 2009. - 11-17 қыркүйек. - Б. 11.
Қайран, Ә. Тiлдесе бергiн елiңмен [Мәтін] : Төкен Ибрагимовке арналған өлең / Ә. Қайран // Семей таңы. - 2009. - 1 қазан. – Б. 4 .
Қайран, Ә. Арналар кеуiп, ағаштар қурап қалмасын [Мәтін] / Ә. Қайран // Ақ желкен. - 2009. - № 11. - Б. 8-9.
2010 - ...
Қайран, Ә. Он сегiзге - он сегiз[Мәтін] : Шманов Дәуренбек Қайырбайұлына арналған өлең / Ә. Қайран / Президент және Халық. - 2010. - 19 ақпан. - Б. 6.
Қайран, Ә. Жұт [Мәтін] : өлең / Ә . Қайран // Жас Алаш. - 2010. - 15 сәуiр. - Б. 3.
Қайран, Ә. Алғашқы сабақ [Мәтін] : өлең // Мұғалiм және қоғам. - 2010. - № 4. - Б. 36.
Қайран, Ә. Кенесары [Мәтін] : тарихи дастан / Ә. Қайран // Егемен Қазақстан. - 2010. - 16 желтоқсан. - Б. 9.
Қайран, Ә. Кенесары [Мәтін] / Ә. Қайран // Жұлдыз. - 2011. - № 1.- Б. 3-34.
Қайран, Ә. Жанымда түнек аунайды... [Мәтін] : поэзия / Ә. Қайран // Таң-Шолпан. - 2011. - № 3. - Б. 104-113.
Қайран, Ә. Ұлы жүрек [Мәтін] : өлең / Ә. Қайран // Мұқағали. - 2011. - № 8. - Б. 44-45.
Қайран, Ә. Алла атымен ақиқатқа бас ұрам. Абайдың ақырғы назасы. Махаббат. Сендердi аңсап. Сол күнi [Мәтін] : өлеңдер / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 2011. - 21-27 қазан. – Б. 9 .
Қайран, Ә. Түркi тiлдес халықтардың iшiндегi шоқтығы биiк елмiз [Мәтін] / Ә. Қайран // Халық сөзi. - 2011. - 6 желтоқсан. - Б. 5.
Қайран, Ә. Екi мың он екiншi жыл келгенде [Мәтін] : өлең / Ә. Қайран // Егемен Қазақстан. - 2012. - 1 қаңтар. – Б. 1.
Қайран, Ә. Өлең өзегiндегi тылсым [Мәтін] : ақын Б. Беделханның "Уақыттың жүрегi" атты кiтабы туралы / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 2012. - 24 ақпан - 1 наурыз. – Б. 5.
Қайран, Ә. Кейiпкер бет-бейнесi әлi де белгiсiз [Мәтін] / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 2012. - 2 - 8 наурыз. – Б. 8.
Қайран, Ә. Ұлы жеңiстен 23 күн бұрын [Мәтін] : жауынгер Тiлеген Қинайбайұлы туралы / Ә. Қайран // Егемен Қазақстан. - 2012. - 9 мамыр. - Б. 3.
Қайран, Ә. Тілек [Мәтін] : өлең / Ә. Қайран // Егемен Қазақстан. - 2012. - 27 шілде. – Б. 1
Қайран, Ә. Санадағы сан таңба. Изеңбайдың гармоны. Ала биенiң ажалы. Түйелер трагедиясы [Мәтін] : өлеңдер / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 2012. - 30 қараша - 6 желтоқсан. – Б. 12.
Қайран, Ә. Үш рәмiз. Алтай - Тарбағатай . Өскемен - Семей . Сезiм [Мәтін] : өлеңдер / Ә. Қайнар // Отүкен. - 2013. - № 1. – Б. 238-243.
Қайран, Ә. Жетiсу (тарихи толғаныс) [Мәтін] : өлең / Ә. Қайран // Қазақ тарихы. - 2014. - № 1. – Б. 50 .
Қайран, Ә. Ел үшiн салған саңлақ сан ұранын [Мәтін] : өлең / Ә. Қайран // Тәрбие құралы. - 2014. - № 3. - Б. 3.
Қайран, Ә. Ұлытау [Мәтін] : өлең / Ә. Қайран // Егемен Қазақстан. - 2014. - 19 қыркүйек. – Б. 5.
Қайран, Ә. Отан [Мәтін] : өлең / Ә. Қайран // Егемен Қазақстан. - 2014. - 16 желтоқсан. - Б. 13.
Қайран, Ә. Мүсiншiнiң мүмкiндiктерi немесе есiмде қалған естелiктер : мүсiншi Т. Бинашев туралы [Мәтін] / Ә. Қайран // Оңтүстiк Қазақстан. - 2014. - 9 қыркүйек. – Б. 6 .
Қайран Ә. Ұлытау [Мәтін] : өлең / Ә. Қайран // Егемен Қазақстан . - 2014. - 19 қыркүйек . – Б. 5
Қайран, Ә. Сен - рухсың, сен – арсың [Мәтін] : өлең / Ә. Қайран // Жетiсу. - 2015. - 1 қаңтар . - Б. 12 .
Қайран, Ә. Таным мен талғам [Мәтін] : әдебиетке деген оқырманның көзқарасы, талғамы туралы / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 2015. - 13 - 19 ақпан. – Б. 3.
Қайран, Ә. Ұлағатты ұстаз - 75 жаста [Мәтін] / Ә. Қайран // Биология және салауаттылық негізі. - 2015. - № 3. - Б. 61-64.
Қайран, Ә. Қазығұрттың қыраны [Мәтін] : Р. Сәтiмбековке арналған өлең / Ә. Қайран // Биология және салауаттылық негiзi. - 2015. - № 3. - Б. 62.
Қайран, Ә. Аспаннан түскен аяттар. Iшiңдер, жастар. Иттер. Ерлер-ай, ерлер! [Мәтін] : өлеңдер / Ә. Қайран // Жамбыл. - 2015. - № 3. - Б. 101-111.
Қайран, Ә. Ғасыр өттi [Мәтін] : өлең / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 2015. - 7 - 12 тамыз. - Б. 8.
Қайран, Ә. Бiлiмнiң бұтақ жайған бәйтерегi [Мәтін] : "Қазақстан мектебi" журналының 90 жылдығына орай естелiк-эссе / Ә. Қайран // Қазақстан мектебi. - 2015. - № 8. – Б. 8-10.
Қайран, Ә. Ана тiлi мен Ата заң [Мәтін] : өлең / Ә. Қайран / Ана тiлi. - 2015. - 27 тамыз -2 қыркүйек . – Б. 1.
Қайран, Ә. Шырақ [Мәтін] : ақын Жұматай Жақыпбаев туралы естелiк / Ә. Қайран // Егемен Қазақстан. - 2015. - 16 қазан. – Б. 5.
Қайран, Ә. Ата қазақ арманы[Мәтін] : өлең / Ә. Қайран // Егемен Қазақстан. - 2015. - 16 желтоқсан. – Б. 14.
Қайран, Ә. Ұлттың еккен егiнi, ол - ұранын ұлықтап, туын көтеретiн ұрпағы [Мәтін] : ұлт туралы, ұлт болашағы, дiн мәселесi және сапасыз оқулықтар мен ұрпақты ұлтжанды, бiлiмдi етiп тәрбиелеудiң көкейкестi мәселелерi жайында / Ә. Қайран // Егемен Қазақстан. - 2016. - 26 қаңтар. - Б. 6.
Қайран, Ә. Ұлттың еккен егіні [Мәтін] : ол - ұранын ұлықтап, туын көтеретін ұрпағы / Ә. Қайран // Егемен Қазақстан . - 2016. - 26 қаңтар. - Б. 6
Қайран, Ә. Тарбағатай - Ақсуат [Мәтін] / Ә. Қайран // Егемен Қазақстан. - 2016. - 24 ақпан. - Б. 11.
Қайран, Ә. Аға [Мәтін] : Қ. Шаяхметұлына арналған өлең / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi және мемлекеттiк тiл. - 2016. - № 3. - Б. 5.
Қайран, Ә. Мұрын ана - Жүзей қыз [Мәтін] : шежіре-аңыз, жыр-толғау / Ә. Қайран // Егемен Қазақстан. - 2016. - 29 маусым. – Б. 11.
Қайран, Ә. Өлеңдер [Мәтін] / Ә. Қайран // Қазақ әдебиеті . - 2016. - 29-4 ақпан. - Б. 8.
Қайран, Ә. Жұдырықтай жүрегiм : өлеңдер / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 2016. - 29 - 4 ақпан. – Б. 8.
Қайран, Ә. Тарбағатай - Ақсуат [Мәтін] / Ә. Қайран // Егемен Қазақстан. - 2016.- 24 ақпан (№ 36). – Б. 11.
Қайран, Ә. Аға [Мәтін] : өлең Қ. Шаяхметұлына арналған / Ә. Қайран // Қазақ әдебиеті және мемлекеттік тіл. - 2016. - № 3. - Б. 5.
Қайран, Ә. Отан [Мәтін] : өлең / Ә. Қайран // Түркi әлемi. - 2016. - мамыр - маусым. – Б. 13.
Қайран, Ә. Кітаби кісілік, кінәмшіл кәнизәк [Мәтін] / Ә. Қайран // Түркістан. - 2016. - 23 маусым. – Б. 4
Қайран, Ә. Мұрын ана - Жүзей қыз[Мәтін] : шежiре-аңыз, жыр-толғау / Ә. Қайран // Егемен Қазақстан. - 2016. - 29 маусым. - Б. 11.
Қайран, Ә. Пiр [Мәтін] : өлең / Ә. Қайран // Түркi әлемi. - 2016. - тамыз. – Б. 4.
Қайран, Ә. Шертпе күйдiң шерiндей [Мәтін] : ақын Абзал Бөкеннiң шығармашылығы туралы / Ә. Қайран // Қазақ әдебиетi. - 2016. - 30 желтоқсан. - Б. 12-13 .
Қайран, Ә. Көңiлдiң кейбiр күйлерi [Мәтін] : өлеңдер / Ә. Қайран // Түркiстан. - 2017. - 27 сәуiр. – Б. 11.
Ә. Қайран туралы әдебиеттер
Литература о Кайране А.
Кітаптар - Книги
Қазақстан жазушылары ХХ ғасыр [Мәтін] : анықтамалық. - Алматы : Ана тілі, 2004. – Қайран Әбубәкір: б. 173.
Қазақ әдебиеті [Мәтін] : энциклопедиялық анықтамалық. - Алматы : Аруна, 2005. - 576 б. – Қайран Әбубәкір : б. 307.
Қазақстан жазушылары [Мәтін] : анықтамалық / жауапты ред. Б. Шаханұлы. - Алматы : Ан-Арыс, 2009. – Қайран Әбубәкір: б. 218.
Шығыс жұлдыздары [Мәтін] : энциклопедиялық анықтамалық. - Астана : Фолиант, 2011. - 304 б.
Т. 1 : Сөз зергерлері. Мәдениет майталмандары. - Астана : Фолиант, 2011. - 304 б.- Қайран Әбубәкір: б. 99.
Шығыс Қазақстан облысы [Мәтін] : энциклопедия. - Алматы : Қазақ энциклопедиясы, 2014. - 848 б. – Қайран Әбубәкір: б. 428.
**
Литература Казахстана [Текст] : энциклопедический справочник . - Алматы : Қазығұрт, 2010. - 528 с. – Кайран Абубакир : с. 255.
Мақалалар-Статьи
Еркебұлан, Е. Әбубәкір ақынды оқығанда [Мәтін] : [ақын Ә. Қайранның шығармашылығы туралы] / Е. Еркебұлан // Ертіс өңірі. - 2012. - 28 наурыз. - Б. 13.
Сәбитова, І. Жыр құдіреті - табиғат суреті [Мәтін] : ақын Ә. Қайран шығармашылығы туралы / І. Сәбитова // Жұлдыз . - 2010. - № 6. - Б. 184-190.
Қартов, М. Тереңде жатқан тұнбалар [Мәтін] : Әбубәкір Қайранға арналған өлең / М. Қартов // Жұлдыз . - 2009. - № 1. - Б. 62 .
Тәңір шебер төккен нұр... [Мәтін] : Әбубәкір Қайранның Ғасыр өтті атты өлеңі берілген // Қазақ әдебиеті. - 2015. – 7-12 тамыз. - Б. 8.
